Phó Thủ tướng Thường trực Phạm Bình Minh đã ký Công điện số 871/CĐ-TTg ngày 29.9.2022 về việc chấn chỉnh, xử lý các hành vi tiêu cực liên quan hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới đất liền.
Công điện gửi Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Quốc phòng, Công an, Công Thương, Ngoại giao, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Công điện nêu rõ, thời gian gần đây, tình trạng một số đối tượng môi giới trung gian làm thủ tục hành chính để các doanh nghiệp, chủ hàng được nhanh chóng thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu diễn ra ở hầu hết các địa phương có cửa khẩu biên giới đất liền.
Do tình hình dịch bệnh Covid-19 tại khu vực và trong nước tiếp tục có những diễn biến phức tạp mới, các phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất khẩu chờ làm thủ tục thông quan ùn ứ với số lượng rất lớn (trọng điểm là cửa khẩu Tân Thanh, tỉnh Lạng Sơn và một số cửa khẩu biên giới đất liền các tỉnh phía Bắc, số phương tiện ùn ứ có ngày lên đến 5.000 lượt xe container), gây mất an ninh, trật tự, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, xã hội và hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Lợi dụng những khó khăn trên, nhiều đối tượng đã móc nối, cấu kết, hình thành các đường dây thực hiện thủ tục hành chính thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Trước tình hình trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng các Bộ: Công an, Quốc phòng. Tài chính, Công Thương, Ngoại giao, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong phạm vi, lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý theo dõi sát diễn biến tình hình, kịp thời có giải pháp điều tiết hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu, không để xảy ra tình trạng ùn tắc, "làm luật" đối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, kịp thời phát hiện xử lý những vi phạm pháp luật trong lĩnh vực này.
Theo đó, các bộ, ngành, địa phương, lực lượng chức năng tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch số 92/KH-BCĐ389 ngày 13 tháng 9 năm 2022 của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả về tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, vùng biển và địa bàn nội địa, đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực trong quá trình thực thi công vụ.
Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan rà soát, đánh giá việc thực hiện quy trình, thủ tục thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền; đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa quản lý hải quan; thực hiện đúng các quy định của pháp luật, quy trình nghiệp vụ hải quan trong quá trình giám sát, kiểm soát phương tiện vận tải, phân loại hàng hóa, phân luồng, thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và hoạt động đại lý hải quan.
Kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp công chức hải quan có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực khi làm thủ tục thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; tích cực phối hợp chặt chẽ các ngành, lực lượng chức năng (Công an, Bộ đội biên phòng, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải...) rà soát, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật liên quan hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, trao đổi, thống nhất với cơ quan Hải quan Trung Quốc có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giữa hai bên, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và Trung Quốc thống nhất quy định thêm các cặp cửa khẩu, lối mở tại một số địa điểm phù hợp để tăng cường năng lực thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, nhất là đối với một số hàng hóa là sản phẩm nông sản mang tính thời vụ.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Bộ đội biên phòng chủ động nắm tình hình, tổ chức tuần tra, kiểm soát, bảo đảm an ninh, trật tự tại các cửa khẩu biên giới đất liền; đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện thủ tục biên phòng điện tử, phối hợp các ngành, lực lượng chức năng (Công an, Giao thông vận tải, Hải quan...) kịp thời phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân lợi dụng tình trạng ùn tắc các phương tiện xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa tại các kho, bến bãi, địa điểm tập kết hàng trong khu vực biên giới để móc nối, cấu kết, thực hiện hành vi "làm luật", thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền trái quy định của pháp luật.
Bộ Công an chỉ đạo các đơn vị chức năng chủ động nắm tình hình, làm tốt công tác nghiệp vụ cơ bản, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi "làm luật", thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền trái quy định của pháp luật; phối hợp các ngành, lực lượng chức năng (Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hải quan, Bộ đội biên phòng...) rà soát các quy định của pháp luật, kịp thời phát hiện sơ hở, bất cập, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.
Các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải phối hợp, chỉ đạo điều hành, cân đối cung cầu các sản phẩm hàng hóa trong nước xuất khẩu, sản phẩm hàng hóa nước ngoài nhập khẩu với năng lực thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới đất liền của lực lượng Hải quan Việt Nam và Hải quan các nước tiếp giáp; phối hợp các ngành, lực lượng chức năng (Công an, Bộ đội biên phòng, Hải quan) và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có giải pháp điều tiết, khắc phục tình trạng ùn tắc phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các bãi, địa điểm tập kết trong và ngoài khu vực cửa khẩu biên giới đất liền; rà soát, nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các chính sách về xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, đáp ứng yêu cầu và tình hình thực tiễn tại các cửa khẩu biên giới đất liền.
Bộ Ngoại giao trao đổi với cơ quan ngoại giao các nước có chung đường biên giới với Việt Nam, đề nghị tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu qua cửa khẩu biên giới đất liền.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh có cửa khẩu biên giới đất liền chỉ đạo các đơn vị, lực lượng chức năng và chính quyền địa phương chủ động nắm chắc và dự báo tình hình, tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi "làm luật", thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền trái quy định của pháp luật, niêm yết, thông báo công khai số điện thoại đường dây nóng, thư điện tử của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả địa phương, các lực lượng chức năng làm việc ở khu vực cửa khẩu; phối hợp các bộ, ngành liên quan rà soát, nghiên cứu, tham mưu sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về quy trình, thủ tục thông quan hàng hóa, quản lý phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại cửa khẩu, vận động Nhân dân, doanh nghiệp cung cấp thông tin, phản ánh, tố giác các đơn vị, cá nhân có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, "làm luật" trong khi làm thủ tục thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.
Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Công điện này, tổng hợp kết quả, khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả phát hiện, xử lý hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực để thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền trái quy định của pháp luật; tham mưu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ kịp thời biểu dương. khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích; kiến nghị biện pháp xử lý các tập thể, cá nhân thiếu tinh thần trách nhiệm, làm ngơ, tiếp tay, bao che, bảo kê hoặc tham gia hoạt động "làm luật", thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại các cửa khẩu biên giới đất liền trái quy định của pháp luật.
Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Quốc phòng, Công an, Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm tổ chức thực hiện Công điện này; kết quả thực hiện gửi Bộ Tài chính - Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
