Thủ tướng Thái Lan bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Trong một phán quyết bất ngờ hôm 14.8, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã bãi nhiệm Thủ tướng Srettha Thavisin với lý do ông vi hiến trong quy trình bổ nhiệm nhân sự Nội các. Phán quyết này sẽ dẫn đến những thủ tục gì tiếp theo và sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến chính trường Thái Lan?

Tòa án Hiến pháp Thái Lan bãi nhiệm Thủ tướng: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? -0
Thủ tướng Srettha Thavisin trả lời báo chí sau phán quyết của Tòa án vào chiều ngày 14.8. Ảnh: Bangkok Post

Phán quyết bất lợi cho Thủ tướng

Tòa án Hiến pháp bắt đầu phiên họp vào 9h30 sáng ngày 14.8 và kết thúc phiên họp vào 15h30 chiều cùng ngày. Thẩm phán Punya Udchachon - người đọc phán quyết, cho biết Tòa án đã bỏ phiếu về quyết định bãi nhiệm Thủ tướng Srettha và quyết định được thông qua với 5 phiếu thuận và 4 phiếu chống.

Với phán quyết này, ông Srettha Thavisin trở thành thủ tướng thứ 4 bị Tòa án Hiến pháp bãi nhiệm trong vòng 16 năm qua.

Phiên tòa được tiến hành sau khi một nhóm gồm 40 thượng nghị sĩ do chính quyền quân sự trước đây bổ nhiệm đã đệ đơn lên Tòa án Hiến pháp yêu cầu bãi nhiệm ông Srettha vì vi phạm Hiến pháp và tiêu chuẩn đạo đức khi bổ nhiệm cựu luật sư Pichit Chuenban, người từng chịu án tù, vào Nội các của mình. Đơn kiến nghị viện dẫn điều Mục 170 (4) và (5) của Hiến pháp, quy định về đạo đức của các bộ trưởng.

Vào năm 2008, ông Pichit bị kết án 6 tháng tù vì tội coi thường tòa án và tham nhũng sau khi ông tìm cách hối lộ các quan chức Tòa án Tối cao vào thời điểm ông là luật sư đại diện cho cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra trong một vụ án đất đai.

Ông Pichit đã từ chức Bộ trưởng Văn phòng Thủ tướng ngay trước khi Tòa án Hiến pháp thụ lý đơn kiện trong một nỗ lực nhằm giúp ông ông Srettha tránh khỏi những rắc rối pháp lý. Tuy nhiên, Tòa án Hiến pháp vẫn quyết định thụ lý vụ kiện.

Cho đến nay, Thủ tướng Srettha Thavisin đã phủ nhận mọi cáo buộc và cho biết, ông đã tuân thủ các quy định bằng cách kiểm tra trình độ của Pichit và xin ý kiến ​​từ Hội đồng Nhà nước trước khi bổ nhiệm. 

Phát biểu tại Tòa nhà Chính phủ vào ngày 13.8, một ngày trước phiên tòa, ông Srettha cho biết đã làm mọi điều cần thiết: “Tôi đã gửi mọi văn bản liên quan đến Tòa án cách đây hai tuần. Tôi đã làm hết sức mình. Bây giờ là lúc đưa vụ việc ra xét xử. Mọi việc hiện giờ tùy thuộc vào hệ thống tư pháp”, Thủ tướng Srettha cho biết.

Tuy nhiên, ngay sau phiên tòa, Thủ tướng Srettha Thavisin cho biết ông tôn trọng phán quyết của Tòa án Tối cao và từ giờ không còn giữ chức vụ.

Ông Srettha, một tỷ phú bất động sản, là một trong ba ứng cử viên được đảng Pheu Thai đưa ra trong cuộc tổng tuyển cử vào năm ngoái. Ông được bầu làm Thủ tướng thứ 30 của Thái Lan trong phiên họp chung của Hạ viện và Thượng viện vào ngày 22.8.2023 với 482 phiếu thuận, 165 phiếu chống và 81 phiếu trắng. Là một ông trùm trong lĩnh vực bất động sản chuyển sang chính trị, ông Srettha cho biết, ông vẫn muốn đóng góp cho đất nước ở những vai trò khác. Tuy nhiên, những dự án và kế hoạch của ông chưa kịp thúc đẩy sau một năm nắm quyền.

Điều gì sẽ diễn ra tiếp theo?

Phán quyết của Tòa án Hiến pháp cũng chấm dứt mọi chức vụ trong Nội các, nhưng các bộ trưởng sẽ tiếp tục giữ chức vụ tạm quyền và Phó Thủ tướng Phumtham Wechayachai, đồng thời là Bộ trưởng Thương mại, trở thành quyền thủ tướng cho đến khi Hạ viện có thể lựa chọn được thủ tướng mới.

