Giao lưu trực tuyến Giám sát thực thi pháp luật và xây dựng văn hóa giao thông

1. Giám sát thực thi pháp luật- Từ chính sách pháp luật đến thực tiễn
 
Nguyễn Thanh Thảo (30 tuổi), Hà Nội: Thưa ông, theo thống kê, số lượng người chết vì tai nạn giao thông trong Quý I/2013 tăng hơn so với cùng kỳ năm 2012, đặc biệt là hai tháng đầu năm. Xin ông cho biết nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Đúng như vậy, số người chết vì tai nạn giao thông trong Quý I/2013 tăng hơn so với cùng kỳ năm 2012, cụ thể là tăng 18 người chết, tăng lên gần 1%, đặc biệt là trong 2 tháng đầu năm số người chết đã tăng lên 17% so với cùng kỳ, riêng trong 9 ngày tết Nguyên đán Quý Tỵ toàn quốc đã xảy ra 373 vụ tai nạn giao thông, làm chết 314 người, bị thương 387 người; có những ngày số người chết vì tai nạn giao thông lên đến 53 người, gấp đôi so với ngày bình thường.

PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp đang giao lưu cùng độc giả

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thì có nhiều như: Tết Nguyên đán Quý Tỵ nằm trong tháng 2 nên người và phương tiện tham gia giao thông tăng đột biến, bên cạnh đó, số ngày nghỉ tết năm 2013 cũng dài hơn năm 2012, dẫn đến tình trạng chủ quan, uống rượu bia điều khiển xe; thời tiết miền bắc mưa rét, đường trơn trượt; ở khu vực nông thôn, người tham gia giao thông chủ quan, tùy tiện, không tuân thủ quy tắc giao thông. Tuy nhiên, có 2 nguyên nhân chính đó là do ý thức của người tham gia giao thông và có sự chủ quan, lơ là của một số địa phương trong công tác bảo đảm trật tự ATGT.
 
Trần Văn Thanh (40 tuổi), Nam Định: Xin chào Cục trưởng, được biết Cục Cảnh sát giao thông đường bộ- đường sắt (Bộ Công an) là cơ quan quản lý trực tiếp mọi vấn đề thuộc về giao thông, từ việc hướng dẫn thi hành luật, đến việc xử lý vi phạm hành chính đối với người vi phạm luật giao thông… Theo nhận định của Cục trưởng thì chúng ta đã làm tốt công tác điều hành, quản lý, giám sát các chính sách pháp luật về giao thông chưa?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Bộ Công an thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước về giao thông đường bộ theo quy định của Luật Giao thông đường bộ và các quy định khác của pháp luật có liên quan; thực hiện các biện pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông như: phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ; tuần tra kiểm soát vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ; đăng ký, cấp, thu hồi biển số phương tiện giao thông đường bộ; điều tra, giải quyết các vụ TNGT đường bộ; chỉ huy, điều khiển giao thông và dẫn đoàn;…
 
Trên cơ sở chức năng quản lý nhà nước được giao, lực lượng CSGT đã chủ động và phối hợp với các đơn vị có liên quan làm tham mưu cho Chính phủ, Bộ Công an ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về bảo đảm TTATGT đường bộ. Vì thế, lực lượng CSGT đã và đang thực hiện có kết quả công tác quản lý, thực thi giám sát, cưỡng chế các vi phạm Luật Giao thông đường bộ.

Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên đang giao lưu cùng độc giả

Phạm Thành Nam (49 tuổi), Hải Dương: Xin được hỏi PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp, như ông đã nói, số người chết vì tai nạn giao thông trong Quý I/2013 tăng hơn so với cùng kỳ năm 2012. Vậy ông có thể cho biết các biện pháp để tiếp tục giảm số người chết do TNGT trong thời gian tới?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Để tiếp tục giảm số người chết do tai nạn giao thông trong thời gian tới, có 7 giải pháp cần triển khai ngay gồm:
 
Một là, các Bộ, ngành có liên quan cần thực hiện nghiêm túc và quyết liệt chỉ thị 04 ngày 8/3/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường quản lý sản xuất, kinh doanh và sử dụng mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông. Kiên quyết và xử lý nghiêm đối với những cơ sở sản xuất, kinh doanh và nhập lậu mũ bảo hiểm không bảo đảm chất lượng, thậm chí là truy tố trước pháp luật đối với những cơ sở cố tình vi phạm. Tiếp tục tuyên truyền thực hiện chiến dịch “đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn để bảo vệ chính mình”.
 
Hai là, tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, đặc biệt là các cơ sở kinh doanh vận tải các tuyến liên tỉnh, kiên quyết xử lý nghiêm và thu hồi giấy phép kinh doanh những cơ sở kinh doanh vận tải bằng xe ô tô không đủ tiêu chuẩn và để xảy ra những vụ TNGT nghiêm trọng. Kiên quyết không để tình trạng doanh nghiệp vận tải hành khách khoán trắng cho đội ngũ lái xe, tình trạng xe chở khách chở quá số người quy định, phóng nhanh, vượt ẩu, tranh giành khách. Tập trung giải quyết tình trạng xe quá khổ, quá tải.
 
