Theo các nhà tâm lý học, “cảm xúc xã hội” của lòng biết ơn có thể mang lại nhiều lợi ích, giúp củng cố các mối quan hệ, lòng tự trọng và sức khỏe tinh thần tổng thể. Đồng thời, lòng biết ơn có thể giúp mọi người cảm thấy hạnh phúc và chống lại sự cô đơn, ghen tị và những cảm xúc tiêu cực khác.
Bác sĩ Nguyễn Thùy Ngân - Viện nghiên cứu phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam gợi ý một số lợi ích chính của lòng biết ơn như sau:
Bảo vệ chống trầm cảm và tăng cường hạnh phúc
Trong một bài đánh giá được công bố trên Tạp chí Tâm lý học Tích cực, khi các nhà nghiên cứu điều tra mối liên hệ giữa lòng biết ơn và sức khỏe con người trong hơn 50 nghiên cứu. Họ phát hiện ra rằng, lòng biết ơn có liên quan đến mức độ hạnh phúc về mặt cảm xúc và xã hội cao hơn cũng như nhiều trải nghiệm hơn về trạng thái cảm xúc tích cực, hạnh phúc, sự hài lòng trong cuộc sống và sự hưng thịnh.
Các nghiên cứu cho thấy rằng, việc thực hành lòng biết ơn sẽ hạn chế việc sử dụng các từ ngữ thể hiện cảm xúc tiêu cực và chuyển sự chú ý bên trong ra khỏi những cảm xúc tiêu cực như oán giận và đố kỵ, giảm thiểu khả năng ngẫm nghĩ, vốn là dấu hiệu của bệnh trầm cảm.
Giảm căng thẳng và lo lắng
Theo một nghiên cứu, năm 2020 các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chiến đấu với Covid-19, tin rằng một phương pháp tiếp cận có tên “Phương pháp tiếp cận tập trung vào sức mạnh và định hướng ý nghĩa để phục hồi và chuyển đổi” bao gồm các bài tập chánh niệm và lòng biết ơn. Đây có thể là một trong những giải pháp hiệu quả nhất trong việc cải thiện tính linh hoạt về cảm xúc, kỹ năng đối phó và quan điểm.
Dữ liệu tổng thể cho thấy, thực hành lòng biết ơn có thể làm tăng khả năng phục hồi tâm lý chống lại căng thẳng mãn tính, các triệu chứng lo âu, rối loạn căng thẳng sau chấn thương và bất hạnh. Khi suy ngẫm về những yếu tố tích cực trong quá khứ và hiện tại, con người có xu hướng hy vọng và lạc quan về tương lai.
Cải thiện mối quan hệ
Bày tỏ lòng biết ơn thường khiến mọi người cảm thấy được kết nối nhiều hơn. Đặc biệt, biết ơn cuộc sống cũng khiến chúng ta ít gặp phải sự đố kỵ, hoài nghi và tự ái, những điều có thể làm tổn hại đến các mối quan hệ và làm giảm hạnh phúc.
Bên cạnh đó, có nhiều khả năng thể hiện những cảm xúc tốt đẹp hơn khi mọi người cảm thấy biết ơn nhiều hơn, chẳng hạn như thể hiện lòng trắc ẩn, sự kiên nhẫn và rộng lượng hơn cộng với lòng biết ơn có xu hướng khuyến khích nhiều hành vi tình nguyện và ủng hộ xã hội hơn.
Giúp khuyến khích những lựa chọn hoặc chăm sóc bản thân lành mạnh hơn
Có bằng chứng cho thấy rằng, những can thiệp về lòng biết ơn có thể có tác động tích cực lâu dài khi thúc đẩy các lựa chọn lành mạnh như ăn một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, tập dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, hoàn thành tốt nhiệm vụ ở trường và công việc...
Khi mọi người cảm thấy biết ơn cuộc sống của mình và các mối quan hệ, thì sẽ có nhiều khả năng chăm sóc bản thân tốt hơn.
Trong một nghiên cứu, sau 10 tuần, những người viết về lòng biết ơn trở nên lạc quan hơn và cảm thấy tốt hơn về cuộc sống của mình. Họ cũng cho biết họ tập thể dục nhiều hơn và ít đến gặp bác sĩ hơn so với những người tập trung vào những nguyên nhân khiến cuộc sống của họ trở nên trầm trọng hơn.
Giúp cải thiện giấc ngủ và sức khỏe thể chất
Trong các nghiên cứu, lòng biết ơn đã được chứng minh có tác dụng thúc đẩy cả sức khỏe thể chất và tâm lý, nghĩa là nó có thể giúp giảm đau mãn tính, căng thẳng, mệt mỏi, các vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ và các triệu chứng khác liên quan đến căng thẳng hoặc trầm cảm.
Bên cạnh đó, nghiên cứu cho thấy những người biết ơn ít gặp khó khăn khi ngủ do căng thẳng và cũng có thể được hưởng lợi từ việc có hệ thống miễn dịch mạnh hơn. Một nghiên cứu thậm chí còn phát hiện ra rằng viết nhật ký về lòng biết ơn có thể cải thiện các dấu hiệu sinh học liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh suy tim.