Phát biểu ngay sau khi có phán quyết, Thủ tướng Srettha nói với các phóng viên tại Tòa nhà Chính phủ rằng ông tôn trọng phán quyết của tòa án, mặc dù đó không phải là điều ông hy vọng. “Tôi không còn thẩm quyền nào nữa”, ông nói. “Thẩm quyền hiện đang nằm trong tay Thủ tướng lâm thời”. Ông Srettha cho biết, nếu ông Phumtham không thể đảm nhiệm vai trò Thủ tướng tạm quyền, Phó Thủ tướng Suriya Juangroongruangkit sẽ đảm nhiệm vị trí này.

Hạ viện Thái Lan sẽ phải triệu tập cuộc họp để bầu ra thủ tướng mới và các đảng hiện phải quyết định xem họ sẽ đề cử và bỏ phiếu cho ai làm thủ tướng tiếp theo dựa trên danh sách ứng cử viên đã được đệ trình trước cuộc bầu cử vào tháng 5.2023.

Để trở thành thủ tướng, một ứng cử viên cần sự ủng hộ của hơn một nửa trong số 493 nhà lập pháp hiện tại của Hạ viện, tức là 247 phiếu bầu. Nếu không có ai được chọn, Hạ viện phải triệu tập lần nữa và tiến hành bỏ phiếu lại và cơ hội giành cho các ứng cử viên khác được đề cử. Chính phủ liên minh hiện gồm 11 đảng có 314 ghế tại Hạ viện.

Trong số những ứng cử viên tiềm năng cho vị trí này có bà Paetongtarn Shinawatra, 37 tuổi, con gái của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra va là lãnh đạo đảng Pheu Thai. Bên cạnh đó, còn có lãnh đạo đảng Tự hào Thái Lan Anutin Charnvirakul và lãnh đạo đảng Quyền lực nhà nước nhân dân, tướng Prawit Wongsuwon.

Hiện thời gian bỏ phiếu vẫn chưa được ấn định và cũng không có quy định nào cho thấy quy trình này phải được tiến hành trong khoảng thời gian bao lâu kể từ khi thủ tướng bị bãi nhiệm.

Ảnh hưởng đối với chính trị Thái Lan

Phán quyết của Tòa án Hiến pháp có nguy cơ khiến Thái Lan đối mặt với viễn cảnh bất ổn hơn nữa ở một đất nước đã chứng kiến các phán quyết của tòa án và các cuộc đảo chính quân sự đã lật đổ nhiều chính phủ trong hai thập kỷ qua.

Tuần trước, Tòa án Hiến pháp vừa ra phán quyết đã giải thể đảng Đảng Tiến bước (MFP), cấm cựu lãnh đạo của đảng này tham gia chính trường trong 10 năm.

Ông Pornamrin Promgird, giảng viên Khoa Nhân văn và khoa học xã hội của Đại học Khon Kaen, Thái Lan nhận định: “Nếu Thủ tướng bị bãi nhiệm, mọi thứ sẽ phải quay lại vạch xuất phát. Sẽ mất thời gian để thành lập một chính phủ mới trong khi đất nước đang phải vật lộn với tình trạng suy thoái kinh tế”.

Thế giới 24h

EU công bố Chương trình hành động AI: Tăng cường năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo
Thế giới 24h

EU công bố Chương trình hành động AI: Tăng cường năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Hôm 9.4, Ủy ban Châu Âu đã công bố Kế hoạch hành động của lục địa về trí tuệ nhân tạo để để chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống mạnh mẽ của EU và nhóm nhân tài đặc biệt của châu Âu thành động lực mạnh mẽ cho sự đổi mới và tăng tốc phát triển AI, triển khai các giải pháp AI có lợi cho xã hội và nền kinh tế. Điều này nhằm định vị Liên minh châu Âu như lãnh đạo toàn cầu về lĩnh vực công nghệ này.

Luật Điện mới của Jordan mở đường cho nền kinh tế hydro xanh
Thế giới 24h

Luật Điện mới của Jordan mở đường cho nền kinh tế hydro xanh

Jordan đang có những bước tiến táo bạo hướng tới tương lai năng lượng bền vững với Luật Điện mới đưa năng lượng tái tạo và hydro xanh vào trọng tâm của chiến lược năng lượng quốc gia. Luật này, thay thế luật tạm thời có hiệu lực từ năm 2002, được thiết kế để hiện đại hóa ngành điện của đất nước, thu hút đầu tư tư nhân và củng cố vị thế của Jordan như một trung tâm khu vực về đổi mới năng lượng sạch.

Luật mới về vay nợ của Kuwait: Bước ngoặt tài khóa?
Thế giới 24h

Luật mới về vay nợ của Kuwait: Bước ngoặt tài khóa?