Ba là, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực trật tự ATGT đã nêu trong Nghị quyết 88 của Chính phủ. Trong đó, rà soát lại các quy định về quản lý và kinh doanh vận tải nói chung, vận tải hành khách nói riêng; xây dựng các nghị định về xử phạt quy phạm hành chính; các quy định về nâng cao năng lực và trách nhiệm của lực lượng thực thi công vụ…
 
Bốn là, các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm vi phạm lái xe khách, tập trung xử lý các lỗi vi phạm tốc độ, lấn đường, vi phạm nồng độ cồn, chở quá số người quy định; đồng thời tập trung xử lý nghiêm tình trạng xe chở quá khổ, quá tải.
 
Năm là, có cơ chế phối hợp giữa các lực lượng trong công tác bảo đảm trật tự ATGT, phối hợp trong quản lý công tác đào tạo sát hạch, cấp giấy phép lái xe, kiên quyết xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm. Phối hợp trong việc phát hiện và xóa điểm đen, rà soát và triển khai ngay công tác lắp đặt biển báo hiệu đường bộ, lắp ngay giải phân cách cứng ở những đoạn, tuyến đường có đủ điều kiện.
 
Sáu là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật trật tự ATGT trên các phương tiện thông tin đại chúng để nâng cao ý thức tự giác của người tham gia giao thông, đặc biệt đẩy mạnh tuyên truyền về pháp luật trật tự ATGT đến tận cơ sở, phường, xã, thị trấn, thôn, ấp.
 
Bảy là, nâng cao tinh thần trách nhiệm và vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác bảo đảm trật tự ATGT. Xác định những vấn đề nóng về trật tự ATGT tại địa phương và có lộ trình để giải quyết. Triển khai chỉ thị 18 của Ban Bí thư cũng như chương trình hành động của Chính phủ về bảo đảm trật tự ATGT một cách chủ động, sáng tạo.
 
Trần Văn Chinh (39 tuổi), Ba Đình, Hà Nội: Tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông luôn được ĐBQH quan tâm chất vấn tại nghị trường, đã được giải trình tại phiên họp của Ủy ban Quốc phòng – An ninh và đã được tiến hành giám sát. Phó chủ nhiệm cho biết, qua giám sát của Ủy ban đã có sự chuyển biến như thế nào? 

PCN Ủy ban QP- AN Lê Việt Trường đang giao lưu cùng độc giả

PCN Ủy ban QP- AN Lê Việt Trường: Nhận thức chung của ĐBQH các khóa gần đây rất quan tâm đến vấn đề ùn tắc và tai nạn giao thông. Nội dung này thường xuyên được đề cập trên diễn đàn của QH, từ chỗ chỉ là một phần trong nghị quyết hàng năm về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, thì trong thời gian gần đây QH đã ra những nghị quyết chuyên đề.
 
Thứ hai là QH đã quan tâm và hoàn thiện hệ thống pháp luật về lĩnh vực giao thông, như: giao thông đường bộ, giao thông đường thủy nội địa, giao thông đường sắt, đường hàng không và đường hàng hải. Các văn bản pháp luật này thường xuyên được rà soát sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện. Hoạt động giám sát của QH nói chung, các cơ quan của QH và ĐBQH được tăng cường.
 
Lê Hải Đường (21 tuổi), Hà Tĩnh: Có một thực tế cho thấy, khi tai nạn giao thông xảy ra với nhiều nguyên nhân nhưng một phần do người lái xe không chấp hành đúng luật giao thông, lái xe không có giấy phép hay mua giấy phép. Theo ông trách nhiệm thuộc về cơ quan nào?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Trong các nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông thì có nguyên nhân từ người điều khiển phương tiện. Theo thống kê của Ủy ban ATGTQG, nguyên nhân từ người điều khiển phương tiện chiếm đến 70%.
 
Có nhiều lý do dẫn đến thực trạng này. Có những người điều khiển phương tiện được đào tạo bài bản nhưng cố tình phóng nhanh vượt ẩu, cũng có những người điều khiển phương tiện có giấy phép lái xe nhưng trình độ và kỹ năng yếu, kinh nghiệm xử lý các tình huống kém dẫn đến gây tai nạn. Trong công tác đào tạo lái xe hiện nay, (kể cả lái xe mô tô và ô tô), mặc dù đã rất cố gắng đổi mới phương thức, nội dung đào tạo, áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào đào tạo đặc biệt là trong công tác sát hạch để bảo đảm hạn chế tối đa tiêu cực và chất lượng đào tạo tốt nhất. Tuy nhiên, do những nguyên nhân khác nhau đặc biệt là chạy theo lợi nhuận nên một số trung tâm đào tạo lái xe không chú trọng đến đào tạo kỹ năng, thậm chí chỉ tập trung chạy theo số lượng dẫn đến thực trạng học xong có bằng lái xe nhưng chưa điều khiển hoặc không dám điều khiển phương tiện.
 
