Chung tay lan tỏa văn hóa Việt

Ngày Việt Nam ở nước ngoài là chương trình quảng bá quốc gia thường niên được Thủ tướng Chính phủ giao Vụ Ngoại giao văn hóa và UNESCO, Bộ Ngoại giao, chủ trì tổ chức từ năm 2010. Đến nay, chương trình đã đặt chân đến 20 quốc gia, hoàn thành mục tiêu quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế; góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu, bền vững và tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân các nước với Việt Nam.

Năm 2024, chương trình lần lượt được tổ chức tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil nhân kỷ niệm 35 năm quan hệ Việt Nam - Brazil và tại thủ đô Riyadh của Ảrập Xêút nhân dịp kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Vụ trưởng Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO, Trưởng ban tổ chức Chương trình Lê Thị Hồng Vân cho biết, với chủ đề "Hội tụ tinh hoa ngàn năm văn hóa - Vươn mình trong kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng", Ngày Việt Nam ở nước ngoài tôn vinh những giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc và lịch sử phong phú lâu đời của Việt Nam, đồng thời thể hiện khát vọng vươn mình của đất nước, con người Việt trong thời kỳ mới.

Từ quá trình tổ chức, Phó Vụ trưởng Vụ Ngoại giao văn hóa và UNESCO Hoàng Hữu Anh vui và cảm kích khi nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ từ chính quyền địa phương, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cũng như sự tham gia đông đảo, tích cực của người dân, công chúng sở tại và cộng đồng người Việt tại Brazil và Ảrập Xêút. "Họ đến xem và cảm nhận, trải nghiệm, đồng thời mang về những câu chuyện ấm áp, ấn tượng về văn hóa Việt Nam".

Tại chuỗi sự kiện, sức hút kỳ diệu của văn hóa Việt được thể hiện qua ánh mắt háo hức của những đứa trẻ khi nặn tò he, qua hàng dài người xếp hàng đợi thưởng thức ẩm thực Việt Nam hay qua nụ cười rạng rỡ của khách tham dự khi tự tay làm nên những món đồ trang sức sơn mài...

"Như sau sự kiện tại Ảrập Xêút, khi người dân nói shukran - lời cảm ơn đầy chân thành bằng tiếng Ảrập, tôi hiểu rằng Việt Nam đã thực sự mang đến cho họ những trải nghiệm ấn tượng, ấm áp và khó quên", ông Hoàng Hữu Anh kể.

Chinh phục nhân dân thế giới qua ẩm thực và trải nghiệm

Vẫn gồm hai cấu phần chính là Không gian văn hóa Việt Nam và chương trình biểu diễn nghệ thuật, nhưng Ngày Việt Nam ở nước ngoài 2024 đã có nhiều đổi mới, sáng tạo cả về nội dung lẫn hình thức thể hiện, lần đầu mang đến những trải nghiệm văn hóa đặc sắc của đất nước, góp phần ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng bạn bè quốc tế.

Trong đó, Không gian văn hóa Việt Nam đã giới thiệu tới công chúng Brazil và Ảrập Xêút tổ hợp trưng bày và trải nghiệm văn hóa đặc sắc với 10 hoạt động tiêu biểu.

Triển lãm ảnh kỷ niệm quan hệ ngoại giao là điểm nhấn đặc biệt, tái hiện chặng đường 35 năm hợp tác Việt Nam - Brazil và 25 năm Việt Nam - Ảrập Xêút. Bên cạnh đó, các triển lãm như Tinh hoa văn hóa Việt Nam, Các di sản thế giới tại Việt Nam... giới thiệu danh lam thắng cảnh, di sản của Việt Nam được tổ chức UNESCO vinh danh và các giá trị văn hóa độc đáo, góp phần quảng bá hình ảnh một Việt Nam tươi đẹp, giàu sức sống.

Không gian văn hóa cũng tái hiện đời sống của người Việt qua các hoạt động tương tác như mặc thử trang phục cung đình triều Nguyễn, trải nghiệm nghệ thuật nặn tò he, tranh Đông Hồ và thưởng thức múa lân sư rồng mang đậm tinh thần dân tộc và truyền thống Việt.

Nghệ nhân tò he Đặng Đình Thường chia sẻ niềm hạnh phúc khi thấy cả trẻ em và người lớn ở nước bạn đều háo hức tự tay nặn tò he. "Điều này chứng minh rằng sự sáng tạo và niềm vui từ nghệ thuật có thể vượt qua mọi rào cản về văn hóa hay ngôn ngữ".

Đáng chú ý, tại Brazil, quốc gia nổi tiếng với cà phê Arabica, chương trình đã khéo léo tạo sự kết nối bằng việc giới thiệu cà phê Việt Nam. Một góc phố cổ Hà Nội được tái hiện với hương vị cà phê truyền thống, mang đến không gian văn hóa gần gũi cho người dân Brazil.

Điểm thu hút của sự kiện tại Brazil còn là sân khấu thủy đình và các tiết mục múa rối nước đặc sắc một di sản văn hóa phi vật thể độc đáo của Việt Nam. Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chia sẻ, dù từng biểu diễn ở nhiều nơi, anh vẫn xúc động khi thấy khán giả ở Brazil chăm chú theo dõi, nhiều bà con Việt Kiều nhớ về quê hương. Có những gia đình người đưa cả nhà đến xem đi xem lại, như tìm lại ký ức quê nhà qua từng vở diễn”.

Nếu người dân Brazil ấn tượng với văn hóa cà phê, những điệu múa lân sư rồng uyển chuyển và các màn kịch rối nước, thì công chúng tại Ảrập Xêút lại bị chinh phục bởi tinh hoa ẩm thực Việt Nam. Những món ăn thuần Việt được làm mới theo văn hóa ẩm thực Halal của người Hồi giáo như phở bò hầm thảo mộc, gỏi cuốn thịt gà, nem rán nhân hạt sen... vừa mang đến sự cân bằng vị giác cho thực khách, vừa kể câu chuyện về lịch sử, văn hóa và phong cách sống của người Việt.

Theo Ban tổ chức, chỉ sau hai giờ khai mạc không gian văn hóa Việt Nam, chương trình Ngày Việt Nam tại Ảrập Xêút đã phục vụ gần 300 bát phở, hơn 500 chiếc gỏi cuốn, nem rán cho hàng dài thực khách.

Syssy, một bạn trẻ đến từ Zimbabwe làm việc tại Ảrập Xêút bày tỏ sự ấn tượng: “Tôi thích thú với cách bài trí đậm chất Việt Nam, âm nhạc và ẩm thực ở đây. Món nem cuốn sống thật sự hấp dẫn, như một loại salad đầy dinh dưỡng. Tôi mong sẽ có thêm nhiều sự kiện quảng bá văn hóa Việt Nam như thế này”.

Chương trình Ngày Việt Nam ở nước ngoài 2024 ngoài mục tiêu quảng bá văn hóa còn tạo nhịp cầu gắn kết tình hữu nghị, thúc đẩy giao lưu văn hóa, kinh tế và chính trị giữa các quốc gia. Nhiều ý kiến cho rằng thành công tại Brazil và Ảrập Xêút là minh chứng rõ nét cho sức sống mãnh liệt và khát vọng vươn xa của văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế. Hành trình năm 2024 khép lại nhưng sẽ tiếp tục mở ra những trang mới, mang tinh hoa Việt vươn xa, để bạn bè năm châu thêm yêu, thêm hiểu về đất nước hình chữ S.