Pháp luật Mỹ về tín ngưỡng, tôn giáo

Chủ nghĩa thế tục kiểu Mỹ

Quyền con người, trong đó có quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, được luật pháp Mỹ bảo vệ bằng Hiến pháp và các Tu chính án Hiến pháp sau này, các Hiệp ước quốc tế được thông qua bởi Quốc hội Mỹ, cơ quan lập pháp các tiểu bang và bầu cử. Tự do tôn giáo ở Mỹ bao hàm hai nội dung có tính nguyên tắc gồm: Nhà nước phân tách với nhà thờ và Nhà nước bảo đảm tự do hành đạo.

Tự do tôn giáo được Hiến pháp bảo vệ

Hiện nay, Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ có nhiều tôn giáo song song tồn tại như: Công giáo, Tin lành, Chính thống giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo, Phật giáo, trong đó Tin lành là tôn giáo có số lượng tín đồ đông nhất, có nhiều giáo phái khác nhau. Địa vị của tôn giáo trong đời sống tinh thần của Mỹ đặc biệt được quan tâm. Các Giáo hội Tin lành và Giáo hội Công giáo ở Mỹ đang gây ảnh hưởng lớn đến các tổ chức tôn giáo ở các nước phát triển cũng như các nước đang phát triển và các trung tâm tôn giáo thế giới như Hội đồng Nhà thờ thế giới, Tòa thánh Vatican.

Năm 1784 Hiến pháp của Mỹ thông qua Điều VI, Khoản 3 quy định “Các Thượng nghị sĩ và Hạ nghị sĩ, các thành viên của cơ quan lập pháp các bang, các quan chức trong cơ quan hành pháp của liên bang lẫn tiểu bang đều phải tuyên thệ hoặc xác nhận sự ủng hộ Hiến pháp này. Nhưng không một điều kiện tôn giáo nào bị coi là bắt buộc như tiêu chuẩn để bổ nhiệm vào các chức vụ, công sở của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ”.

Ngoài ra, trong điều sửa đổi thứ nhất bản Hiến pháp sửa đổi của Mỹ được đề xuất ngày 25.9.1789 và được phê chuẩn ngày 15.12.1791, đã tuyên bố vấn đề tự do tín ngưỡng: “Quốc hội sẽ không ban hành một đạo luật nào nhằm thiết lập tôn giáo hoặc ngăn cấm tự do tín ngưỡng, tự do ngôn luận, báo chí và quyền của dân chúng được hội họp và kiến nghị Chính phủ sửa chữa những điều gây bất bình.

Mỹ không có Luật Tôn giáo riêng, việc quy định trong Điều VI Hiến pháp và bản Hiến pháp sửa đổi thứ nhất có ý nghĩa quan trọng và là cơ sở cho các phán quyết của Tòa án tối cao liên bang về các vấn đề liên quan tới tôn giáo và những nguyên tắc phán quyết do Tòa án tối cao xác lập. Trong các vụ kiện liên quan tới các vấn đề tôn giáo đều dựa trên ba nguyên tắc: tính thế tục (ý đồ); tính trung thực không thiên lệch (hiệu quả) của đạo luật; không được gây quá nhiều phiền phức, rối rắm cho quan hệ giữa Chính phủ với tôn giáo, giáo phái hoặc giáo hội.

Ngoài ra, Tòa án tối cao cũng đưa ra hai nguyên tắc phán quyết quan trọng nhằm cân bằng giữa phép đo lợi ích của quốc gia và quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo đó là: Thứ nhất, bất cứ hành vi tôn giáo nào cũng không được trái với luật pháp công cộng, những bộ luật riêng chỉ dành cho tôn giáo, giáo phái hoặc giáo hội sẽ là trái với Hiến pháp. Thứ hai, Chính phủ có quyền tiến hành hạn chế tôn giáo hoạt động, chỉ cần hành động hạn chế này là trung lập, có hiệu lực với tất cả mọi người, chứ không phải chỉ nhằm vào hoạt động tôn giáo. Tòa án tối cao cho rằng, hai nguyên tắc này là nhằm bảo vệ lợi ích của công chúng xã hội, chứ không phải là mở cửa cho Chính phủ dễ dàng can thiệp vào thực tiễn tôn giáo.