Bộ GTVT đã có Đề án nâng cao chất lượng đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe, đã liên tục thành lập các đoàn thanh tra. Thực tế hàng năm đều có các trung tâm đào tạo lái xe bị rút giấy phép. Hy vọng, thời gian tới đây công tác đào tạo sát hạch lái xe đi vào quy củ và chất lượng được nâng cao hơn. Câu hỏi của bạn rất đúng với một bộ phận lái xe hiện nay. Có những người lái xe có bằng "xịn" nhưng cố tình không chấp hành luật giao thông, trách nhiệm trong trường hợp này thuộc về các lực lượng tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm. Cũng có những lái xe học thật nhưng bằng giả hoặc mua bán bằng, trách nhiệm này thuộc về các trung tâm đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe.

PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Trách nhiệm trong trường hợp này thuộc về cơ quan, tổ chức quản lý sử dụng người lái xe. Còn nếu người tham gia giao thông điều khiển xe cơ giới là cá nhân (người không thuộc cơ quan, tổ chức) thì chính bản thân người đó chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi vi phạm của mình.
 
Lan Anh (33 tuổi), Hà Nội: Thưa ông Hiệp, theo ông, những chuyển biến tích cực về ATGT, về chống ùn tắc giao thông ở đô thị thời gian qua có phải là do pháp luật về giao thông đã đi vào cuộc sống và công tác quản lý giao thông đô thị đã có bước chuyển biến mới?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Năm 2012, tại nạn giao thông giảm sâu cả 3 tiêu chí. Lần đầu tiên, sau 10 năm số người chết vì tai nạn giao thông ở Việt Nam giảm xuống dưới mức 10 nghìn người. Tình trạng ùn tắc giao thông tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cũng đã có những chuyển biến tích cực. Nguyên nhân thành công thì có nhiều, trước hết, phải nói đến ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông đã tốt hơn. Thông qua công tác tuyên truyền, giáo dục, đặc biệt là sự vào cuộc của các cơ quan thông tấn báo chí nên hàng ngày người tham gia giao thông đều được cung cấp các thông tin, các kiến thức về trật tự ATGT. Bên cạnh đó, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và chính quyền các cấp để thực hiện năm ATGT đã góp phần thay đổi nhận thức cũng như sự quan tâm của người tham gia giao thông. Các giải pháp về quản lý giao thông cũng đóng vai trò không nhỏ trong kết quả của năm 2012. Các cây cầu vượt nhẹ, các công trình giao thông vượt tiến độ, quy hoạch và điều tiết giao thông ở các đô thị... đã góp phần giảm ùn tắc giao thông và xây dựng văn minh đô thị.
 
Nguyễn Trần Tài (58 tuổi), Phủ Lý, Hà Nam: Thưa Phó chủ nhiệm, Luật Giao thông đường bộ quy định rất chi tiết, rõ ràng những điều, khoản cụ thể dễ hiểu và rất dễ áp dụng. Như vậy, nếu nói mất ATGT và tai nạn giao thông xảy ra nhiều như hiện nay có phải là do thiếu luật hay luật quy định không rõ ràng?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Đối chiếu trong hệ thống pháp luật của nước ta, các luật về lĩnh vực giao thông thuộc nhóm những văn bản quy phạm pháp luật cụ thể nhất. Ví dụ, luật quy định người tham gia giao thông phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đúng phần đường quy định, phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ (Điều 9 Luật GTĐB); tín hiệu xanh là được đi, tín hiệu đỏ là cấm đi (Điều 10 Luật GTĐB)... Do đó, tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông xảy ra nhiều như hiện nay không phải do thiếu luật hoặc luật thiếu cụ thể mà chủ yếu do thực hiện pháp luật về giao thông chưa tốt.
 
Hoàng Loan (31 tuổi), TP Hồ Chí Minh: Với tình trạng ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn như hiện nay, dư luận cho rằng một phần nguyên nhân do công tác quy hoạch không khoa học không đồng bộ, khép kín. Theo Phó chủ nhiệm, cần phải có cơ chế giám sát và thẩm định như thế nào để công tác quy hoạch giao thông đô thị hiệu quả hơn?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Tôi chia sẻ với ý kiến này. Thực trạng giao thông ở các thành phố lớn như thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cho thấy một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông là do quy hoạch thiếu khoa học, chưa có sự gắn kết giữa quy hoạch ngành và quy hoạch chung. Theo số liệu của ngành giao thông, diện tích đất dành cho giao thông của hai thành phố chỉ chiếm khoảng 7%, trong khi đối với các đô thị của các nước khác là khoảng trên 20%. Theo tôi, để khắc phục tình trạng này cần đổi mới trong phân công, phân cấp về xây dựng, phê duyệt, quản lý cũng như thực hiện quy hoạch chung. Quy hoạch giao thông là một bộ phận cấu thành của quy hoạch đô thị, cần xác định Chủ tịch UBND Thành phố là "nhạc trưởng" đối với quy hoạch giao thông ở các đô thị.
 
