Quan tâm giám sát, hướng dẫn sát sao
Năm 2022 là năm thứ 2 thực hiện các Nghị quyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII và nhiều Nghị quyết quan trọng của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội như Nghị quyết số 16/2021/QH15, Nghị quyết số 30/2021/QH15, Nghị quyết số 43/2022/QH15.
Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước còn gặp nhiều khó khăn và thách thức, dưới sự lãnh đạo, kiên định, vững vàng, trí tuệ, sáng tạo, nhạy bén, kịp thời của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ; chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, linh hoạt của các cấp ủy Đảng, chính quyền; sự vào cuộc tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể, các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trên dưới đồng lòng, đoàn kết, quyết tâm sớm khắc phục hậu quả dịch Covid-19, khôi phục mạnh mẽ kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trận tự an toàn xã hội; cùng với sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế, chúng ta đã đạt được những thành tựu khá toàn diện, tạo dấu ấn nổi bật quan trọng trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm, đưa nước ta trở thành điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội của thế giới, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của nước ta trên trường quốc tế.
Kinh tế vĩ mô tiếp tục duy trì ổn định; lạm phát được kiểm soát; tăng trưởng GDP đạt 8,02%, mức cao nhất kể từ năm 2011; các cân đối vĩ mô được bảo đảm. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị tiếp tục được đẩy mạnh, có sự chuyển biến rất tích cực, đạt nhiều kết quả nổi bật, ấn tượng.
Đóng góp vào những kết quả nêu trên, có sự vào cuộc tích cực của Quốc hội trong việc kiến tạo thể chế, tạo nên khung khổ pháp lý quan trọng cho tổ chức và hoạt động của Quốc hội, Chính phủ, chính quyền địa phương, trong đó có HĐND. Năm 2022, hoạt động Quốc hội tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả. Sự vào cuộc quyết liệt của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) với việc lần đầu tiên tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết hoạt động năm 2021 của HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại 3 miền Bắc, Trung, Nam và 6 Hội nghị khu vực trong cả nước; đã ban hành nhiều văn bản, giải quyết 53 ý kiến, kiến nghị của các địa phương, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thể chế; ban hành Nghị quyết 594/NQ-UBTVQH15 và Kế hoạch số 389/KH-UBTVQH5 tạo chuyển biến tích cực trong hoạt động của HĐND, nhất là hoạt động giám sát của HĐND ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả hơn. Chính phủ kịp thời ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30.1.2022 và nhiều kế hoạch, chương trình, thông tư, nghị định làm cơ sở pháp lý để chính quyền địa phương triển khai thực hiện. HĐND đã có những quyết sách quan trọng đưa chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước vào cuộc sống.
Hiệu ứng nêu cao trách nhiệm cá nhân, thúc đẩy thực thi nhiệm vụ
Năm 2022, sự vào cuộc quyết liệt của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) với việc lần đầu tiên tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết hoạt động năm 2021 của HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại 3 miền Bắc, Trung, Nam và 6 Hội nghị khu vực trong cả nước; đã ban hành nhiều văn bản, giải quyết 53 ý kiến, kiến nghị của các địa phương, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thể chế; ban hành Nghị quyết 594/NQ-UBTVQH15 và Kế hoạch số 389/KH-UBTVQH5 đã tạo chuyển biến tích cực trong, nhất là hoạt động giám sát của HĐND ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả hơn…Mối quan hệ công tác với Quốc hội, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc UBTVQH, Văn phòng Quốc hội và các cơ quan nhà nước cấp trên được tăng cường đã tạo nên hiệu ứng tích cực, chuyển biến mạnh mẽ trong hoàn thiện và thực thi pháp luật của mỗi cơ quan, góp phần hoàn thành các mục tiêu của cả nước nói chung và của mỗi địa phương nói riêng.
Với sự lan tỏa trong đổi mới hoạt động của Quốc hội, chỉ đạo tập trung của Trung ương và của cấp ủy Đảng cùng cấp, hoạt động của HĐND các địa phương tiếp tục có nhiều đổi mới theo hướng thực chất và hiệu quả.
