Mối quan hệ đang đi đúng hướng
Đồng thuận trên đã được đưa ra trong khuôn khổ Hội nghị thường niên các nhà lãnh đạo Australia - Trung Quốc được tổ chức tại Tòa nhà Nghị viện Australia hôm 17.6 để thảo luận về nhiều vấn đề gai góc trong quan hệ song phương. Hội nghị thường niên, với sự góp mặt của Thủ tướng và bộ trưởng hai nước, được tiến hành dựa trên những tiến bộ đạt được kể từ chuyến thăm Trung Quốc của nhà lãnh đạo Australia hồi tháng 11 năm ngoái.
Phát biểu với phóng viên sau cuộc họp sáng 17.6, ông Lý Cường cho biết, mối quan hệ song phương “đang đi đúng hướng để cải thiện và phát triển ổn định”. “Chúng tôi… đã trao đổi thẳng thắn quan điểm về một số bất đồng, nhất trí giải quyết những khác biệt đó một cách hợp lý theo cách phù hợp với quan hệ đối tác chiến lược toàn diện của của hai nước”, Thủ tướng Lý Cường cho biết.
Về phần mình, Thủ tướng Albanese mô tả các cuộc thảo luận “mang tính xây dựng”. “Australia luôn chủ trương hợp tác cùng nhau để thúc đẩy sự cân bằng trong khu vực, nơi không có quốc gia nào thống trị và không có quốc gia nào bị chi phối”, ông Albanese nói. Ông Albanese thậm chí còn cho biết, Australia và Trung Quốc sẽ từng bước thúc đẩy đối thoại quân sự để củng cố niềm tin và tránh sự cố.
Sau hội nghị, hai Thủ tướng đã chứng kiến lễ ký kết một loạt thỏa thuận song phương, đồng thời hoan nghênh việc nối lại hợp tác về biến đổi khí hậu thông qua Bản ghi nhớ cập nhật, theo đó cung cấp khuôn khổ để tăng cường đối thoại về vấn đề quan trọng này. Australia sẽ tổ chức Đối thoại cấp Bộ trưởng Australia - Trung Quốc tiếp theo về biến đổi khí hậu vào cuối năm nay. Australia và và Trung Quốc nhận thấy cần phải hợp tác cùng nhau để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, một vấn đề đòi hỏi phải có sự ứng phó toàn cầu.
Ngoài ra, các bộ trưởng cũng ký Bản ghi nhớ về Đối thoại kinh tế chiến lược của hai nước để tăng cường thực thi Hiệp định Thương mại Tự do song phương, có hiệu lực từ năm 2015. Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Australia và thương mại hỗ trợ 1/4 việc làm ở quốc gia châu Đại Dương này.
Hai nước cũng ký Bản ghi nhớ về hợp tác giáo dục và nghiên cứu, khuyến khích hợp tác hơn nữa trong các lĩnh vực như bảo đảm chất lượng, giáo dục trực tuyến và công nhận trình độ chuyên môn.
Australia và Trung Quốc cũng nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật thông qua Chương trình thực hiện lần thứ 15 theo Thỏa thuận hợp tác văn hóa năm 1981. Chương trình này sẽ khuyến khích sự hợp tác, tham quan và trao đổi kỹ năng giữa các chuyên gia và các tổ chức về sáng tạo cũng như văn hóa.
Thủ tướng Albanese nhận định rằng các thỏa thuận đạt được ngày 17.6 là kết quả của cách tiếp cận ổn định của Chính phủ Australia đối với mối quan hệ giữa Canberra và Bắc Kinh, đồng thời các thỏa thuận này cũng phản ánh phạm vi rộng lớn của các lĩnh vực mà hai bên có thể hợp tác để đạt được những lợi ích chung.
Tại cuộc họp, Thủ tướng Lý Cường cũng bày tỏ sự quan tâm đặc biệt của Trung Quốc trong việc mua cổ phần lớn hơn trong lĩnh vực khoáng sản quan trọng của Australia, vốn rất cần thiết cho quá trình chuyển đổi toàn cầu sang các nguồn năng lượng tái tạo. Mối quan tâm này được cụ thể hóa bằng cách bằng chuyến thăm một nhà máy chế biến lithium do Trung Quốc đầu tư ở bang Tây Australia hôm 18.6.
Hàn gắn những rạn nứt
Ông Lý Cường, nhà lãnh đạo quyền lực thứ hai ở Trung Quốc sau Chủ tịch Tập Cận Bình, đã đến Thủ đô bang Nam Australia là Adelaide vào 15.6 và Thủ đô Canberra vào cuối ngày 16.6 trong chuyến thăm đầu tiên tới Australia của một Thủ tướng Trung Quốc sau 7 năm.
Mối quan hệ giữa hai nước đã được cải thiện rõ rệt kể từ khi Công đảng của Albanese được bầu vào năm 2022 sau 9 năm Australia nằm dưới sự lãnh đạo của chính phủ bảo thủ. Hầu hết các rào cản thương mại chính thức và không chính thức mà Bắc Kinh áp đặt đối với Australia vào năm 2020 đối với than, bông, rượu, lúa mạch và gỗ đã được dỡ bỏ kể từ khi Thủ tướng Albanese đắc cử.
Trước đó, các cuộc tiếp xúc cấp bộ trưởng giữa hai nước cũng bị đóng băng do những căng thẳng giữa hai nước. Mối quan hệ song phương đặc biệt rạn nứt sau khi Australia cấm tập đoàn viễn thông khổng lồ thuộc sở hữu của Trung Quốc Huawei triển khai mạng 5G ở nước này cũng như đổ lỗi cho Trung Quốc về vấn đề Covid-19.
Bộ trưởng Nông nghiệp Murray Watt cho biết: “Sự kiện một Thủ tướng Trung Quốc có chuyến thăm đầu tiên đến Australia kể từ năm 2017, là một cơ hội to lớn để tiếp tục cuộc đối thoại nhằm dỡ bỏ những rào cản thương mại giữa hai nước, tiếp tục ổn định mối quan hệ và giải quyết một số vấn đề còn tồn tại”.
