Cấp thiết, kịp thời trong công tác phòng, chống tội phạm
Phóng viên Báo Đại biểu Nhân dân có cuộc trao đổi với Trưởng Phòng 3, Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội - Bộ Công an, Đại tá VŨ MINH HÙNG
Tội phạm sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ tăng cao
- Việc sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ đang thu hút được sự quan tâm đông đảo của người dân. Vậy, dưới góc độ nhà quản lý, tính bức thiết của nội dung này thể hiện thế nào, thưa ông?
- Qua tổng kết 5 năm thi hành Luật cho thấy tội phạm sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ chiếm tỷ lệ rất cao, nhất là tội phạm sử dụng súng tự chế chiếm cao hơn nhiều so với tội phạm sử dụng súng quân dụng gây án (1.783/330 vụ, 2.589/546 đối tượng, gấp 6 lần số vụ, 5 lần số đối tượng sử dụng súng quân dụng). Nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng làm chết nhiều người, nguy hiểm như vũ khí quân dụng. Tuy nhiên, theo quy định của Luật hiện hành thì một số loại vũ khí này được xác định là súng săn (súng kíp, súng hơi), vũ khí thể thao (súng trường hơi, súng trường bắn đạn nổ, súng ngắn hơi, súng ngắn bắn đạn nổ, súng thể thao bắn đạn sơn, súng bắn đĩa bay), khi đối tượng chế tạo, sản xuất, tàng trữ, mua bán, vận chuyển và sử dụng trái phép các loại súng này chỉ bị xử lý hình sự theo Điều 306 Bộ Luật Hình sự 2015 - sửa đổi, bổ sung năm 2017 khi đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này nhưng chưa được xoá án tích.
Bên cạnh đó, nhiều loại súng tự chế chưa có chế tài quy định như súng nén khí, súng bắn đạn bi…, chính vì vậy các đối tượng đã lợi dụng để thực hiện hành vi để phạm tội. Do đó, cần thiết phải đưa các loại súng này vào nhóm vũ khí quân dụng đảm bảo khái quát, đầy đủ.
Tương tự, tội phạm sử dụng vũ khí thô sơ và dao chiếm tỷ lệ khoảng 88,4%. Trong đó, riêng đối tượng sử dụng các loại dao và phương tiện tương tự dao chiếm 66,4%, nhiều vụ đối tượng sử dụng dao sắc, nhọn có tính sát thương cao, gây án với tính chất rất manh động, giã man, tàn ác, gây bức xúc dư luận xã hội. Tuy nhiên, không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì trong Luật hiện hành không quy định dao là vũ khí. Thêm vào đó, thực tế hiện nay đối tượng là thanh thiếu niên thành lập các băng nhóm tự hoán cải các loại dao này, hành thêm tuýp sắt dài từ 1 - 2m để giải quyết mâu thuẫn, đe doạ người dân. Do đó, để đấu tranh, ngăn chặn với loại tội phạm này thì cần thiết phải đưa dao vào nhóm vũ khí thô sơ.
Ngoài ra, quy định về nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh, vận chuyển và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp còn chưa phù hợp với thực tiễn nên quá trình triển khai thực hiện đã gặp khó khăn, vướng mắc, do đó, cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức và người dân.
- Điểm nhấn nội dung dự thảo Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi) là gì, thưa ông?
- Việc sửa đổi lần này nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách, trình tự, thủ tục hành chính và khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập phát sinh trong quá trình thi hành Luật, đồng thời, đảm bảo thống nhất với các luật liên quan, tạo cơ sở pháp lý trong công tác quản lý nhà nước và phòng chống tội phạm.
Cụ thể, hoàn thiện quy định các khái niệm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ đảm bảo tính khái quát, phù hợp với các Luật có liên quan đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm. Cùng với đó, bổ sung quy định về đối tượng, điều kiện, thẩm quyền, thủ tục tiếp nhận quản lý, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ do tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài cho tặng, viện trợ nhằm tận dụng nguồn lực từ nước ngoài hỗ trợ Việt Nam trong nghiên cứu, sản xuất, trang bị, viện trợ.
Sửa đổi, cắt giảm đơn giản hoá giấy tờ, hồ sơ, quuy định trong các thủ tục hành chính về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; quy định giấy phép sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ theo hướng không có thời hạn, việc chuyển giấy xác nhận đăng ký sang giấy phép sử dụng nhằm cải cách, đơn giản hoá thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân; đồng thời, thực hiện được yêu cầu của Chính phủ trong cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số và Chính phủ điện tử; bổ sung một số quy định về nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh sử dụng vật liệu nổ công nghiệp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Dao có tính sát thương cao cần bổ sung vào luật
- Nhiều đại biểu băn khoăn việc bổ sung dao vào danh mục vũ khí cần được quản lý trong dự thảo Luật. Xin ông cho biết quan điểm về đề xuất này.
- Như tôi đã nói ở trên, theo thống kê tội phạm sử dụng vũ khí thô sơ và dao chiếm tỷ lệ khoảng 88,4%, trong đó, riêng đối tượng sử dụng các loại dao và phương tiện tương tự dao chiếm 66,4%,
Qua thực tế, tình trạng đối tượng là thanh, thiếu niên thành lập các băng, nhóm, tự hoán cải các loại dao sắc, nhọn, hàn thêm tuýp sắt dài từ 1 - 2m để giải quyết mâu thuẫn, thanh toán lẫn nhau, đe dọa người dân, gây bức xúc dư luận xã hội; do đó, cần phải đưa dao có tính sát thương cao vào nhóm vũ khí thô sơ. Bên cạnh đó, vũ khí thô sơ khi được trang bị cho lực lượng vũ trang để sử dụng để đấu tranh trực diện, trực tiếp với tội phạm nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, các loại vũ khí này khi đối tượng sử dụng xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ con người cũng nguy hiểm như các loại vũ khí quân dụng khác. Do đó, cần thiết phải đưa các loại vũ khí thô sơ này vào nhóm vũ khí quân dụng nhằm điều chỉnh nhận thức, hành vi của các đối tượng, giảm nguồn tội phạm.
Tuy nhiên, dao có tính sát thương cao là phương tiện lưỡng dụng, được người dân sử dụng phổ biến trong lao động, sản xuất, sinh hoạt hàng ngày, do đó, để bảo đảm không ảnh hưởng, tác động đến đời sống xã hội của nhân dân nên dự thảo Luật chỉ quy định dao có tính sát thương cao là vũ khí khi đối tượng sử dụng vào mục đích trái pháp luật; trường hợp sử dụng dao có tính sát thương cao vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.
Như vậy, cần thiết phải quy định dao có tính sát thương cao là vũ khí trong dự thảo Luật, trong đó được phân định rõ Dao có tính sát thương cao khi sử dụng với mục đích trái pháp luật là vũ khí thô sơ. Dao có tính sát thương cao khi được trang bị cho lực lượng vũ trang và các lực lượng khác để thi hành công vụ hoặc sử dụng với mục đích xâm phạm tính mạng, sức khoẻ con người trái pháp luật là vũ khí quân dụng. Dao có tính sát thương cao sử dụng vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật.
- Xin trân trọng cảm ơn ông.