Hai đặc điểm của mô hình thế tục

Qua nghiên cứu cho thấy mô hình thế tục của Mỹ có những đặc điểm sau: (1) thực hiện nguyên tắc phân ly, Nhà nước không can thiệp công việc nội bộ của các tôn giáo nào cũng như không một tôn giáo nào được tham gia một cách công khai hay bí mật vào công việc của chính quyền; (2) Nhà nước Liên bang không ban hành một bộ luật riêng về tôn giáo, các tôn giáo hoạt động theo Bộ luật Dân sự, các tổ chức tôn giáo khi đăng ký hoạt động tôn giáo áp dụng các quy định chung cho các tổ chức, hiệp hội xã hội khác. Không có cơ quan quản lý về tôn giáo. Hai bên Nhà nước và giáo hội đều tôn trọng pháp luật và trình tự tư pháp, bảo đảm vấn đề mối quan hệ chính giáo được giải quyết trên cơ sở bình đẳng với phương thức được xã hội chấp nhận và giá phải trả nhỏ nhất; (3) Các tổ chức tôn giáo phải có trách nhiệm báo cáo tài chính theo bảng biểu quyết toán tài chính hằng năm cho Chính phủ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp có thể có sự ưu ái như giảm, miễn thuế cho các hoạt động từ thiện công ích. Chính sách này đối với các hoạt động từ thiện của các tổ chức tôn giáo của Mỹ mang lại nhiều giá trị thiết thực cho xã hội, đồng thời giảm gánh nặng cho Chính phủ.

Mỹ là quốc gia đầu tiên tuyên bố tách Giáo hội khỏi Nhà nước, tất cả các tôn giáo đều bình đẳng trước pháp luật. Các tôn giáo được xem là các tổ chức xã hội có quyền và nghĩa vụ như các tổ chức xã hội khác. Về hình thức chỉ trên phương diện Nhà nước, trên thực tế Giáo hội luôn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống các thể chế tư tưởng của nước này, trong đời sống chính trị xã hội, trong kinh tế và đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục. Các lĩnh vực có sự kết hợp giữa Nhà nước và Giáo hội: Kết hôn, ly hôn, kiểm soát sinh đẻ, lao động trẻ em, bảo hiểm xã hội, giáo dục, tòa án và nhà tù, phụng vụ tôn giáo trong các lực lượng vũ trang, lễ tuyên thệ, luật về sự xúc phạm những thánh tích của giáo hội, luật về sự tuân thủ ngày chúa nhật, luật về sự tuân thủ các ngày lễ tôn giáo, kiểm duyệt, phát thanh và truyền hình.

Tính tôn giáo đó xác định vị trí của con người trong đời sống ở Mỹ. Trong lời mở đầu Hiến pháp của 42 bang đều nói đến Chúa. Lễ nhậm chức Tổng thống được tiến hành cùng với các nghi lễ tôn giáo. Tổng thống tuyên thệ đặt tay lên Kinh Thánh, chức sắc các tôn giáo - mục sư Tin lành, Giám mục Công giáo và từ năm 1957 có cả chức sắc Chính Thống giáo, đọc kinh cầu nguyện Chúa ban phúc lành cho Tổng thống.

Những thí dụ nêu trên nói lên một điều rằng, việc tách Giáo hội khỏi Nhà nước ở Mỹ ngày càng mang tính hình thức và việc tách Giáo hội khỏi Nhà nước không dẫn tới việc loại bỏ Giáo hội ra khỏi bộ máy của giai cấp thống trị. Với vị trí của tôn giáo như thế, Mỹ luôn có quan điểm đối ngoại tôn giáo rất khác, luôn nâng vấn đề tôn giáo lên vấn đề quan hệ đối ngoại quốc tế và thành tiêu chí ứng xử tôn giáo chung và lợi dụng vấn đề này can thiệp vào tiến trình luật pháp tôn giáo của các nước trong đó có Việt Nam.

Nghị viện thế giới

Nguồn: fashionchinaagency.com
Nghị viện thế giới

Người bán và nền tảng số cùng chịu trách nhiệm

Trong hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã chuyển mình thành siêu cường thương mại điện tử (TMĐT) với thị trường trực tuyến lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng lan rộng trên các nền tảng số. Nhằm bảo đảm chất lượng hàng hóa và bảo vệ người tiêu dùng, Trung Quốc đã triển khai khung pháp lý nghiêm ngặt, yêu cầu các nền tảng tăng cường kiểm soát, truy xuất nguồn gốc và chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm được giao dịch trực tuyến.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Liên tục hoàn thiện

Sự bùng nổ của thương mại điện tử (TMĐT) trên toàn cầu không chỉ mở ra cơ hội kinh doanh chưa từng có, mà còn đặt ra những thách thức lớn về quản lý chất lượng hàng hóa. Tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, thông tin sản phẩm sai lệch... ngày càng phổ biến khiến nhiều quốc gia buộc phải siết chặt hành lang pháp lý nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì niềm tin vào môi trường mua sắm trực tuyến. Từ châu Âu đến châu Á, Bắc Mỹ, Mỹ Latinh cho đến châu Phi và Trung Đông, các quy định pháp luật liên quan đến chất lượng hàng hóa trong TMĐT đang liên tục được cập nhật và hoàn thiện.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