Hoàng Văn Chiến, (31 tuổi), Móng Cái, Quảng Ninh: Xin Phó chủ nhiệm cho biết trách nhiệm giám sát việc thực thi công vụ của lực lượng chức năng ngành giao thông được thể hiện thông qua các hoạt động như thế nào? Để công tác giám sát người thực thi công vụ ngành giao thông thực sự hiệu quả, hạn chế tiêu cực, cần có những biện pháp gì?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Ngành giao thông có rất nhiều lực lượng chức năng. Mỗi lực lượng có nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Với câu hỏi này, tôi xin trả lời chung. Để bảo đảm các lực lượng thực thi công vụ ngành giao thông làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, hạn chế tiêu cực thì về phía QH cần phát huy vai trò giám sát theo quy định của pháp luật. Về Bộ chủ quản, trách nhiệm của người đứng đầu Bộ GT - VT phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các lực lượng chuyên trách thuộc quyền. Bên cạnh đó, cần phát huy tốt vai trò giám sát của nhân dân thông qua tổ chức Mặt trận Tổ quốc và các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là báo chí. Khi phát hiện các hiện tượng tiêu cực thì cần phải xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
 
Thế Anh (45 tuổi), Hai Bà Trưng, Hà Nội: Thưa Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An Ninh, được biết đã có giám sát và đánh giá về ATGT. Vậy sau giám sát tình hình chuyển biến như thế nào? Đâu là yếu tố quan trọng để thực thi các kiến nghị của Ủy ban?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Nhìn tổng thể những kiến nghị qua mỗi đợt giám sát của QH, các cơ quan của QH, trong đó có Ủy ban Quốc phòng - An ninh về trật tự ATGT đã từng bước đi vào cuộc sống. Điều đó được thể hiện ở kết quả thực hiện năm ATGT - năm 2012 là chúng ta đã kéo giảm cả ba tiêu chí gồm: số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương. Có được kết quả đó chính là những kiến nghị hậu giám sát đã được các cơ quan, tổ chức có liên quan tiếp nhận và tổ chức thực hiện. Điều quan trọng hơn là những kiến nghị đó cũng được đại bộ phận người dân đồng tình và tự giác thực hiện - đây chính là yếu tố quan trọng nhất để đưa các kiến nghị hậu giám sát của các cơ quan QH vào cuộc sống.
 
Thẩm Dương, Sông Công, Thái Nguyên: Hoạt động ký cam kết không vi phạm trật tự ATGT đã được triển khai rộng khắp tại các nhà trường và cộng đồng dân cư. Tuy nhiên, giữa việc ký cam kết và việc thực hiện cam kết còn là một khoảng cách? Khoảng cách đó là gì? Theo ông, làm thế nào để rút ngắn khoảng cách đó? 

PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng tại Quảng Ninh cướp đi sinh mạng của 4 nữ sinh lớp 10 diễn ra gần đây là một lời cảnh báo trong việc quản lý, phối hợp giữa nhà trường và gia đình. Điều đáng tiếc, cách đó 2 ngày 4 bạn nữ sinh này vừa ký cam kết với nhà trường về không đi xe mô tô, gia đình cũng ký cam kết không giao xe máy cho con em khi chưa đến tuổi điều khiển phương tiện nhưng tai nạn vẫn xảy ra. Rõ ràng, giữa ký cam kết và triển khai thực hiện cam kết còn có khoảng cách lớn. Hay nói cách khác, nhiều khi chúng ta chỉ ký cam kết một cách hình thức. Vấn đề là hành động. Để hành động thì trách nhiệm lại phải lên hàng đầu. Trong đó có trách nhiệm của đơn vị đứng ra ký và trách nhiệm của người ký.
 
Nguyễn Tiến (43 tuổi), Hải Dương: Thưa ông Lê Việt Trường. Tôi không biết hết các quy định về ATGT vậy làm sao tôi có thể chấp hành nghiêm luật về ATGT ?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Theo quy định của Luật Phổ biến giáo dục pháp luật thì mỗi công dân vừa có quyền và nghĩa vụ phải tìm hiểu để nắm vững các quy định của pháp luật. Nếu chưa biết thì cần đến tủ sách pháp lý nơi mình cư trú để tìm hiểu hoặc yêu cầu chính quyền địa phương cung cấp. Người tham gia giao thông phải biết quy tắc giao thông kể cả người đi bộ. Chúng ta đang thực hiện tuần lễ vì an toàn của người đi bộ theo khuyến nghị của tổ chức Liên Hiệp Quốc. Điều đó cho thấy việc tìm hiểu pháp luật giao thông để thực hiện đúng quy định bảo đảm sự an toàn cho mình và cho người khác là rất cần thiết đối với bất kỳ ai khi tham gia giao thông.
 
