Theo đó, phản ánh tới Báo Đại biểu Nhân dân, cử tri Lê Văn Bội sinh sống tại xứ Đồng Bồ (xóm 4, Mai Sơn, Yên Mô, Ninh Bình) cho biết, vào năm 1989, bố anh Bội là ông Lê Văn Định (đã mất năm 2021), mẹ là bà Đinh Thị Quỳnh (SN 1950) đã ra khai hoang, sử dụng diện tích đất 7.600m2 tại xứ Đồng Bồ, xóm 4, xã Mai Sơn. Tại vị trí phía Nam của thửa đất có 01 mương nước, còn phía Đông có bờ ruộng ngăn cách với đất lúa của các hộ dân khác.

Thửa đất được khai hoang từ năm 1989 nằm tại xứ Đồng Bồ

Theo lời kể của anh Bội, để tách biệt ranh giới thửa đất, đến năm 1995, bố anh Bội đào mương phía Bắc và phía Tây để phục vụ sản xuất nông nghiệp. Như vậy, ranh giới thửa đất đã ổn định từ năm 1995 (03 mặt bao quanh bởi mương nước, 01 mặt là bờ ruộng), từ thời điểm đó bố mẹ anh Bội đã xây dựng nhà ở, đào ao, trồng cây, đắp đường và đổ bê tông. “Gia đình tôi, trực tiếp là bố mẹ đã gắn bó và mất nhiều công sức đối với thửa đất này nếu tính bằng tiền thì không biết bao nhiêu cho kể”, anh Bội chia sẻ.

Ngoài mảnh đất khai hoang và được sử dụng từ năm 1989 cho đến nay, thì bố anh Bội là ông Lê Văn Định, vào năm 2011 có thuê thêm phần diện tích đất 7.200m2 của UBND huyện Yên Mô để đầu tư chăn nuôi thả cá, trồng cây, phát triển kinh tế của gia đình. Đến ngày 14.04.2011, UBND huyện Yên Mô đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bố anh Bội đối với thửa đất trên với diện tích 7200m2, thời hạn sử dụng là 20 năm. 

Là người dân sinh ra và lớn lên ở xóm 4, xã Mai Sơn, ông Vũ Văn Mỵ cho biết, đất này ngày xưa là đất bỏ hoang, cả cái làng này không ai dám ra canh tác vì đất rất xấu, gồ ghề. Sau đó, đến năm 1989, thì ông Định đã làm đơn xin chính quyền cho vỡ hoang, gia đình ông ấy xuống đây san lấp lấy mặt bằng để trồng trọt, chăn nuôi. Vợ chồng ông ấy (ông Định, bà Quỳnh) bỏ sức ra đào ao, san lấp những chỗ hố sâu, gồ ghề chứ lúc đó không có máy móc gì cả, vất vả lắm, đến lúc được nhàn thì ông ấy lại chết.

Như vậy, diện tích đất của gia đình anh Bội đang sử dụng có hai phần: Một phần diện tích là do bố mẹ anh khai hoang sử dụng từ năm 1989 và phần còn lại là thuê của UBND huyện năm 2011.

Từ những thông tin về nguồn gốc đất nêu trên, vào tháng 12.2023, anh Bội có làm đơn đề nghị gửi ra UBND xã Mai Sơn (huyện Yên Mô) về việc xác minh nguồn gốc đất của bố mẹ anh đã khai hoang năm 1989. Tuy nhiên, quá thời hạn nêu trên, gia đình anh Bội không nhận được văn bản hồi âm từ phía UBND xã Mai Sơn. Tiếp đó, vào ngày 10.1.2024, gia đình anh Bội tiếp tục làm đơn khiếu nại liên quan tới vụ việc nêu trên tới UBND xã Mai Sơn.

Sau đó, đến cuối tháng 2.2024, anh Bội có nhận được Công văn số 15/CV-UBND do ông Trần Quang Duẩn, Chủ tịch UBND xã Mai Sơn ký ngày 25.02 về việc trả lời đơn kiến nghị của ông Lê Quý Bội là “Không tiến hành xác minh, làm rõ nguồn gốc đất để hoàn thiện hồ sơ cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông”.

Công văn này nêu rõ, hộ gia đình ông Lê Văn Định (Ông Lê Văn Định chết năm 2021) được UBND huyện Yên Mô phê duyệt và chấp thuận dự án "Chuyển đổi đất hoang hóa sản xuất kém hiệu quả kinh tế thấp sang xây dựng trang trại chăn nuôi” tại Quyết định số 60/QĐ-UBND ngày 19.01.2010. Vị trí thuê đất tại thửa đất số 1204, 1205 và 1206, tờ bản đồ 191c bản đồ Địa chính xã Mai Sơn chỉnh lý năm 2002 với diện tích 7.200 m². Thời hạn cho thuê đất là 20 năm kể từ năm 2010.

Năm 2022 đo đạc lại bản đồ Địa chính thửa đất trên thay đổi thành thửa đất số 462, tờ bản đồ 06, diện tích 7.200,2m2 loại đất NKH nhưng vị trí và kích thước cạnh có sự sai khác với bản đồ Địa chính năm 2002 và hồ sơ thu hồi, cho thuê đất làm trang trại của hộ ông Lê Văn Định.

