Thủ tướng trẻ nhất từ trước đến nay
Sinh ra ở Greystones, County Wicklow, Tân Thủ tướng Simond Harris đã làm trợ lý chính trị ở tuổi 20, và được bầu vào Quốc hội năm 2011 khi mới 24 tuổi và ông cũng là nghị sĩ trẻ nhất vào thời điểm đó. Năm 2016, ông được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Y tế khi mới 29 tuổi và làm Bộ trưởng Giáo dục đại học năm 2020.
Sự nổi tiếng của ông Simon Harris trên mạng xã hội đặc biệt là trên nền tảng TikTok, đã khiến ông trở thành một trong những chính trị gia được chú ý nhất ở Ireland. Ông cũng nổi tiếng với vai trò điều phối phản ứng ban đầu của Ireland trước đại dịch Covid-19.
Phát biểu tại Quốc hội, ông Simon Harris cam kết sẽ nỗ lực hết mình, lãnh đạo trên tinh thần đoàn kết, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau; đồng thời bày tỏ mong muốn mang đến những ý tưởng mới, nguồn năng lượng mới cho Chính phủ. Ông nhấn mạnh, Ireland có thể tự hào về những tiến bộ đã đạt được khi số người có việc làm cao hơn bao giờ hết, số người tiếp cận giáo dục thuộc hàng cao nhất trong Liên minh châu Âu (EU). Hơn nữa, ông tin rằng, đây sẽ là thời điểm thích hợp để xây dựng một khế ước xã hội mới, nhằm tạo ra cơ hội bình đẳng cũng như bảo vệ thành công nền kinh tế của Ireland, từ đó tận dụng lợi ích này mang lại những kết quả hữu hình cho xã hội.
Ngoài ra, tại hội nghị thường niên của Đảng Fine Gael, ông đã vạch ra trọng tâm của mình đối với luật pháp và trật tự, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ. Đồng thời cam kết sẽ “hành động dứt khoát” đối với cuộc khủng hoảng khí hậu, ưu tiên phát triển nông thôn và khu vực.
Những thách thức phía trước
Khó khăn đang chờ đợi ông Simon Harris ở phía trước, khi ông chỉ có chưa đầy một năm trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 3.2025, cũng nhưgiải quyết mối quan tâm chính của cử tri và xây dựng lại sự ủng hộ cho đảng của mình. Kết quả của những cuộc thăm dò dư luận trong 3 năm qua cho thấy Sinn Fein có khả năng giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm 2025.
Thêm vào đó, trên cương vị mới, ông Simon Harris dự kiến sẽ thông báo về việc cải tổ các thành viên nội các của Đảng Fine Gael. Trong cuộc họp báo đầu tiên sau khi trở thành lãnh đạo Fine Gael, ông Simon Harris nhấn mạnh mong muốn được hợp tác chặt chẽ với lãnh đạo Fianna Fáil Micheál Martin và lãnh đạo Đảng Xanh Eamon Ryan. Ông đã thuyết phục được cả hai người bằng cách tuyên bố dứt khoát rằng, ông muốn Chính phủ liên minh hoạt động hết nhiệm kỳ cho đến tháng 3 năm sau. Ngoài ra, ông cũng nhắc lại cam kết của mình đối với Chương trình Chính phủ đã được cả ba đảng ký kết sau cuộc tổng tuyển cử năm 2020.
Tiếp đến, Tân Thủ tướng sẽ phải giải quyết những cuộc khủng hoảng khác, đáng chú ý nhất là giải quyết bài toán về tình trạng thiếu hụt và chi phí nhà ở đã ảnh hưởng tới đội ngũ nhân viên bệnh viện, giáo viên và lực lượng lao động trẻ. Dữ liệu mới đây cho thấy, giá chào bán nhà ở Ireland đã tăng 6,5% so với cùng kỳ trong quý đầu tiên của năm 2024, tốc độ tăng trưởng nhanh nhất kể từ năm 2022.