Minh Tâm (47 tuổi), Hà Giang: Thưa ông, vừa qua các lực lượng chức năng đã triển khai Chiến dịch Trẻ em cũng phải đội mũ bảo hiểm và bắt đầu xử phạt. Qua chiến dịch này, đã có chuyển biến như thế nào. Xin ông cho biết các biện pháp để nâng cao tỷ lệ đội mũ bảo hiểm của trẻ em?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, trẻ em trên 6 tuổi phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện. Tuy nhiên, theo điều tra của chúng tôi, năm 2011 tỷ lệ trẻ em đội mũ bảo hiểm là rất thấp, cao nhất là Đà Nẵng 38%, thấp nhất là Hà Nội 11%. Từ năm 2012, Ủy ban ATGTQG phối hợp với một số đơn vị chức năng tiến hành thí điểm tuyên truyền nhắc nhở và xử phạt hành vi không đội mũ bảo hiểm cho trẻ em tại TP Hồ Chí Minh và gần đây là Hà Nội. Qua 2 đợt thí điểm này, tỷ lệ đội mũ bảo hiểm ở trẻ em đã tăng lên rõ rệt trên 60%. Để nâng cao tỷ lệ đội mũ bảo hiểm ở trẻ em thì vấn đề lại là từ người lớn! Cha mẹ phải biết bảo vệ cho chính con em mình. Ngoài ra, đội mũ bảo hiểm cho con em mình cũng là hình thức nhắc nhở việc chấp hành pháp luật ATGT đối với trẻ em - tương lai của gia đình và đất nước.
 
Lê Thanh Bình (53 tuổi), Đà Nẵng: Tôi có câu hỏi xin hỏi ông Lê Việt Trường. Ông vừa trả lời hệ thống pháp luật về giao thông đã được hoàn thiện, vấn đề còn lại là ở triển khai thực hiện. Vậy ĐBQH đã giám sát việc thực thi luật như thế nào mà hiện tượng vi phạm luật vẫn còn phổ biến như vậy?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Trong những năm gần đây, Ủy ban Quốc phòng - An ninh của QH đã tiến hành nhiều cuộc giám sát, gần nhất là vào cuối năm 2012. Qua giám sát Ủy ban đã có đánh giá một cách khách quan và thấy rằng trong điều kiện kết cấu hạ tầng giao thông phát triển chậm, tốc độ đô thị hóa và số lượng phương tiện giao thông cơ giới tăng quá nhanh (hiện cả nước có gần 2 triệu xe ô tô và khoảng trên 35 triệu xe mô tô), ý thức chấp hành pháp luật giao thông của một bộ phận người dân còn thấp, việc hướng dẫn, xử lý các vi phạm còn hạn chế nên tình trạng vi phạm pháp luật vẫn còn xảy ra như ý kiến cử tri nêu.

2. Phạt nặng hay nhẹ, “xin” hay “cho” và vấn đề thực hiện chức năng quản lý nhà nước
 
Lê Bảo (45 tuổi), Hà Trung, Thanh Hóa: Phải chăng mức xử phạt chưa đủ mạnh cộng với sự thiếu nghiêm minh trong lực lượng cảnh sát giao thông đã làm cho người tham gia giao thông thiếu ý thức, không chấp hành nghiêm luật mỗi khi tham gia giao thông, thưa ông? 

PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Tôi chia sẻ ý kiến này, nhưng chỉ đúng một phần. Việc chấp hành pháp luật về giao thông chưa nghiêm, chưa được như mong muốn, nguyên nhân bao trùm là hiệu lực quản lý nhà nước còn hạn chế. Về văn bản hướng dẫn thi hành nhìn chung ban hành còn chậm, cá biệt có một số quy định thiếu thống nhất, không phù hợp với thực tiễn dẫn đến tính khả thi thấp. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật chưa đủ tầm. Tổ chức giao thông còn bất cập. Kết cấu hạ tầng kỹ thuật giao thông phát triển chậm. Việc thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm chưa đủ mạnh... Tất cả các yếu tố đó đã trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến mục tiêu bảo đảm giao thông thông suốt, thuận tiện và an toàn.
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Đây là một câu hỏi rất hay. Thực tế, trong 15 năm vừa qua sau 3 lần sửa đổi Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông thì lần sau mức phạt lại cao hơn lần trước. Hiện nay, theo dự thảo Nghị định 71 (sửa đổi) sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2013 thì mức phạt ở một số hành vi gây nguy cơ cao như: vượt quá tốc độ, uống rượu, bia điều khiển phương tiện, đua xe... đều có mức phạt rất cao và có các hình thức xử phạt bổ sung như: tạm giữ phương tiện, tạm giữ giấy phép lái xe... Và thực tế, khi mức phạt tăng lên thì ý thức chấp hành pháp luật của người dân tốt hơn. Tuy nhiên, theo tôi, mức phạt cao chưa phải là giải pháp duy nhất. Thực tế, người tham gia giao thông nhiều khi không sợ mức phạt bằng tiền mà sợ các hình thức xử phạt bổ sung như: thông báo đến gia đình và cơ quan, lao động công ích... Ngoài ra, vì lực lượng cảnh sát giao thông hiện nay mỏng, nên nhiều hành vi vi phạm không được phát hiện và xử lý hoặc cùng vi phạm nhưng vì nhiều nguyên nhân khác nhau có người bị xử lý, có người không bị xử lý dẫn đến tình trạng thực thi pháp luật không được nghiêm minh. Thậm chí, có ĐBQH nói đến tình trạng "nhờn" luật. Để giải quyết vấn đề này, theo tôi, ngoài tăng cường lực lượng nâng cao kỹ năng, phẩm chất, tinh thần trách nhiệm của lực lượng tuần tra kiểm soát thì chúng ta phải áp dụng công nghệ kiểm soát và xử lý vi phạm bằng camera giám sát. Có như vậy, thì mới giảm được lực lượng cảnh sát giao thông, đồng thời hạn chế được tiêu cực. Người tham gia giao thông cũng sẽ chấp hành pháp luật tốt hơn vì lúc nào họ cũng có cảm giác là mình đang "được" giám sát.
 
