Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phạm Thúy Chinh và Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Lê Hải Đường đồng chủ trì hội thảo.
Hội thảo là một trong những hoạt động nhằm triển khai kế hoạch nghiên cứu khoa học năm 2023 của Đề tài khoa học cấp Bộ “Hoàn thiện chính sách pháp luật về các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách” do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phạm Thúy Chinh làm Chủ nhiệm Đề tài.
Tại hội thảo, các đại biểu nhất trí cho rằng, thời gian qua, các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách đã có những đóng góp quan trọng trong thu hút vốn đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân cũng như các nguồn tài chính hỗ trợ ngân sách nhà nước trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Thống kê sơ bộ hiện nay có khoảng trên 40 quỹ hoặc loại quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách được thành lập tại trung ương và địa phương.
Thực tế đã chứng minh việc thành lập và vận hành các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách đã tạo ra công cụ tài chính linh hoạt trong việc huy động các nguồn lực của xã hội phục vụ các hoạt động của khu vực công hay hỗ trợ đầu tư cho một số lĩnh vực cần khuyến khích, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Cũng theo các đại biểu, hiện nay ở Việt Nam đã chú trọng đến tạo cơ sở pháp lý cho việc hình thành và tổ chức hoạt động các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách. Điều này được thể hiện rõ nét tại các quy định pháp luật như: khoản 19, Điều 4 Luật Ngân sách nhà nước về việc hình thành quỹ và giải thích rõ nội hàm của quỹ; Nghị định số 163/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định về điều kiện hình thành, hoạt động và chế độ báo cáo của quỹ; Thông tư số 342/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định về việc lập kế hoạch tài chính các quỹ.
Tuy nhiên, một số ý kiến chỉ rõ, hệ thống pháp luật về quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách ở nước ta hiện nay vẫn còn thiếu vắng nhiều quy định quan trọng: chưa đưa ra một khái niệm thống nhất về quỹ; chưa quy định rõ chủ thể có thẩm quyền thành lập; các điều kiện, tiêu chuẩn cho việc thành lập; các nguyên tắc pháp lý cần phải bảo đảm trong quá trình quản lý và sử dụng; điều kiện và mức hỗ trợ của ngân sách nhà nước; các quy định về trách nhiệm; các biện pháp xử lý vi phạm trong quá trình quả lý và sử dụng quỹ; vai trò giám sát của các cơ quan dân cử…
Các ý kiến cũng cho rằng, việc thiếu vắng các quy định như trên cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sử dụng quỹ không đúng mục đích, thiếu hiệu quả, và thiếu trách nhiệm, gây ra tổn thất cho nhà nước và xã hội. Do đó, cần hoàn thiện khung pháp lý theo hướng gắn với các quy định về tài chính – ngân sách ở mỗi giai đoạn phát triển của đất nước; thực hiện rà soát, đánh giá và bổ sung, sửa đổi các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật đối với từng loại quỹ; chú trọng việc quy định tổ chức bộ máy quản lý gọn nhẹ, bảo đảm hiệu suất, hiệu quả quản lý; quy định cụ thể về vấn đề hình thành và giải thể quỹ...
Kết luận hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phạm Thúy Chinh, Chủ nhiệm Đề tài cho biết, các luận cứ khoa học, thực tiễn và nội dung được trao đổi, thảo luận, kiến nghị, đề xuất tại hội thảo là nguồn tư liệu, thông tin quan trọng trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện đề tài. Ban Chủ nhiệm Đề tài sẽ tiếp tục nghiên cứu, tổng hợp để hoàn thiện các báo cáo chuyên đề liên quan đến hoàn thiện cơ chế pháp lý đối với quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.
