Ngày 22.12, tại TP. Đồng Hới (Quảng Bình), Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, đã tổ chức Hội thảo khoa học “Trang phục dân tộc Chứt: nhu cầu, cách tiếp cận và định hình”, nhằm trao đổi, thảo luận, xin ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý và chủ thể văn hoá về các nội dung và sản phẩm trang phục sinh hoạt cộng đồng của dân tộc Chứt.
Được biết, người Chứt là tộc người duy nhất trong 54 thành phần tộc người Việt Nam chưa có trang phục mang bản sắc văn hóa của dân tộc mình.
TS. Trần Hồng Thu, Viện Dân tộc học cho biết, các nhà nghiên cứu đều cho rằng, trang phục truyền thống của người Chứt bao gồm áo, khố được làm từ vỏ cây rừng, lá rừng, hoặc một số da động vật. Sau này, người Chứt sử dụng các loại trang phục dệt vay mượn từ các tộc người cận cư như với nhóm Việt - Mường, nhóm Tày - Thái, nhóm Môn - Khơ me... Hiện nay, như là hệ quả của hội nhập, hòa nhập và của hàng viện trợ, trang phục phổ thông theo kiểu người Kinh ngày càng phổ biến trong lớp thanh thiếu niên và trung niên ở tất cả các nhóm địa phương của dân tộc Chứt.
“Thậm chí mới đây, trong các sinh hoạt cộng đồng, người Chứt ở một số nơi còn sử dụng trang phục truyền thống của một số tộc người thiểu số ở miền núi phía Bắc, do họ tự đặt mua tại các khu du lịch hoặc thông qua các trang mạng xã hội”, TS. Trần Hồng Thu cho biết.
Trong bối cảnh đó, chủ thể người Chứt luôn băn khoăn, trăn trở và mong muốn có được một bộ trang phục bằng vải của riêng mình như bao dân tộc anh em khác, qua đó, có cơ hội giới thiệu bản sắc văn hóa của dân tộc mình với cộng đồng quốc gia đa dân tộc Việt Nam.
Do đó, Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học: “Nghiên cứu thực trạng, nhu cầu và định hình trang phục sinh hoạt cộng đồng của dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Bình”.
Mục tiêu của đề tài là định hình trang phục sinh hoạt cộng đồng dân tộc Chứt ở tỉnh Quảng Bình, dựa trên nhu cầu, nguyện vọng và sự đồng thuận của người dân, được chính chủ thể văn hóa thừa nhận là bản sắc văn hóa của tộc người mình.
Với sự đồng hành của các nhà khoa học, nhà quản lý, cộng đồng dân tộc Chứt tại Quảng Bình đã cùng định hình nên 3 bộ trang phục, từ đó lấy ý kiến để chọn 1 bộ trang phục sinh hoạt cộng đồng cho các ngày hội, ngày lễ tết cũng như ngày vui của đồng bào.
“Đến hôm nay, sau thời gian các nhà khoa học, nhà quản lý không quản ngại khó khăn đi từng nhà để tham khảo, lấy ý kiến, chúng tôi đã có cơ hội để định hình bộ trang phục của riêng dân tộc mình. Đây cũng là nỗi trăn trở của chúng tôi trong thời gian qua. Mong rằng thời gian tới có trang phục riêng, màu sắc riêng để cùng các dân tộc tham dự các lễ hội của tỉnh và cả nước”, Trưởng bản Ón Trần Xuân Tư (SN 1975), xã Thượng Hoá, huyện Minh Hoá cho biết.