Nguyễn Thu Hoài, (29 tuổi), Hoàn Kiếm, Hà Nội: Thời gian qua, dư luận bày tỏ hoan nghênh tính hiệu quả của mô hình 141 của CA TP Hà Nội trong việc kiểm tra, xử lý các đối tượng điều khiển mô tô, xe máy lạng lách đánh võng, chở người sai quy định... Xin ông cho biết rõ hơn mục tiêu hoạt động của mô hình này? Cục cảnh sát giao thông có dự định mở rộng hoạt động của lực lượng liên ngành này tại các đô thị trên cả nước không? 

Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ- Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Mô hình 141 của Công an thành phố Hà Nội là một mô hình trong đó có sự phối hợp liên ngành của các lực lượng Cảnh sát hình sự, Cảnh sát cơ động và Cảnh sát giao thông. Việc phối hợp giữa các lực lượng đã phát huy hiệu quả trong việc xử lý các hành vi tụ tập, gây rối trật tự công cộng, đua xe trái phép, vi phạm TTATGT, ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật hình sự. Từ kinh nghiệm triển khai mô hình 141 của Công an Hà Nội, Bộ Công an đã tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm và triển khai trong toàn quốc. Đến nay, nhiều địa phương trong cả nước đã áp dụng triển khai: Hà Nội có lực lượng 141, Quảng Ninh có lực lượng 12, Hải Phòng có lực lượng 119, Cần Thơ, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Đồng Nai cũng có các lực lượng phối hợp thực hiện... Một số địa phương đã triển khai lực lượng này xuống các huyện, thị có tình hình phức tạp về trật tự an toàn xã hội. Qua theo dõi, nhiều địa phương đạt kết quả tốt như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Quảng Bình, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bắc Ninh, Quảng Trị, Hải Dương, Điện Biên, Nam Định, An Giang, Cà Mau, Cần Thơ, Bạc Liêu, Hà Nam, Lai Châu… Mô hình này, các địa phương thực hiện có tác động tích cực đến tình hình trật tự an toàn xã hội, trật tự ATGT, góp phần tạo cuộc sống bình yên, an toàn, đuợc nhân dân đồng tình ủng hộ.
 
Trần Thu, (41 tuổi), Đông Triều, Quảng Ninh: Liên quan đến việc xử phạt hành chính thì đây là vấn đề nhức nhối nhất hiện nay. Phải chăng vì không nghiêm minh trong việc xử phạt, mức phạt chưa đủ mạnh đã làm cho người tham gia giao thông coi thường các quy định về ATGT và không chấp hành tốt pháp luật về giao thông, thưa Cục trưởng?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Bộ Công an xác định việc xử phạt người vi phạm giao thông đường bộ không phải là biện pháp duy nhất mà trước tiên cần chú trọng đến các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường bộ cho người dân.
 
Tuy nhiên việc xử phạt người vi phạm giao thông đường bộ là biện pháp quan trọng, cần thiết vừa để giáo dục, răn đe người vi phạm không tái phạm, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật khi tham gia giao thông. Thực hiện Luật Giao thông đường bộ năm 2008, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Giao thông- Vận tải tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định 34/2010/NĐ-CP ngày 02/4/2010 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. So với Nghị định số 146/2007/NĐ-CP ngày 14/9/2007 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì đa số các nhóm hành vi vi phạm được Nghị định 34/CP quy định mức xử phạt theo hướng nghiêm khắc hơn, mức phạt tiền cao hơn, ngoài ra còn có quy định áp dụng thí điểm xử lý đối với một số vi phạm trong khu vực nội thành của các đô thị loại đặc biệt.  Theo đó, các hành vi vi phạm trong khu vực nội thành của các đô thị loại đặc biệt sẽ chịu mức phạt tiền cao hơn từ 1,5 đến 3 lần. Có thể nói rằng, quy định mức xử phạt như vậy là rất nghiêm khắc, đã góp phần tạo chuyển biến trong ý thức người tham gia giao thông.
 
Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ người tham gia giao thông còn chưa tự giác chấp hành pháp luật. Xuất phát từ tình hình thực tiễn, ngày 19/9/2012 Chính phủ đã ban hành Nghị định 71/2012/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2010/NĐ-CP ngày 02/4/2010 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Theo đó, một số nhóm hành vi vi phạm tiếp tục được điều chỉnh mức phạt tiền cao hơn từ 1,5 đến 2 lần.
 
Hiện nay, Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Giao thông- Vận tải xây dựng Dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt theo Luật Xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2013.

Hoàng Chiến Thắng (31 tuổi), Thuận An, Bình Dương: Chào ông. Cách đây 5 ngày, khi tôi đang tham gia giao thông bằng xe máy nhưng không đội mũ bảo hiểm thì bị một dân phòng lao ra chặn xe và đòi phạt. Tôi xin hỏi, lực lượng dân phòng thì có được quyền dừng xe máy của tôi và xử phạt hay không? Vai trò của lực lượng này trong tham gia giữ gìn trật tự ATGT như thế nào?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ- Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Để đáp ứng nhiệm vụ bảo đảm TTATGT, ngày 24/3/2010, Chính phủ ban hành Nghị định số 27/2010/NĐ-CP quy định việc huy động các lực lượng Cảnh sát khác và Công an xã phối hợp với Cảnh sát giao thông đường bộ tham gia tuần tra, kiểm soát trật tự, ATGT đường bộ trong trường hợp cần thiết.
 
Theo đó, các lực lượng Cảnh sát khác và Công an xã tuần tra, kiểm soát trật tự, ATGT đường bộ cùng Cảnh sát giao thông đường bộ phải thực hiện đúng kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chịu sự kiểm tra, giám sát của Cảnh sát giao thông đường bộ, nếu phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì Cảnh sát giao thông đường bộ xử phạt vi phạm hành chính những hành vi vi phạm thuộc quyền xử phạt của mình theo quy định.
 
Lực lượng dân phòng được huy động tham gia công tác giữ gìn bảo đảm TTATGT khi cần thiết theo kế hoạch của cơ quan có thẩm quyền. Không có nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát và thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm về TTATGT.
 
Hoàng Giang (33 tuổi), Bảo Lộc, Lâm Đồng: Xin ông cho biết, người uống rượu, bia điều khiển mô tô, xe gắn máy bị xử phạt như thế nào? Làm sao biết người điều khiển đã dùng rượu, bia để dừng phương tiện kiểm tra, xử lý bảo đảm ATGT?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ- Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Theo quy định tại Nghị định 71/2012/NĐ-CP của Chính phủ thì người điều khiển xe ô tô bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 nếu điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn dưới 50 miligam /100 mililít máu hoặc dưới 0,25 miligam/1 lít khí thở; phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng nếu trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở; phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng nếu điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở; ngoài ra người vi phạm còn bị tước quyền sử dụng Giáy phép lái xe 60 ngày.
 
Người điều khiển xe máy, xe mô tô sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng nếu điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở; bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng nếu điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở. Việc xử lý, kiểm tra người tham gia giao thông vi phạm quy định về nồng độ cồn được thực hiện thông qua việc kiểm tra, xử lý vi phạm khác, nếu có dấu hiệu vi phạm như qua hơi thở, lời nói,... thì lực lượng CSGT sẽ tiến hành kiểm tra, đo nồng độ cồn qua hơi thở để kiểm tra, xử lý. Hoặc lực lượng CSGT mở những đợt cao điểm, xử lý theo chuyên đề, theo đó, sẽ kiểm soát người điều khiển các phương tiện khi tham gia giao thông, sử dụng máy đo nồng độ cồn để phát hiện, xử lý vi phạm này.
 
Lý Thị Kiều (27 tuổi), Việt Yên, Bắc Giang: Hiện nay có nhiều lực lượng tham gia xử phạt các phương tiện giao thông. Cục trưởng cho biết trách nhiệm của các lực lượng chức năng, cụ thể thanh tra giao thông đường bộ được xử lý trong trường hợp nào?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Bảo đảm TTATGT không chỉ bảo đảm giao thông trên đường đối với người tham gia giao thông mà còn phải bảo đảm an toàn cho những yếu tố khác như: vỉa hè, phần đất dành cho đường bộ, giao thông công cộng, giao thông tĩnh,... Bởi vậy, cần nhiều lực lượng cùng tham gia để việc kiểm soát TTATGT đạt hiệu quả.
 
Theo quy định tại Nghị định số 34/2010/NĐ-CP của Chính phủ thì Thanh tra giao thông đường bộ trong phạm vi chức năng nhiệm vụ được giao có thẩm quyền xử phạt đối với các hành vi vi phạm quy định về hoạt động vận tải và dịch vụ hỗ trợ vận tải tại các điểm dừng xe, đỗ xe trên đường bộ, bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí, cơ sở kinh doanh vận tải đường bộ, khi phương tiện (có hành vi vi phạm) dừng, đỗ trên đường bộ; hành vi vi phạm quy định về đào tạo sát hạch, cấp Giấy phép lái xe, hoạt động kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới, bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật của công trình đường bộ và một số hành vi vi phạm khác quy định tại các điểm, khoản, điều của Nghị định 34/2010/NĐ-CP.
 