Nhiều quy định bảo vệ quyền lợi khách hàng

Tại Nhật Bản, quốc gia nổi tiếng về quản lý chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm, việc bảo vệ chất lượng hàng hóa trong môi trường thương mại điện tử (TMĐT) là nội dung quan trọng trong hệ thống pháp luật. Đất nước mặt trời mọc đã ban hành nhiều đạo luật và cơ chế kiểm soát để bảo đảm rằng, hàng hóa lưu thông qua nền tảng trực tuyến vẫn tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng như trong mô hình thương mại truyền thống.

ITN
Nghị viện thế giới

Phá bỏ rào cản, khai mở tiềm năng

Trung Quốc đang có bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ và thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân với dự thảo cập nhật của Luật Thúc đẩy kinh tế tư nhân. Văn bản pháp lý quan trọng này được kỳ vọng không chỉ là tấm khiên pháp lý để bảo vệ khu vực tư nhân mà còn là đòn bẩy quan trọng để khu vực này phát triển nhờ phá bỏ các rào cản, khai mở tiềm năng và xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch hơn. Động thái này phản ánh nỗ lực của Bắc Kinh nhằm củng cố niềm tin của nhà đầu tư, quyết tâm đưa kinh tế tư nhân thành một thành phần nòng cốt trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Nguồn: Chinese news service/ chinadailyasia.com
Nghị viện thế giới

Chính sách hỗ trợ của các thành phố lớn

Trong nỗ lực mạnh mẽ nhằm phục hồi nền kinh tế tư nhân, các thành phố lớn của Trung Quốc như Thượng Hải, Bắc Kinh và Thâm Quyến gần đây đã công bố một loạt các biện pháp hỗ trợ nhằm tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi hơn và khôi phục lòng tin của các doanh nghiệp tư nhân.

X-Road hệ thống cơ sở hạ tầng lưu trữ dữ liệu phi tập trung được coi là vũ khí bí mật của hệ thống chính phủ điện tử
Nghị viện thế giới

Các trụ cột về hạ tầng của hệ thống Chính phủ điện tử

Nhìn lại quá trình phát triển Chính phủ điện tử tại Estonia có thể thấy, quốc gia này đã sớm tập trung phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng, trong đó đặc biệt chú trọng vào hạ tầng cơ sở dữ liệu một cách đầy đủ, đồng bộ. Các hệ thống này là xương sống cơ bản để phát triển các dịch vụ số hiệu quả.

Nguồn: ITN
Nghị viện thế giới

e-Estonia và hành trình dẫn đầu thế giới về quản trị kỹ thuật số

Trong một kỷ nguyên mà các Chính phủ trên toàn thế giới đang vật lộn với những bất cập trong thủ tục hành chính và sự chuyển đổi số chậm chạp, Estonia nổi lên như một biểu tượng của sự đổi mới. Quốc gia Baltic với 1,3 triệu dân này đạt được một cột mốc phi thường khi trở thành quốc gia số hóa 100% các dịch vụ của Chính phủ, định nghĩa lại việc cung cấp dịch vụ công thông qua hệ sinh thái chính phủ điện tử e-Estonia tiên phong của mình. Thành tựu này đưa Estonia trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về quản trị kỹ thuật số và đặt ra chuẩn mực cho các quốc gia trên toàn thế giới.

Chế độ nghị viện Uzbekistan: Sự gặp gỡ của giá trị truyền thống và nền dân chủ hiện đại
Nghị viện thế giới

Chế độ nghị viện Uzbekistan: Sự gặp gỡ của giá trị truyền thống và nền dân chủ hiện đại

Xây dựng nhà nước pháp quyền là một quá trình phức tạp. Tuy nhiên, vào đầu thế kỷ XXI, một chân lý đã được khẳng định: một quốc gia sẽ không thể có nền dân chủ hoàn chỉnh nếu không có một quốc hội được trao toàn quyền. Ngày nay, Uzbekistan đang thực hiện những cải cách nhất quán để phát triển các thể chế dân chủ trên cơ sở đẩy mạnh vai trò của Quốc hội. Sự phát triển của chế độ nghị viện ở Uzbekistan có những nét đặc thù, là sự gặp gỡ giữa bản sắc dân tộc và các nguyên tắc dân chủ phổ quát.

