Bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định hiện hành
Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, các ý kiến thống nhất với sự cần thiết sửa đổi, nhằm thực hiện chủ trương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với việc sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Các đại biểu cho rằng, dự thảo Luật chỉ quy định chung về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; còn việc thành lập từng Ủy ban cụ thể do Quốc hội quyết định căn cứ vào chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước trong từng thời kỳ, nhằm bảo đảm tính ổn định, lâu dài của Luật.
Các ý kiến cũng đánh giá, việc thành lập Ủy ban Công tác đại biểu, Ủy ban Giám sát và Dân nguyện là cần thiết, nhằm đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Theo ĐBQH Nguyễn Anh Trí, cần cân nhắc chỉ nên quy định tên gọi Ủy ban Dân nguyện vì như vậy đã bao gồm cả chức năng giám sát. Ngoài ra, cần làm rõ chức năng “giám sát” của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội tại Điều 68 của dự thảo có chồng chéo với chức năng giám sát của Ủy ban Giám sát và Dân nguyện.
Quan tâm đến tên gọi các cơ quan của Quốc hội, một số ý kiến đề nghị đổi tên gọi của Hội đồng Dân tộc thành Ủy ban Dân tộc để đảm bảo ngắn gọn, thống nhất với các ủy ban khác của Quốc hội. Đáng chú ý, một số đại biểu cho rằng, việc tổ chức lại các phiên họp của Quốc hội là cần thiết, nhưng cần quy định cụ thể, rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cơ quan của Quốc hội; xem xét quy định cụ thể hơn về quy chế phối hợp công tác để đảm bảo bộ máy giúp việc của Quốc hội tinh gọn, nghiên cứu xây dựng cơ chế quản lý, điều phối hiệu quả…
Liên quan đến việc định hướng lập pháp của Quốc hội, ĐBQH Nguyễn Phương Thủy nhận định, đây là điểm mới của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV. Đến nay, các cơ quan đang tiếp tục triển khai thực hiện, đóng góp quan trọng vào việc Quốc hội thông qua số lượng luật lớn. Qua đó, đại biểu đề nghị quy định cụ thể hơn tại Điều 23 của dự thảo luật về trách nhiệm triển khai định hướng xây dựng pháp luật.
Về quan hệ giữa quy trình xây dựng chính sách với quy trình soạn thảo văn bản, các ý kiến tán thành với cách thiết kế các quy định của dự thảo Luật đối với nội dung này. Theo đó, dự thảo luật về cơ bản đã “phân định rõ quy trình chính sách và quy trình soạn thảo”, thể chế hóa được yêu cầu “Chính phủ, cơ quan trình dự án quyết định chính sách làm cơ sở cho việc soạn thảo” tại Kết luận số 119-KL/TW; làm rõ vai trò, tầm quan trọng của việc xây dựng chính sách.
Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, rà soát để có thể quy định gọn hơn quy trình soạn thảo đối với dự án đã thực hiện quy trình xây dựng chính sách để tránh trùng lặp về quy trình, thủ tục, góp phần đẩy nhanh hơn tiến độ xây dựng văn bản.
Sắp xếp, tinh gọn, nâng cao quả hoạt động của các cơ quan của Quốc hội
Dưới góc nhìn của mình, ĐBQH Nguyễn Anh Trí đánh giá cao dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội đã đáp ứng yêu cầu về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan của Quốc hội và Văn phòng Quốc hội. Đồng thời, đại biểu thống nhất với nội dung đề xuất trong dự thảo Luật về chuyển Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành Ủy ban của Quốc hội, đại biểu cho rằng, việc lấy tên Ủy ban Giám sát và Dân nguyện có thể dẫn đến sự chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ bởi Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác của Quốc hội cũng có chức năng giám sát.
Còn ĐBQH Trần Thị Nhị Hà cho rằng, việc đưa nội hàm chức năng “giám sát” vào tên của Ủy ban Giám sát và Dân nguyện mới sẽ không chồng lấn chức năng, nhiệm vụ giám sát đối với Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác của Quốc hội. “Ủy ban Giám sát và Dân nguyện chỉ giám sát các nội dung theo chức năng, nhiệm vụ được quy định, đồng thời là cần có cơ quan riêng nhằm điều tiết và giúp Quốc hội trong vấn đề giám sát”, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà phân tích.
Bên cạnh đó, để đáp ứng yêu cầu đổi mới xây dựng thể chế, ĐBQH Trần Thị Nhị Hà cho rằng, cần có cơ quan của Quốc hội để giám sát việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm phù hợp quy định về mặt nguyên tắc của Luật.
Bên cạnh đó, các ĐBQH thành phố Hà Nội cũng tham gia ý kiến đối với 3 điểm. Trong đó, cần nâng cao trách nhiệm triển khai định hướng chương trình lập pháp của nhiệm kỳ; đơn giản hóa quy trình xây dựng chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm; bảo đảm quyền của đại biểu Quốc hội nghiên cứu, lấy ý kiến các đối tượng nhằm tham gia ý kiến có hiệu quả đối với các dự thảo Luật.
Ngoài ra, một số đại biểu cũng cho ý kiến đối với dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), các ý kiến nhất trí với quan điểm sửa đổi luật, theo đó các dự án luật, nghị quyết về nguyên tắc sẽ được xem xét, thông qua trong một kỳ họp, nhằm đẩy nhanh tiến độ ban hành nhưng vẫn bảo đảm chất lượng của văn bản. Đặc biệt là kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật; góp phần đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, hoàn thiện thể chế đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước.