Năm 2022, thực hiện Kết luận số 1144/TB-TTKQH ngày 7.6,2022 của UBTVQH, công tác tổ chức kỳ họp của HĐND cấp tỉnh tiếp tục có nhiều đổi mới, sáng tạo, bảo đảm hợp lý, khoa học cả về nội dung và thời gian tổ chức, nâng cao chất lượng theo hướng “thực chất và hiệu quả”. Các nội dung trình kỳ họp được chuẩn bị với tinh thần chủ động, tích cực, kỹ lưỡng. Thay mặt UBTVQH, lãnh đạo Quốc hội và các Ủy viên UBTVQH đã đến dự và trực tiếp chỉ đạo một số kỳ họp thường lệ của HĐND cấp tỉnh, kịp thời định hướng, gợi mở những giải pháp quan trọng để các địa phương phát huy những tiềm năng, thế mạnh, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Hoạt động tại kỳ họp tiếp tục được đổi mới, giảm thời gian đọc báo cáo, tăng thời gian cho hoạt động chất vấn, thảo luận, tăng thời gian để UBND cấp tỉnh và các ngành tiếp thu, giải trình, làm rõ những nội dung đại biểu đã đặt ra. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào kỳ họp như: duy trì hình thức “kỳ họp không giấy” và biểu quyết thông qua các nghị quyết bằng máy tính bảng; bổ sung hình thức cung cấp mã QR-Code để cử tri, Nhân dân truy cập theo dõi và đặt câu hỏi trực tiếp tại các phiên chất vấn; tổ chức cầu truyền hình trực tuyến đến cấp huyện, xã, nhiều tỉnh đã thực hiện chuyển đổi số tất cả các hoạt động của HĐND... Các nghị quyết được thẩm tra kỹ lưỡng; đồng thời, kiên quyết không xem xét những văn bản chưa bảo đảm các điều kiện theo quy định. Hầu hết Thường trực HĐND cấp tỉnh đã thực hiện các phiên giải trình.
Hoạt động chất vấn tiếp tục được đổi mới theo hướng thực chất, nhất là sau khi UBTVQH ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15, tạo hiệu ứng tốt trong việc nêu cao trách nhiệm cá nhân, thúc đẩy hiệu quả thực thi nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị, được đông đảo cử tri và Nhân dân quan tâm theo dõi. Đa số các ý kiến chất vấn đều được trả lời, giải trình làm rõ, có giải pháp khắc phục, được đại biểu đồng tình, thống nhất cao. Sau mỗi phiên họp chất vấn, HĐND nhiều địa phương đã ban hành Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, làm cơ sở để theo dõi, giám sát, đôn đốc, tổ chức tái giám sát trong thực hiện các vấn đề, các cam kết trước cử tri và Nhân dân địa phương.
Các báo cáo kết quả giám sát chuyên đề đã được HĐND xem xét thật trọng, toàn diện, khách quan và đã ban hành nghị quyết về kết quả giám sát làm cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện và tổ chức việc theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện nghị quyết theo quy định.
Về hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp: nội dung giám sát chuyên đề bao quát trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội; hoạt động tái giám sát được tăng cường với nhiều hình thức. Năm 2022, đã có tổng số 1.107 đoàn giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND cấp tỉnh, đã tiếp nhận được 11.229 kiến nghị, đến thời điểm báo cáo đã có 8.083 kiến nghị được giải quyết (tỷ lệ 70,39 %).
Năm 2022, Thường trực HĐND cấp tỉnh phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền thực hiện giám sát đối với 4 chuyên đề của Quốc hội, UBTVQH và kết quả giám sát đã được báo cáo Quốc hội theo quy định, góp phần hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; hoạt động chất vấn, giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND được chú trọng thực hiện.