Trong một cuộc thăm dò dư luận hôm 8.4 cho thấy, nhà ở vẫn là mối quan tâm hàng đầu của cử tri Ireland. Trước tình trạng này, ông Simon Harris đã cam kết sẽ khắc phục cuộc khủng hoảng “một lần và mãi mãi”, khi nhà lãnh đạo này đang tìm cách khôi phục lại hình ảnh mờ nhạt của đảng Fine Gael và đưa đảng này tới nhiệm kỳ nắm quyền thứ 4 trong lịch sử. Theo đó, ông cam kết sẽ triển khai kế hoạch xây dựng thêm 250.000 ngôi nhà trong 5 năm, cao hơn nhiều so với mục tiêu hiện tại của chính phủ là xây dựng trung bình 33.000 ngôi nhà mỗi năm cho đến năm 2030.
Bên cạnh vấn đề nhà ở, Chính phủ Ireland cũng phải đưa ra các giải pháp đối với một số vấn đề xã hội khác như số người vô gia cư đã đạt mức cao kỷ lục, với 13.841 người, trong đó có 4.170 trẻ em. Người nhập cư gia tăng cũng gây ra căng thẳng xã hội khi Ireland hiện có 1.620 người xin tị nạn đang sống trong các lều bạt trên đường phố do chính phủ không bố trí được chỗ ở. Vì vậy, ông Simon Harris đã cam kết sẽ giới thiệu một hệ thống nhập cư “công bằng và vững chắc”.
Thủ tướng Simon Harris cũng sẽ phải đối mặt với một nền kinh tế với tốc độ tăng trưởng chậm lại đáng kể vào năm 2023. Nhà phân tích cấp cao tại Davy Research Diarmaid Sheridan cho biết, với cuộc bầu cử trong 12 tháng tới, trọng tâm của ông Harris sẽ là cung cấp các tài sản hữu hình bao gồm nhà ở và rất có thể là giảm thuế thu nhập như một phần ngân sách sẽ được công bố vào tháng 8 tới.
Về đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt là từ các công ty Mỹ sẽ là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế trong thập kỷ qua và điều đó sẽ không thay đổi. Song ông Simon Harris đã chỉ ra rằng, sẽ cần có các biện pháp đối với các doanh nghiệp bản địa nhỏ hơn, những người bị ảnh hưởng bởi lạm phát và gánh nặng chi phí cơ cấu gia tăng do mức lương tối thiểu tăng. Ông nói thêm, sự hỗ trợ này có thể bao gồm việc giảm hoặc giảm thuế VAT, nhưng đây sẽ chỉ là những biện pháp tạm thời và có thể không giải quyết được các yếu tố cơ cấu.
Trong báo cáo tháng 3, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội dự báo tăng trưởng trên tất cả các chỉ số hoạt động kinh tế chính vào năm 2024 và 2025, đồng thời thu nhập thực tế sẽ quay trở lại mức tăng trưởng. Nó cũng đánh dấu những thách thức hiện có từ chi phí sinh hoạt và mối đe dọa từ căng thẳng địa chính trị và tắc nghẽn cơ sở hạ tầng trong một “nền kinh tế mở nhỏ với thành phần đa quốc gia rất lớn”.
Được biết, Tân Thủ tướng đã cam kết cắt giảm thuế cho người thu nhập trung bình và viện trợ cho các doanh nghiệp nhỏ sau những lời kêu gọi giải quyết chi phí gia tăng. Giám đốc điều hành của Liên đoàn Công nghiệp Du lịch Ireland Eoghan O'Mara Walsh cho biết, các quy định lao động mới sẽ bổ sung thêm 465 triệu euro vào bảng lương của các thành viên trong năm nay, tăng lên 1,4 tỷ euro vào năm 2026 khi mức lương tối thiểu sẽ tăng lên 15euro/giờ.
