Ngày 15.10, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Cơ quan Thường trực Hội đồng Thẩm định nhà nước thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án) đã ra Thông báo số 84/TB-BKHĐT kết luận phiên họp lần thứ hai của Hội đồng Thẩm định nhà nước (diễn ra ngày 14.10.2024).
Theo thông báo, ngày 4.10.2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận được hồ sơ Dự án (theo phương thức đầu tư công) gửi kèm Tờ trình số 10625/TTr-BGTVT ngày 2.10.2024 của Bộ Giao thông Vận tải. Trong đó, hồ sơ Dự án sau hoàn chỉnh thay đổi cơ bản so với nội dung trình trước đây đã được Hội đồng Thẩm định nhà nước và Tư vấn thẩm tra cho ý kiến.
Cụ thể, kết quả dự báo nhu cầu vận tải (tăng nhu cầu vận tải hành khách); phương thức vận tải (chuyển từ vận tải hành khách sang vừa vận tải hành khách vừa chở hàng hóa); tải trọng trục (nâng từ 17 tấn/trục thành 22,5 tấn/trục); tổng mức đầu tư (nâng từ 58 tỷ USD thành 67,34 tỷ USD); thay đổi mô hình quản lý vận hành khai thác; phương thức đầu tư (chuyển từ đầu tư theo phương thức PPP sang đầu tư công); tiến độ đầu tư (giảm 10 năm); bổ sung các cơ chế đặc biệt…
Hội đồng Thẩm định nhà nước đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung, tính chính xác các số liệu trong hồ sơ Dự án và các nội dung của Đề án trình Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII; đồng thời tiếp tục hoàn thiện hồ sơ Dự án.
Để bảo đảm tiến độ, chất lượng Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án, Hội đồng Thẩm định nhà nước đề nghị Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu kỹ Báo cáo kết quả thẩm định của Tổ chuyên gia thẩm định liên ngành, Báo cáo thẩm tra của Tư vấn thẩm tra, ý kiến của các thành viên Hội đồng, ý kiến thẩm định của các bộ, ngành liên quan, tiếp thu tối đa và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án.
Trong đó, Hội đồng Thẩm định nhà nước lưu ý, trên cơ sở các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương và Thường trực Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải tiếp thu, rà soát kỹ và bổ sung đầy đủ trong nội dung hồ sơ Dự án bảo đảm chất lượng và hiệu quả.
Về dự báo nhu cầu vận tải, cần rà soát kỹ số liệu dự báo nhu cầu vận tải (hành khách, hàng hóa) trên hành lang Bắc – Nam bảo đảm sự tin cậy và phù hợp, tương đồng với các dự án trên thế giới.
Về giải pháp kỹ thuật chính, Bộ Giao thông Vận tải cần giải trình rõ việc tiếp thu chỉ đạo của Thường trực Chính phủ (Thông báo số 458/TB-VPCP ngày 6.10.2024), đặc biệt là các yếu tố về kỹ thuật hướng tuyến phải thẳng nhất có thể để giảm chi phí (đặc biệt là tuyến qua tỉnh Nam Định), bảo đảm tốc độ khai thác cho các đoàn tàu, tạo không gian phát triển mới; tránh các khu dân cư, đô thị lớn nhưng phải có phương án kết nối phù hợp, thuận tiện để kết nối ngắn nhất đến sân bay, cảng biển lớn; thuận tiện liên kết hành lang Đông – Tây và kết nối với các tuyến đường sắt Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Về tốc độ khai thác, cần thuyết minh kỹ các yêu cầu kỹ thuật của tuyến đường với tốc độ 350km/h trong việc khai thác tàu hàng container.
Về sơ bộ tổng mức đầu tư, cần rà soát trên cơ sở nguyên tắc tính đúng, tính đủ và phù hợp với các quy định của pháp luật tại bước lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Làm rõ các thông số về quy mô đầu tư các hạng mục Dự án; thuyết minh làm rõ phương án huy động và khả năng cân đối vốn cho Dự án bảo đảm khả thi và đúng quy định.
Hội đồng Thẩm định nhà nước cũng đề nghị rà soát tổng thể các nhóm cơ chế chính sách đặc biệt nêu trong hồ sơ, tài liệu Dự án; rà soát kỹ, làm rõ các cơ chế, chính sách thật sự cần thiết đối với Dự án để báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định, bảo đảm hiệu lực pháp lý và tính khả thi khi thực hiện.
Ngoài ra, cần làm rõ, tăng cường khả năng nội địa hóa, làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao; tiếp tục nghiên cứu, đánh giá lợi thế của hình thức đầu tư công so với các hình thức khác, nhất là đối với các đoạn không có ưu thế phát triển đường sắt…
Hội đồng Thẩm định nhà nước giao Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương hoàn thiện hồ sơ Dự án gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước 12 giờ ngày 16.10.2024; các thành viên Hội đồng Thẩm định nhà nước khẩn trương nghiên cứu, có ý kiến biểu quyết gửi về Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước 12 giờ ngày 17.10.
Trên cơ sở biểu quyết của Hội đồng, giao Cơ quan thường trực của Hội đồng hoàn thiện Báo cáo kết quả thẩm định, trình Chủ tịch Hội đồng ký trình Chính phủ trong ngày 17.10.2024.