Thường trực HĐND cấp tỉnh đã chủ động phối hợp với Ban Thường trực UBMTTQVN cùng cấp tổ chức để đại biểu HĐND tỉnh thực hiện TXCT theo chuyên đề, đối tượng, theo ngành, lĩnh vực, kết hợp trực tiếp với trực tuyến, qua đường dây tiếp nhận ý kiến cử tri; hình thức TXCT phong phú, phù hợp với mỗi địa phương như tổ chức Hội nghị TXCT có cả đại biểu HĐND cấp tỉnh, huyện, xã cùng dự; thay đổi địa bàn, mời đại diện các cơ quan cùng tham dự. Do đó, đã tăng cả số lượng và chất lượng các cuộc TXCT và thu được nhiều ý kiến, kiến nghị xác đáng. Trong năm 2022, đại biểu HĐND cấp tỉnh đã TXCT tổng số 4.440 cuộc, nhận được tổng số 21.429 kiến nghị; số kiến nghị được giải quyết trung bình của cả nước là 83,05%, nhiều tỉnh có tỷ lệ giải quyết đạt 100%… Tỷ lệ trung bình của cả nước về giải quyết khiếu nại, tố cáo là 88,70%, trong đó có một số tỉnh, thành có tỷ lệ giải quyết đạt tỷ lệ 100%.
Mối quan hệ công tác với Quốc hội, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc UBTVQH, Văn phòng Quốc hội và các cơ quan nhà nước cấp trên được tăng cường qua hoạt động hướng dẫn của UBTVQH, tham dự một số kỳ họp HĐND của lãnh đạo Quốc hội, các Ủy viên UBTVQH; phối hợp giám sát, khảo sát; tham dự các kỳ họp Quốc hội; tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tập huấn; thực hiện chế độ báo cáo kết quả hoạt động… đã tạo nên hiệu ứng tích cực, chuyển biến mạnh mẽ trong việc hoàn thiện và thực thi pháp luật của mỗi cơ quan, góp phần hoàn thành các mục tiêu của cả nước nói chung và của mỗi địa phương nói riêng.
Công tác thông tin tuyên truyền với nhiều hình thức được HĐND các tỉnh, thành đẩy mạnh, thực hiện bài bản. Nhất là các hoạt động tại kỳ họp HĐND, các phiên chất vấn và trả lời chất vấn; tối ưu hóa ứng dụng thông tin tuyên truyền về hoạt động của HĐND, kịp thời nhận được nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri, qua đó góp phần bảo đảm quyền lợi chính đáng của Nhân dân.
Tiếp tục đổi mới thực chất và hiệu quả
Từ những nội dung trên có thể thấy, với sự lan tỏa trong đổi mới hoạt động của Quốc hội, chỉ đạo tập trung của Trung ương và của cấp ủy Đảng cùng cấp, hoạt động của HĐND các địa phương trong năm 2022 tiếp tục có nhiều đổi mới theo hướng thực chất và hiệu quả. HĐND đã bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của cấp ủy, cụ thể hóa thành các nghị quyết, ban hành cơ chế, chính sách, các biện pháp thiết thực, khả thi, phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế của địa phương, bảo đảm tính thống nhất đồng bộ, làm cơ sở để thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu đã được HĐND cấp tỉnh thông qua cuối năm 2021. Đặc biệt là Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế, các Chương trình mục tiêu quốc gia và triển khai kế hoạch đầu tư công năm 2022, giai đoạn 2021-2025...
Các Ban HĐND đã chủ động thẩm tra với nhiều đổi mới về cách làm và phương pháp tiếp cận, bảo đảm kỹ lưỡng, tranh thủ được nhiều ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học, của cử tri và Nhân dân địa phương, kết hợp giữa xem xét báo cáo với khảo sát cơ sở, có chính kiến rõ ràng, tính phản biện cao phục vụ trước khi trình kỳ họp HĐND. Công tác điều hành kỳ họp luôn được rút kinh nghiệm và có những cải tiến hợp lý. Chủ tọa kỳ họp đã phát huy tính dân chủ, điều hành linh hoạt và sáng tạo, tạo không khí dân chủ, phát huy được nhiều ý kiến của tập thể, của đại biểu HĐND. Việc trình bày các báo cáo tại hội trường được đổi mới, trình chiếu phóng sự hoặc chỉ trình bày những vấn đề cơ bản để dành thời gian tập trung thảo luận, chất vấn và quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương. Nội dung, chương trình các kỳ họp thực hiện bảo đảm đúng quy định của pháp luật, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng và phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương.
Các nghị quyết ban hành bảo đảm sự thống nhất, khả thi, thiết thực, đúng pháp luật, đúng đường lối, chủ trương của đảng và phát huy hiệu quả khi thi hành, đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng chính đáng của cử tri và Nhân dân địa phương. Đã đẩy mạnh hơn việc ứng dụng công nghệ thông tin tiến tới chuyển đổi số trong tất cả các hoạt động của HĐND.
