Theo hãng tin Bloomberg, Chính phủ Ấn Độ đang cân nhắc nối lại xuất khẩu gạo trắng phi basmati và gạo tấm, nhưng sẽ áp một mức thuế cố định. Nhà cung cấp gạo lớn nhất thế giới này đã cấm xuất khẩu hai loại gạo này từ tháng 7.2023, khiến giá gạo trên thị trường quốc tế tăng vọt. Lệnh cấm nhằm bảo đảm an ninh lương thực trong nước và bảo vệ người tiêu dùng trước các cú sốc giá; đồng thời giúp nông dân bán lúa với giá cao trong bối cảnh hiện tượng thời tiết El Nino làm giảm sản lượng lúa gạo.
Ngoài ra, Chính phủ cũng có thể hủy bỏ mức thuế xuất khẩu 20% đối với gạo đồ - loại gạo thu được từ thóc được ngâm nước nóng hoặc sấy trong hơi nước rồi phơi khô. Trong khi đó, Ấn Độ xem xét thay thế lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng phi bamasti và gạo tấm bằng giải pháp cho phép xuất khẩu nhưng áp thuế, cũng như giảm mức giá xuất khẩu tối thiểu đối với gạo thơm bamasti.
Chính sách mức giá tối thiểu được thiết kế nhằm ngăn chặn các lô hàng xuất khẩu gạo phi bamasti được gắn mác là gạo bamasti để tránh thuế. Giá gạo bamasti trên thị trường quốc tế đang dao động ở mức 750-800 đô la Mỹ/tấn, thấp hơn mức giá xuất khẩu tối thiểu 950 đô la/tấn theo quy định của chính phủ Ấn Độ. Các đề xuất đã được gửi đến Bộ Thương mại Ấn Độ để xem xét.
Đề xuất nới lỏng các biện pháp hạn chế xuất khẩu được đưa ra trong bối cảnh lượng gạo dự trữ trong các nhà kho của chính phủ dồi dào và kỳ vọng về một vụ thu hoạch bội thu sắp tới nhờ thời tiết thuận lợi. Đồng thời, việc nới lỏng như vậy sẽ giảm bớt áp lực cho các nhà kho và mang lại doanh thu từ thuế xuất khẩu. Dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho thấy, gạo dự trữ trong các nhà kho của Ấn Độ lên mức cao kỷ lục do chính sách hạn chế xuất khẩu.
Bất kỳ quyết định nới lỏng xuất khẩu nào của Ấn Độ cũng có thể giúp hạ nhiệt giá gạo chuẩn ở châu Á, từng đạt đỉnh cao nhất trong 15 năm hồi tháng 1.2024. Đó là là tin vui đối với các nước ở Tây Phi và Trung Đông, những nơi dựa vào nguồn cung gạo từ Ấn Độ để đáp ứng nhu cầu trong nước.
Thông tin về đề xuất dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đã đẩy tăng giá cổ phiếu của các nhà xuất khẩu gạo Ấn Độ. Trong phiên giao dịch sáng ngày 10.7, giá cổ phiếu của Chaman Lal Setia Exports, KRBL và LT Foods tăng từ 9 đến 15%.