Kết quả đo đạc ngày 24.08.2022 của Chi nhánh VPĐKĐĐ huyện Yên Mô tại thửa đất số 1204 và 1201, tờ bản đồ 191c là kết quả đo đạc hiện trạng sử dụng của thửa đất không ghi chủ sử dụng. Giá trị pháp lí xét theo GCNQSDĐ đã cấp cho gia đình ông Định.

Căn cứ hồ sơ thu hồi, cho thuê đất làm trang trại của hộ ông Lê Văn Định cho thấy: Sơ đồ mặt bằng của vị trí xin thu hồi, cho thuê đất của hộ ông Định phía Bắc giáp mương liền kề đất hoang tổng chiều dài 86m; Phía nam giáp đất lúa tổng chiều dài 100m; Phía Đông giáp mương tổng chiều dài 76,8m; Phía Tây giáp mương tổng chiều dài 78m. Đối chiếu với Bản đồ Địa chính năm 2002, và kết quả đo đạc Mai Sơn có triển khai mô hình gieo sạ tại khu vực Đồng Bồ nhưng không hiệu quả, không có người thuê thầu đất để canh tác. Đến năm 2010, gia đình ông Định làm thủ tục xin thuê đất để thực hiện dự án, diện tích xin thuê 7.200m2 (Đã nêu trên).

Vậy nội dung yêu cầu cấp GCNQSDĐ phần diện tích tăng lên 6.272m2 là không có cơ sở và UBND xã sẽ tiến hành lập hồ sơ đề nghị UBND huyện Yên Mô thu hồi đất đã giao, cho thuê cho hộ gia đình ông Lê Văn Định theo kết luận Công văn số 598/UBND ngày 28.7.2016 của UBND huyện Yên Mô.

Lỗi là do lãnh đạo thời kỳ trước đo đạc sai?

Trao đổi với phóng viên về vấn đề này, ông Trần Quang Duẩn, Chủ tịch UBND xã Mai Sơn (huyện Yên Mô) cho rằng phần đất dôi dư của nhà anh Bội là đất dự án của xã và khẳng định “lỗi” là do lãnh đạo xã Mai Sơn thời kỳ trước đo đạc sai dẫn tới sự việc nêu trên.

Ông Trần Quang Duẩn cho biết, về nguồn gốc khu đất nhà anh Bội đang đề nghị cấp sổ đỏ thì trước đây là khu tạm trú, tạm lánh bom máy bay ở chân núi Sậu, đến năm 1984, tại đó vẫn còn giao thông hào. Sau đó, thửa đất này đã được ông Định, bà Quỳnh (bố mẹ anh Bội) sử dụng từ năm 1989 phục vụ sản xuất nông nghiệp.

“Phần đất đang đề nghị cấp sổ đỏ này là phần đất dôi dư do các lãnh đạo thời kỳ trước đo thủ công nên là có sự sai số. Sau này, khi có máy móc hiện đại thì chúng tôi tiến hành đo đạc lại khu đất nhà ông Định thì mới phát hiện bị thừa ra mấy nghìn mét vuông. Bản chất thì đây vẫn là đất dự án nuôi trồng thủy hải sản, thuê theo hợp đồng 20 năm và thuộc quyền quản lý của UBND xã”, ông Trần Quang Duẩn khẳng định.

Liên quan tới vấn đề nêu trên, Luật sư Nguyễn Thanh Quý, Công ty Luật TNHH Hoài Linh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, diện tích đất trên là do bố mẹ anh Bội khai hoang, khai phá sử dụng từ năm 1989 cho đến thời điểm hiện tại, có nghĩa là đã quá 30 năm và đã sử dụng ổn định lâu dài xác lập quyền sở hữu và đã xây dựng 02 lần nhà và các công trình kèm theo để ở và sử dụng trồng cây trên thửa đất trên.

Theo Điều 101, Luật Đất đai 2013: Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này, có hộ khẩu thường trú tại địa phương và trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là người đã sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01.04.2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được UBND cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Luật sư Nguyễn Thanh Quý cho rằng: "Về việc UBND xã Mai Sơn cho rằng thửa đất trên là đất dự án nuôi trồng thủy hải sản với thời hạn 20 năm và đã được cấp quyền sử dụng đất là chưa chính xác và có sự nhầm lẫn, bởi diện tích đất gia đình anh Bội khai hoang sử dụng là phần diện tích đất khác phần diện tích xây nhà (02 lần) để sử dụng; còn phần diện tích đất thuê là phần diền tích đất được tách biệt để nuôi trồng thủy hải sản và hai phần diện tích đất này là có sự tách biệt nhau.

Vì vậy, việc UBND xã Mai Sơn cho rằng phần diện tích đất trên là đất thuê nuôi trồng thủy hải sản ở đây là không đúng với thực tế khách quan về quá trình sử dụng đất và nguồn gốc thửa đất. Việc sử dụng đất của gia đình anh Bội là liên tục ổn định trên 30 năm không tranh chấp với ai, có sự chứng kiến và làm chứng của cộng đồng dân cư tại nơi có đất. Diện tích gia đình anh Bội đang sử dụng ngoài diện tích đất thuê là gần 8000m2. Đã xây dựng nhà kiên cố và sử dụng ổn định từ năm 2003 đến thời điểm hiện tại".

*Báo Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát, làm việc với các cơ quan chức năng liên quan tới vấn đề này và thông tin tới bạn đọc và cử tri cả nước.