Cần tăng năng lực tự học
Mới đây, Trường Phổ thông Năng khiếu (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) đã công bố kết quả Kỳ thi thử tuyển sinh lớp 10 đợt 1 (ngày 29-30.3) năm 2025. Kỳ thi thu hút 1.000 thí sinh tham dự. Mỗi thí sinh dự thi 3 bài bắt buộc: Toán, Ngữ văn, tiếng Anh và bài thi môn chuyên theo nhu cầu.
Kết quả thi thử tuyển sinh lớp 10 do trường công bố gây nhiều bất ngờ khi kết quả môn Toán được nhận định khá thấp. Theo đó, môn Toán không chuyên có 1.060 bài thi thì 714 bài từ 5 điểm trở xuống (chiếm 67,3%). Trong đó, 264 bài có điểm từ 0 đến 2; 183 bài thi từ trên 2 đến 3 điểm; 250 bài thi từ trên 3 đến 4 điểm; 117 bài thi có điểm từ trên 4 đến 5 điểm. Điểm trung bình của môn Toán không chuyên là 4,02 và có 18 bài thi đạt điểm 10.
Còn ở môn Toán chuyên có 312 bài thi thì 270 bài đạt từ 5 điểm trở xuống, chiếm tỷ lệ 86,5%. Trong đó có 160 bài thi từ 0 đến 2, chiếm tỷ lệ 51%; 49 bài thi điểm từ trên 2 đến 3; 41 bài thi điểm từ trên 3 đến 4 và 20 bài thi điểm từ trên 4 đến 5. Điểm trung bình của môn toán chuyên là 2,47. Có một bài thi đạt điểm cao nhất là 9,25.
Trao đổi với phóng viên Báo Đại biểu Nhân dân, TS Trần Nam Dũng, Hiệu phó Trường Phổ thông Năng khiếu đánh giá, kết quả điểm môn Toán không chuyên thực sự đáng lo ngại. Đề thi môn không chuyên thường khá nhẹ nhàng, nên nếu học sinh không đạt nổi 2 điểm thì cần đánh giá lại.
TS Trần Nam Dũng đưa ra 2 nhận định, hoặc có thể đề thi của trường đang theo dạng đề cũ, nên học sinh ôn tập cấu trúc đề mới khó có thể bắt nhịp. Mặt khác, việc phổ điểm không cao có thể nằm ở việc dạy học, phát triển năng lực của học sinh chưa tới.
"Một dấu hiệu khả quan tại kỳ thi thử vừa qua là đa số thí sinh đã làm tốt bài toán đố, dạng toán mà những năm trước các em gặp khó khăn. Nhiều bài làm được trình bày chặt chẽ, cẩn thận", TS Trần Nam Dũng nhìn nhận.
Đánh giá về cấu trúc đề Toán vào 10, cô Lê Thị Ái Vân - Giáo viên dạy Toán, Trường THCS Võ Văn Ký (TP. Nha Trang, Khánh Hòa) cho hay, đề thi chương trình mới chú trọng tư duy logic, tăng cường các bài toán thực tiễn. Có nhiều dạng bài yêu cầu giải thích lập luận, thay vì tính toán thông thường.
Đáng chú ý, đề có sự phân hóa rõ rệt với các câu dễ, câu trung bình, và câu nâng cao để phân loại thí sinh.
"Tuy các dạng bài của chương trình mới không khác nhiều so với chương trình cũ, nhưng đặt nặng mục tiêu phát triển phẩm chất năng lực. Để đạt điểm tốt, học sinh cần tập trung trau dồi yêu cầu của chương trình mới như tăng kỹ năng tự học, chủ động học tập, sáng tạo", cô Vân cho hay.
Khảo sát tại Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh, Hiệu phó Văn Liên Na cho biết, kết quả học tập của học sinh lớp 9 năm nay tiếp tục ổn định và có nhiều tín hiệu đáng khích lệ.
Theo số liệu báo cáo kết quả kiểm tra học kỳ I của Phòng GD-ĐT Cầu Giấy, trong kỳ kiểm tra học kỳ I năm 2024–2025, môn Toán và Tiếng Anh tiếp tục là thế mạnh của học sinh; môn Toán học kỳ I có tới 61.98% học sinh đạt điểm 9-10, và môn Tiếng Anh cũng ghi nhận gần 50% học sinh đạt từ 9 điểm trở lên.
Tuy vậy, nhiều ý kiến phản ánh cho rằng đề thi vào lớp 10 với nhiều thay đổi khiến học sinh lớp 9 gặp khó khăn. Theo cô Liên Na, nguyên nhân chính bởi chương trình mới yêu cầu năng lực tự học, tư duy phản biện và sáng tạo – những phẩm chất chưa được rèn luyện đầy đủ ở cấp dưới. Khi chuyển từ học "thụ động" sang học "chủ động", đòi hỏi giáo viên, phụ huynh và cả hệ thống giáo dục cần hỗ trợ để học sinh thích nghi dần.
Chiến lược chinh phục kỳ thi theo chương trình mới
Bật mí các chiến thuật giúp học sinh làm tốt kỳ thi vào lớp 10, TS Trần Nam Dũng cho hay, học sinh cần tham khảo đề thi minh họa và cấu trúc do Sở GD-ĐT hoặc trường công bố. Cách làm này giúp học sinh tiếp cận, định hướng đúng trọng tâm để ôn tập hiệu quả hơn. Đồng thời, cần xem và làm lại đề thi các năm trước để hiểu rõ cấu trúc, dạng câu hỏi và độ khó của đề, từ đó biết cách phân bổ thời gian làm bài.
Một bí quyết khác để chinh phục kỳ thi là cần có mục tiêu tối thiểu và mục tiêu tối đa. Khi đặt mục tiêu, học sinh sẽ có chiến lược ôn và chiến thuật thi hiệu quả. Kết quả của các kì thi thử hay các kỳ thi khảo sát giúp các em xác định được năng lực bản thân; điểm mạnh, điểm yếu để sửa chữa.
“Một thực trạng hiện nay là học sinh làm bài lan man, nhảy từ bài này sang bài khác khi chưa hoàn thiện. Nguyên nhân bởi các em đang thiếu kế hoạch, tâm lý vội vàng và kiến thức chưa chắc chắn. Thí sinh cần định hướng rõ ràng, tập trung hoàn thành từng bài một cách trọn vẹn để đạt kết quả tốt", TS Trần Nam Dũng cho biết.
Cùng chung quan điểm, Hiệu phó Trường THCS &THPT Lương Thế Vinh Văn Liên Na nhấn mạnh, học sinh cần bám sát cấu trúc đề thi minh họa, ôn tập theo định hướng đề thi, tránh học tủ. Từ đó xây dựng chiến lược ôn tập khoa học, phù hợp với yêu cầu của Chương trình GDPT 2018. Bởi chương trình mới yêu cầu năng lực tự học nên các em cần tự giác ôn luyện cá nhân, hệ thống hóa kiến thức và ghi chú thông tin quan trọng.
Cũng theo cô Liên Na, việc tham gia thi thử quan trọng không kém bởi giúp học sinh đánh giá được năng lực bản thân, điều chỉnh phương pháp học tập và làm quen với không khí phòng thi.
"Các em đừng quên tạo cho mình thời gian biểu hợp lý, cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi. Hãy giữ một tâm thế vững vàng trước kỳ thi để đảm bảo tinh thần tốt nhất", Hiệu phó Trường THCS &THPT Lương Thế Vinh nhắn gửi đến học trò.