Phương thức tổ chức hoạt động giám sát, tái giám sát của HĐND cấp tỉnh có sự chuyển biến rõ rệt, nhất là sau khi UBTVQH ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12.9.2022 về hướng dẫn hoạt động giám sát của của HĐND. Nghị quyết như một “cẩm nang” để thống nhất, chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, khắc phục được một số hạn chế, vướng mắc, lúng túng trong thực tiễn giám sát của HĐND hiện nay.
Nhiều địa phương, HĐND cấp tỉnh tiếp tục phối hợp triển khai hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế đặc thù như các tỉnh, thành phố: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế. Qua đó, giúp các địa phương chủ động, sử dụng linh hoạt, hiệu quả hơn các nguồn lực sẵn có, huy động tối đa mọi nguồn lực tạo bước đột phá, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và kịp thời giải quyết các bức xúc về cơ sở hạ tầng, giải quyết các vấn đề về xã hội, môi trường, giao thông…
Nhiệm vụ được giao ngày càng nhiều, đại biểu chuyên trách còn ít
Bên cạnh những kết quả đạt được, quy định của pháp luật về tổ chức và hoạt động của HĐND, các Ban, Tổ đại biểu, đại biểu HĐND chưa thật rõ, như thẩm quyền về điều chỉnh hệ số đất và hệ số điều chỉnh giá đất. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giám sát việc ban hành các nghị quyết chứa quy phạm pháp luật của HĐND còn hạn chế.
Hoạt động của Thường trực HĐND, trong đó có hoạt động chất vấn, giải trình tại các phiên họp thực hiện chưa nhiều, chủ yếu tập trung chất vấn tại kỳ họp. Chưa tổ chức được nhiều hoạt động giám sát thực hiện các kết luận, kiến nghị giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh. Hình thức TXCT chưa đa dạng, chủ yếu TXCT tại các đơn vị bầu cử trước và sau kỳ họp thường lệ, TXCT theo chuyên đề, lĩnh vực, nơi làm việc, nơi cư trú còn ít... Việc giải quyết, trả lời kiến nghị cử tri của một số các cơ quan có thẩm quyền còn kéo dài, quá thời hạn quy định. Việc theo dõi, đôn đốc giải quyết các kiến nghị, kết luận qua giám sát chưa được thường xuyên và triệt để.
Sự phối hợp giữa các cơ quan trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của HĐND có lúc chưa chặt chẽ, chưa bảo đảm thời gian theo quy định của pháp luật về lấy ý kiến đối với các đối tượng chịu sự tác động của chính sách. Công tác dự báo các nguồn lực thực hiện nghị quyết chưa được tính toán đầy đủ, chưa có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với nguồn lực ngân sách nên quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn gặp lúng túng, khó khăn.
Những tồn tại, hạn chế trên có nguyên nhân do nhiệm vụ của HĐND được giao ngày càng nhiều, trong khi số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách còn ít. Một số đại biểu do bận công tác chuyên môn, nhất là đại biểu hoạt động kiêm nhiệm nên chưa bảo đảm về thời gian tham gia giám sát, khảo sát, thẩm tra; một số đại biểu trình độ, năng lực và kinh nghiệm chuyên môn còn hạn chế hoặc còn nể nang, ngại va chạm, chưa mạnh dạn thảo luận, tranh luận, chất vấn. Tổ chức bộ máy, biên chế của cơ quan giúp việc HĐND còn ít, chưa tương xứng với vị trí, chức năng, nhiệm vụ; chất lượng chưa đồng đều. Cơ sở vật chất, chế độ bồi dưỡng, đào tạo và chế độ chính sách đối với đại biểu HĐND, công chức của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND còn hạn chế, bất cập…
Kiên quyết không trình những nội dung chưa bảo đảm
Những tồn tại, hạn chế trong hoạt động của HĐND có nguyên nhân do nhiệm vụ của HĐND được giao ngày càng nhiều, trong khi số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách còn ít. Một số đại biểu do bận công tác chuyên môn, nhất là đại biểu kiêm nhiệm nên chưa bảo đảm về thời gian tham gia giám sát, khảo sát, thẩm tra… Tổ chức bộ máy, biên chế của cơ quan giúp việc HĐND còn ít, chưa tương xứng với vị trí, chức năng, nhiệm vụ; chất lượng chưa đồng đều. Cơ sở vật chất, chế độ bồi dưỡng, đào tạo và chế độ chính sách đối với đại biểu HĐND, công chức của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND còn hạn chế, bất cập…
Về phương hướng của năm 2023, cần đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND. Theo đó, bám sát các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và thực tiễn của từng địa phương để đổi mới hoạt động, bảo đảm tính khả thi, thực chất, hiệu quả cao trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ của HĐND các cấp. Phát huy vai trò của Đảng đoàn HĐND trong xây dựng kế hoạch và đề xuất với cấp ủy cho ý kiến về định hướng, chương trình hoạt động của HĐND, nhất là Chương trình ban hành Nghị quyết của HĐND; kịp thời thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri và nhân dân. Tiếp tục kiện toàn nhân sự Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND ở một số địa phương hiện còn khuyết thiếu.