Hành động vì sự phát triển và công bằng xã hội
Nghị viện thế giới

Hành động vì sự phát triển và công bằng xã hội

Với chủ đề bao trùm “Hành động của nghị viện vì sự phát triển và công bằng xã hội”, Đại hội đồng lần thứ 150 của IPU sẽ tập trung làm rõ những cam kết của nghị viện nhằm thúc đẩy các mục tiêu giảm nghèo, bảo đảm việc làm, thúc đẩy hòa nhập xã hội và tăng cường sự tham gia của các nhóm thiểu số vào quá trình ra quyết định.

Khẳng định vị thế Uzbekistan
Nghị viện thế giới

Khẳng định vị thế Uzbekistan

Lần đầu tiên trong lịch sử Trung Á, Đại hội đồng Liên minh Nghị viện Thế giới lần thứ 150 (IPU-150) sẽ diễn ra tại Thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Việc Uzbekistan đăng cai hội nghị lớn nhất của cơ quan nghị viện thế giới là sự công nhận của cộng đồng quốc tế đối với hiệu quả của các cải cách đang được thúc đẩy ở Uzbekistan cũng như cho thấy ảnh hưởng ngày càng tăng của Uzbekistan trên trường quốc tế.

Từ Paris đến Tashkent: Hành trình bền bỉ vì chủ nghĩa nghị viện
Nghị viện thế giới

Từ Paris đến Tashkent: Hành trình bền bỉ vì chủ nghĩa nghị viện

Ngày 5.4 tới, Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU) sẽ tổ chức lễ kỷ niệm Đại hội đồng lần thứ 150 (IPU-150) tại Thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Đây là dịp để nhìn lại hành trình 136 năm qua của IPU, kể từ Đại hội đồng đầu tiên tại Paris năm 1889, nhìn lại những sự kiện tôn vinh tinh thần hợp tác bền bỉ giữa các nghị sĩ trên toàn thế giới cũng như một lần nữa khẳng định vai trò, vị trí và phạm vi hoạt động ngày càng được mở rộng trên toàn cầu của IPU.

Nguồn ITN
Nghị viện thế giới

Phát triển đường sắt bằng công nghệ và pháp lý

Nhật Bản là một trong những quốc gia có hệ thống đường sắt phát triển nhất thế giới, đặc biệt nổi bật với mạng lưới đường sắt cao tốc Shinkansen. Thành công này không chỉ đến từ công nghệ tiên tiến bảo đảm an toàn hàng đầu, mà còn nhờ khung pháp lý chặt chẽ và chiến lược phát triển hợp lý.

thechinaproject.com
Nghị viện thế giới

“Rồng sắt” hiện đại - biểu tượng sức mạnh công nghệ

Từ Vạn Lý Trường thành - kỳ quan của quá khứ - đến mạng lưới đường sắt cao tốc - biểu tượng của thời đại mới, Trung Quốc không ngừng ghi dấu những thành tựu vĩ đại. Chỉ trong hơn một thập kỷ, đất nước gấu trúc đã tận dụng nguồn lực khổng lồ, công nghệ tiên tiến và năng lực triển khai vượt trội để xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc lớn nhất, hiện đại nhất thế giới. Không chỉ định hình lại giao thông trong nước, mạng lưới này còn trở thành biểu tượng cho sự phát triển, sức mạnh công nghệ và tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc.

Malaysia: Tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu
Quốc tế

Malaysia: Tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu

Nhờ những nỗ lực bảo vệ dữ liệu cá nhân, Malaysia đã trở thành thành viên của Thỏa thuận thực thi quyền riêng tư xuyên biên giới của Tổ chức Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương năm 2023. Vào năm 2024, quốc gia này tiếp tục sửa đổi Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPA) ban hành năm 2010. Được thiết kế để hiện thực hóa cam kết củng cố niềm tin trong nước và hỗ trợ các nhà đầu tư nước ngoài, PDPA sửa đổi được kỳ vọng sẽ đưa Malaysia tiến gần hơn đến các tiêu chuẩn quốc tế và tìm kiếm sự công nhận từ các nước trong khu vực cũng như trên thế giới về bảo mật dữ liệu.

Nền tảng của niềm tin trong kỷ nguyên số
Quốc tế

Nền tảng của niềm tin trong kỷ nguyên số

Sau 3 năm có hiệu lực kể từ năm 2022, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPA) của Thái Lan đã chứng minh là một bước đi đúng đắn cần thiết, tạo ra một bộ tiêu chuẩn rõ ràng cho việc bảo vệ các thông tin cá nhân, giúp các doanh nghiệp địa phương nâng cao uy tín trên trường quốc tế.