Những ngày văn học châu Âu là chuỗi chương trình do Hiệp hội Các tổ chức về văn hóa châu Âu (EUNIC) khởi xướng, nhằm tổ chức diễn đàn đối thoại cho những nhà văn thuộc dòng ngoại biên của văn chương ở các nước châu Âu và Việt Nam.
Cụ thể, các sự kiện sẽ giới thiệu những tác phẩm quan trọng, cũng như những dòng văn chương khác do một thế hệ nhà văn trẻ ở châu Âu và Việt Nam khởi xướng.
Những ngày văn học châu Âu năm 2024 diễn ra từ ngày 4 - 19.5, tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Chương trình có sự tham gia của Viện Goethe, Hội đồng Anh, Viện Cervantes, Đại sứ quán Tây Ban Nha, Đại sứ quán Italy, Đại sứ quán Ba Lan và Đại sứ quán Cộng hòa Czech.
Chương trình giới thiệu những tác phẩm nữ quyền và queer (những người có nhận dạng giới tính và xu hướng tình dục khác quan điểm truyền thống) của các nhà văn trẻ, cũng như gợi mở những hướng tiếp cận khác tới các tác phẩm kinh điển của văn chương châu Âu.
Một số nhà văn châu Âu sẽ được mời đến Việt Nam và tham gia thảo luận về văn học giới với các cây viết và đối tác Việt Nam.
Nilufar Karkhiran Khozani và Jayrôme C.Robinet, hai nhà văn người Đức theo dòng văn học queer, sẽ thảo luận về những tác phẩm gần đây của họ, cũng như đưa đến những góc nhìn về phong trào vận động quyền LGBTQI+ tại Đức. Đặc biệt, Nilufar và Jayrôme sẽ dẫn dắt 3 workshop với các chủ đề khác nhau về văn chương queer và nữ quyền.
Một số nhà văn khác cũng sẽ có thảo luận, chia sẻ với công chúng như nhà văn Alena Mornštajnová (CH Czech) chia sẻ về tác phẩm Bác Hana mới xuất bản tại Việt Nam năm 2023; nhà văn Joshua Jones (xứ Wales) điều phối cuộc thảo luận quanh cuốn sách Phòng (tác phẩm quy tụ trải nghiệm queer của 6 cây viết từ Việt Nam và xứ Wales).
Ngoài ra, Những ngày văn học châu Âu cũng có những thảo luận về tác giả văn chương kinh điển - nhà thơ Tây Ban Nha Federico García Lorca; thảo luận về tác động của vấn đề đương đại lên văn chương; cách trí tuệ nhân tạo (AI) thay đổi việc dịch văn chương... thông qua câu chuyện và góc nhìn của nhà văn và dịch giả nữ.
Phát biểu tại họp báo giới thiệu chương trình Những ngày văn học châu Âu 2024 sáng 6.5, Chủ tịch EUNIC Việt Nam, Viện trưởng Viện Goethe Oliver Brandt cho biết, những năm gần đây, văn đàn châu Âu chứng kiến sự xuất hiện nhiều hơn của những cây viết nữ và queer.
Các tác phẩm của họ đặt ra những thảo luận đa dạng về giới, đồng thời phản tư về những vấn đề của căn tính queer và người nữ, từ đó mở ra một hành trình nhiều chông gai nhưng cũng không ít vinh quang để đến với bình đẳng xã hội.
"Trong văn chương của những cây viết trẻ, chúng ta tìm thấy những cách biểu đạt và cảm thức khác về sự đa dạng giới. Chuỗi sự kiện Những ngày văn học châu Âu lần này sẽ là cơ hội để những người trẻ Việt Nam nhìn thấy các góc cạnh khác nhau trong đời sống xã hội, chiêm nghiệm lại góc nhìn của mình về vấn đề liên quan đến giới. Tôi hy vọng, những trao đổi trong cộng đồng văn chương về đề tài này cũng chính là nền tảng thúc đẩy sự giao thoa, giao lưu về văn hóa giữa Việt Nam và các quốc gia châu Âu, thông qua văn chương", ông Oliver Brandt nhấn mạnh.