Bám sát chương trình xây dựng luật của Quốc hội để định hướng hoạt động của HĐND; tham gia đầy đủ các khảo sát, giám sát theo chương trình, kế hoạch của Quốc hội, UBTVQH và các cơ quan Trung ương và tham gia tích cực, hiệu quả vào việc hoàn thiện thể chế, tổ chức thực thi pháp luật ở địa phương.
Đổi mới nâng cao chất lượng kỳ họp theo hướng nâng cao chất lượng chuẩn bị các báo cáo, dự thảo nghị quyết, khắc phục tình trạng chậm gửi hồ sơ, tài liệu, kiên quyết không trình những nội dung chưa bảo đảm chất lượng, chưa tuân thủ quy trình, bảo đảm nghị quyết được ban hành phát huy hiệu lực, hiệu quả. Kịp thời ban hành các nghị quyết để tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách, đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia.
Đổi mới hoạt động giám sát và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giám sát theo hướng xây dựng và tổ chức kế hoạch giám sát bảo đảm khoa học, chất lượng và hiệu quả, tăng cường khảo sát thực tế kết hợp xem xét báo cáo, tạo chuyển biến tích cực sau giám sát; thực hiện các hoạt động giám sát lại khi xét thấy cần thiết.
Đổi mới công tác TXCT theo hướng tiếp xúc theo chuyên đề, lĩnh vực, giới, ngành, kết hợp trực tuyến với trực tiếp, tăng thời gian, số lượng, mở rộng TXCT đến từng xã, thôn, những nơi còn khó khăn, hạn chế việc tiếp xúc “đại cử tri”.., đồng thời đẩy mạnh công tác theo dõi, đôn đốc, giám sát việc giải quyết, trả lời các ý kiến, kiến nghị của cử tri; thực hiện các biện pháp đồng bộ, chủ động phối hợp với Ủy ban MTTQVN, các đoàn thể, cơ quan báo chí, cùng Nhân dân trong việc xem xét, giải quyết triệt để các kiến nghị chính đáng của cử tri và các kết luận sau giám sát.
Đổi mới hoạt động của Thường trực HĐND cấp tỉnh theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả các phiên họp của Thường trực HĐND cấp tỉnh, giải quyết kịp thời có hiệu quả các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quản lý, điều hành của UBND cấp tỉnh thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh của địa phương; tăng cường chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động của các Ban, Tổ đại biểu HĐND tỉnh.
Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền về hoạt động của HĐND theo hướng kịp thời, toàn diện cả chiều rộng và chiều sâu để cử tri và Nhân dân theo dõi, giám sát. Triển khai phát động và xây dựng kế hoạch thực hiện giải báo chí toàn quốc tuyên truyền về các hoạt động của Quốc hội và HĐND được tổ chức hằng năm.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các hoạt động của HĐND cấp tỉnh, phát triển hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đồng bộ, liên thông từ HĐND cấp tỉnh đến HĐND cấp huyện và cấp xã; tiếp tục chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả, tính chuyên nghiệp trong công tác tham mưu, phục vụ các kỳ họp HĐND, của Thường trực HĐND và các Ban HĐND cấp tỉnh.
Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật về HĐND
Năm 2023, Quốc hội, UBTVQH và cơ quan nhà nước cấp trên tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp theo đúng tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9.11.2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. UBTVQH nghiên cứu ban hành Quy chế mẫu hoạt động của HĐND cấp tỉnh; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản pháp luật có liên quan kịp thời thể chế hóa các nội dung của 6 Nghị quyết của Trung ương về phát triển 6 vùng kinh tế - xã hội. Duy trì tổng kết công tác HĐND một lần/năm; đổi mới công tác tổ chức Hội nghị Thường trực HĐND các khu vực, bảo đảm thiết thực, hiệu quả.
Về một số nhiệm vụ, giải pháp của năm 2023. Đối với Quốc hội, UBTVQH và cơ quan nhà nước cấp trên: Tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp theo đúng tinh thần Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9.11.2022 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới như: Hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với các địa bàn đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo, đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt; xây dựng cơ chế, thể chế, chính sách đặc thù thúc đẩy phát triển vùng, liên kết vùng đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước… UBTVQH nghiên cứu ban hành Quy chế mẫu hoạt động của HĐND cấp tỉnh, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong tổ chức thực hiện; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các văn bản pháp luật có liên quan kịp thời thể chế hóa các nội dung của 6 Nghị quyết của Trung ương về phát triển 6 vùng kinh tế - xã hội. Đồng thời, có phương án để kiện toàn sớm các chức danh còn khuyết thiếu của Thường trực HĐND.
Duy trì tổng kết công tác HĐND một lần/năm; đổi mới công tác tổ chức Hội nghị Thường trực HĐND các khu vực, bảo đảm thiết thực, hiệu quả, nâng cao năng lực, vai trò và trách nhiệm của các cơ quan của Quốc hội, cơ quan tham mưu giúp UBTVQH giám sát, hướng dẫn hoạt động của HĐND.
Đối với HĐND các địa phương: kịp thời thể chế hóa các nghị quyết của Đảng, nghị quyết Quốc hội, Chính phủ, nghị quyết đảng bộ tỉnh, thành phố và pháp luật của nhà nước thành nghị quyết của HĐND; đồng thời, triển khai có hiệu quả trong thực tế, nhất là các nghị quyết của Trung ương về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của 6 vùng kinh tế. Chú trọng các nhóm giải pháp ngoài việc phát huy lợi thế so sánh, mang tính đặc trưng riêng của mỗi địa phương cần hướng tới liên kết vùng, hoàn thiện thể chế, thu hút đầu tư trong và ngoài nước; hoàn thiện kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế đồng bộ với phát triển văn hóa - xã hội, bảo vệ môi trường. Tham gia tích cực vào chương trình xây dựng luật, các dự án luật trình Quốc hội theo đề nghị của UBTVQH. Chủ động hơn nữa trong công tác phối hợp với UBND và các cơ quan có liên quan chuẩn bị “từ sớm, từ xa” nội dung, chương trình kỳ họp, không đưa vào chương trình kỳ họp những nội dung chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng.
Thực hiện tốt các hoạt động giám sát trong kỳ họp như xem xét báo cáo của các cơ quan; chất vấn và trả lời chất vấn; tổ chức lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu theo Nghị quyết số 85/2014/QH13 của Quốc hội và hoạt động giám sát theo chuyên đề. Phối hợp, tham gia có hiệu quả vào chương trình giám sát của Quốc hội, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội.
Thường trực HĐND cấp tỉnh tiếp tục tăng cường các hoạt động chất vấn và giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND tỉnh; thực hiện tốt công tác tiếp công dân định kỳ của Thường trực HĐND cấp tỉnh và đại biểu HĐND theo quy định; tiếp nhận, xử lý, theo dõi việc giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân và thực hiện có hiệu quả công tác giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân; tăng cường mối quan hệ công tác và hướng dẫn hoạt động đối với HĐND cấp huyện, xã.
Bảo đảm các điều kiện hoạt động của đại biểu HĐND cấp tỉnh theo quy định của pháp luật, nhất là công nghệ thông tin và tăng cường bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng cho đại biểu HĐND các cấp, công chức, viên chức Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND cấp tỉnh.
-------------
(*) Đầu đề do Báo Đại biểu Nhân dân đặt