Bối cảnh triển khai Luật Thuế đất đai
Thư ký Thường trực Văn phòng Bộ Tài chính Lavaron Sangsnit nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Thuế đất đai và xây dựng là cuộc cải cách mạnh mẽ đối với pháp luật về thuế tài sản. Luật hiện tại có hiệu lực từ ngày 13.3.2019 và bắt đầu thu thuế vào ngày 1.1.2020. Theo quy định của Nghị định Hoàng gia năm 2015 về đánh giá sự phù hợp của luật, văn bản pháp lý trên được yêu cầu phải xem xét lại 5 năm một lần nhằm bảo đảm các quy định của vẫn công bằng, phù hợp với thực tiễn cuộc sống và tiến bộ công nghệ.
Thuế đất đai và xây dựng thay thế thuế nhà đất và thuế bảo trì địa phương trước đây, vốn bị chỉ trích vì cơ quan định thuế được trao quyền quá mức, hay có nhiều mức thuế và thiếu công bằng. Thuế mới sửa đổi sẽ nhằm giải quyết những thiếu sót này.
Các vấn đề mới nổi và đề xuất sửa đổi
Kể từ khi thực hiện thuế đất đai và xây dựng, một số vấn đề đã xuất hiện ở Thái Lan. Một trong những lo ngại đáng kể nhất liên quan đến việc các chủ đất giàu có ở khu vực thành thị không sử dụng đất đai của mình một cách hợp lý. Đất chưa sử dụng bị áp mức thuế cao nhất, được mô tả trong luật là “đất trống không được sử dụng hợp lý”, ban đầu bị đánh thuế ở mức 0,3%. Ví dụ, đất có giá trị 1 triệu baht phải chịu thuế 3.000 baht. Ngược lại, đất nông nghiệp bị đánh thuế ở mức ban đầu là 0,01%, nghĩa là đất có giá trị 1 triệu baht phải chịu thuế chỉ 100 baht. Sự chênh lệch này đã khiến nhiều chủ đất thành thị lách luật bằng cách trồng cây trên mảnh đất của mình để tránh mức thuế cao hơn.
Cơ quan Quản lý đô thị Bangkok (BMA) trước đây đã đề xuất sửa đổi với Bộ Tài Chính rằng, các khu vực đất trống được tái sử dụng cho mục đích nông nghiệp nên được phân loại là “nông nghiệp mô phỏng” và phải bị đánh thuế ở mức cao hơn. BMA ước tính, nếu không làm như vậy, Thái Lan mất tới 800 triệu baht doanh thu thuế tài sản hàng năm do nông nghiệp mô phỏng này.
Các công ty bất động sản tư nhân cũng đề xuất sửa đổi. Theo họ, các khu vực dịch vụ công cộng trong các dự án nhà ở như đường sá và nhà câu lạc bộ phải được đánh thuế ngang bằng với đất ở. Ngoài ra, họ khuyến nghị rằng, những ngôi nhà và căn hộ chưa bán được, hiện bị đánh thuế ở mức thương mại, sẽ nên bị đánh thuế ở mức giá dân cư vì chúng không được sử dụng cho mục đích thương mại.
Thống đốc Bangkok Chadchart Sittipunt đánh giá, thuế đất đai và xây dựng là công bằng vì nó áp dụng một mức thuế duy nhất cho tất cả đất đai và tòa nhà dựa trên giá trị của chúng. Ông ước tính doanh thu từ thuế có thể đạt 43 tỷ baht trong năm nay, tăng 8 tỷ so với năm trước.
Điều chỉnh thuế bất động tài sản và triển vọng tương lai
Việc thực thi thuế đất đai và xây dựng ban đầu trùng với năm đầu tiên xảy ra đại dịch Covid-19, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế Thái Lan. Để giảm bớt gánh nặng, Chính phủ đã cắt giảm 90% thuế bất động sản đối với người nộp thuế cá nhân cho đến năm 2021 và thu toàn bộ bắt đầu từ năm 2022. Đến năm 2023, gánh nặng thuế bất động tài sản giảm 15%.
Trong năm đầu tiên thu thuế, chỉ có 7 triệu người nộp thuế. Đến năm 2022, con số này tăng lên 16 triệu. Nguồn thu thuế tài sản thuộc về chính quyền địa phương, vốn là nơi chịu trách nhiệm khảo sát việc sử dụng đất vì các loại hình sử dụng đất khác nhau bị đánh thuế ở mức không giống nhau. BMA đã hoàn thành 99,4% đánh giá sử dụng đất, bao gồm 2,1 triệu lô đất, 2,2 triệu ngôi nhà và 1 triệu căn hộ chung cư.
Mặc dù Bộ Tài chính khó có thể tăng thuế suất, nhưng chính quyền địa phương có thể tăng thuế suất khi họ thấy phù hợp, miễn là chúng không giảm xuống dưới mức tối thiểu do Ủy ban Đất đai và xây dựng quy định. Bản thân Bộ đã lấy ý kiến công chúng về dự luật sửa đổi Luật Thuế đất đai và xây dựng, nhận được hơn 500 ý kiến phản hồi sau khi thời gian khảo sát kết thúc hồi đầu tháng. Dự kiến, việc xem xét dự luật sẽ kết thúc vào cuối năm nay. Đánh giá toàn diện này bảo đảm rằng chế độ thuế bất động sản của Thái Lan vẫn hiệu quả, đáp ứng bối cảnh kinh tế - xã hội đang phát triển của đất nước.