Trong một động thái được đánh giá là có ý nghĩa chiến lược đối với tương lai tài chính quốc gia, Kuwait đã thông qua luật nợ mới vào tháng trước, nâng trần vay nợ từ 10 tỷ lên 30 tỷ dinar Kuwait - tương đương khoảng 99 tỷ USD. Luật mới này đánh dấu lần đầu tiên sau gần một thập kỷ, Kuwait mở rộng quy mô vay nợ với mục tiêu giải quyết thâm hụt ngân sách, đồng thời thúc đẩy phát triển cơ sở hạ tầng trong bối cảnh ngân sách quốc gia chịu áp lực nặng nề từ chi tiêu công và trợ cấp xã hội.

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội

Các hãng thông tấn, báo chí của Uzbekistan đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đặc biệt là cuộc hội đàm giữa hai nhà lập pháp cao nhất, trong đó, nhấn mạnh rằng, Thỏa thuận hợp tác đầu tiên được ký kết giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Uzbekistan sẽ là cơ sở vững chắc thúc đẩy quan hệ liên nghị viện nói riêng và giữa hai quốc gia nói chung.

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam

Những ngày qua, các hãng thông tấn, báo chí đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn. Trong đó, các cơ quan thông tấn báo chí đặc biệt nhấn mạnh phát biểu của Tổng thống Uzbekistan trong cuộc tiếp Chủ tịch Quốc hội, rằng Tashkent ủng hộ thúc đẩy mối quan hệ thực chất với Việt Nam.

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI
Thế giới 24h

Cảnh giác với ô nhiễm môi trường từ các ứng dụng AI

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường, từ việc tiêu thụ năng lượng lớn, phát thải khí nhà kính cho đến rác thải điện tử và ảnh hưởng tới đa dạng sinh học. Để giảm thiểu tác động tiêu cực này, cần có sự kết hợp giữa thiết kế sản phẩm AI bền vững, chính sách quản lý hiệu quả và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân
Quốc tế

Trung Quốc đối mặt với khủng hoảng hôn nhân

Trước tình trạng dân số suy giảm nghiêm trọng, Chính phủ Trung Quốc đã “mạnh tay” triển khai hàng loạt biện pháp khuyến khích sinh con, trong đó nổi bật là chính sách trợ cấp tiền mặt, hỗ trợ chăm sóc trẻ em và ưu đãi cho các bà mẹ mới sinh. Tuy nhiên, số lượng các cuộc hôn nhân mới ở Trung Quốc đã giảm một phần năm, xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận vào năm ngoái, đánh dấu một sự thụt lùi đối với những nỗ lực của chính phủ nhằm đảo ngược cuộc khủng hoảng nhân khẩu học đang đe dọa nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ
Thế giới 24h

Những hành động đầu tiên của các nước trước thuế quan mới của Mỹ

Ngày 4.4, Trung Quốc đã công bố mức thuế bổ sung 34% đối với hàng hóa của Hoa Kỳ để đáp trả thuế đối ứng mà Tổng thống Donald Trump vừa công bố. Đây là động thái leo thang nghiêm trọng nhất trong cuộc chiến thương mại mới nhất của nước này với Mỹ, làm dấy lên lo ngại về suy thoái kinh tế và nguy cơ sụp đổ của thị trường chứng khoán toàn cầu. Trong khi đó, một số nước tỏ ra thận trọng và muốn tiếp tục đàm phán.

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng
Thế giới 24h

Singapore ban hành luật giám sát chặt chẽ doanh nghiệp vận tải quan trọng

Singapore đã thắt chặt giám sát theo quy định đối với lĩnh vực vận tải của mình bằng cách chỉ định 17 doanh nghiệp là các doanh nghiệp quan trọng phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn của Chính phủ. Luật Các doanh nghiệp vận tải quan trọng, có hiệu lực từ đầu tháng 4, nhằm mục đích bảo vệ các dịch vụ vận tải thiết yếu khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn do "các tác nhân độc hại" gây ra.

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai
Thế giới 24h

Mỹ áp thuế đối ứng với tất cả các nước, mức thuế của Việt Nam cao thứ hai

Tổng thống Donald Trump hôm 2.4 tuyên bố áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ, trong đó ông sẽ áp mức thuế đối ứng 46% đối với 90% tổng lượng hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, cao thứ 2 trong số các nước xuất khẩu vào thị trường Mỹ, chỉ sau Campuchia (mức thuế 49% đối với 97% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ).

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ
Thế giới 24h

Những điều thắc mắc về thuế đối ứng của Mỹ

Sau nhiều tuần dự đoán, cuối cùng Tổng thống Donald Trump đã chính thức hiện thực hóa lời đe dọa áp thuế quan đối ứng vào ngày 2.4 (giờ Mỹ) với mức thuế cơ bản 10% đối với hàng nhập khẩu từ tất cả các quốc gia và mức thuế cao hơn đối với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại với Mỹ.