Thái Bình Minh (28 tuổi), Cần Thơ: Tôi xin hỏi ông Cục trưởng, tôi là người tham gia giao thông thường xuyên, tôi đã bị phạt vi pham giao thông khi điều khiển xe máy nhưng mọi người chỉ hỏi tôi về tiền phạt bao nhiêu chứ không hỏi tại sao tôi bị phạt. Vậy có phải mọi người không coi trong lỗi vi phạm? 

Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Người tham gia giao thông khi vi phạm Luật giao thông thường chỉ quan tâm đến mức phạt mà không quan tâm đến lỗi vi phạm, đây là tâm lý chung. Song, người vi phạm bị xử lý khi vi phạm cần phải biết lỗi vi phạm của mình là gì để rút kinh nghiệm lần sau không vi phạm nữa. Mặt khác, cũng phải biết mức phạt đã đúng mức phạt của pháp luật quy định chưa. Tôi đồng ý với ý kiến của ông, người vi phạm không quan tâm đến lỗi vi phạm là không coi trọng pháp luật.
 
Hà Minh Tân (36 tuổi), Đà Nẵng: Tôi xin hỏi Cục trưởng. Tôi thấy phạt vi phạm giao thông nhiều như vậy không biết tiền phạt được sử dụng như thế nào?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Hàng năm, tiền xử phạt liên quan đến trật tự ATGT thu về Kho bạc Nhà nước hàng ngàn tỷ đồng, việc sử dụng số tiền phạt trên thực hiện theo Thông tư 89 của Bộ Tài chính đã quy định rất cụ thể các khoản chi. Ví dụ: bồi dưỡng trực tiếp cho lực lượng cảnh sát làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT, thanh tra giao thông, mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác bảo đảm giữ gìn trật tự ATGT...
 
Lê Minh Hòa (38 tuổi), Hải Dương: Theo ông, mức phạt đối với các vi phạm của người tham gia giao thông theo các quy định hiện hành đã đủ sức răn đe chưa? Có phải phạt càng nặng thì vi phạm càng giảm không ?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Như đã nói ở trên, Bộ Công an xác định việc xử phạt người vi phạm giao thông đường bộ không phải là biện pháp duy nhất mà trước tiên cần chú trọng đến các biện pháp tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường bộ cho người dân. Tuy nhiên, việc xử phạt người vi phạm giao thông đường bộ là biện pháp quan trọng, cần thiết. Đã có những quy định của pháp luật thì cần phải có những chế tài kèm theo để bảo đảm hiệu lực của quy định đó.
 
Hiện nay, mức phạt đối với đa số các hành vi vi phạm của người tham gia giao thông là tương đối phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, bảo đảm tính răn đe đối với người vi phạm. Điều cần thiết là việc thực thi những quy định, chế tài này một cách nghiêm túc trên thực tế, đồng thời kết hợp với các biện pháp khác như tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông, quản lý lái xe,... thì sẽ nâng cao ý thức của người tham gia giao thông, kéo giảm vi phạm.
 
Mức phạt càng nặng thì tính răn đe giáo dục càng cao, song không phải càng phạt nặng thì tính vi phạm càng giảm, mà vi phạm giảm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là ý thức tự giác chấp hành luật giao thông của người tham gia giao thông. Do vậy, về lâu dài, công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng chấp hành nghiêm túc luật giao thông có ý nghĩa hết sức quan trọng và quyết định.
 
Thùy Linh (27 tuổi), Đà Nẵng: Được biết, nhiều khi, lực lượng chức năng “khó xử” bởi các cán bộ điện thoại “xin tha” cho người thân khi vi phạm. Theo ông, làm thế nào để chấm dứt tình trạng này? Chấm dứt tình trạng “xin” hay chấm dứt tình trạng “cho” là yếu tố quyết định?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Với chức năng, nhiệm vụ của mình, lực lượng CSGT có vị trí, vai trò quan trọng trong bảo đảm TTATGT, xây dựng văn hóa giao thông. Để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, các cán bộ chiến sỹ CSGT cần thực hiện đúng quy trình công tác, chấp hành nghiêm điều lệnh, giữ gìn lễ tiết tác phong đúng mực khi tiếp xúc với nhân dân. Việc “xin”, “cho” trong quá trình xử lý vi phạm cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý cũng như hình ảnh của lực lượng CSGT. Để chấm dứt tình trạng này, trước tiên mỗi cán bộ cảnh sát, CSGT cần nêu cao tình thần trách nhiệm, xác định rõ vai trò, vị trí của mình trong quá trình thực thi nhiệm vụ, đồng thời cần tăng cường các biện pháp giám sát, kiểm tra, đôn đốc, kịp thời chấn chỉnh những vi phạm. Bên cạnh đó, chính những người vi phạm cần nhận thức rõ những vi phạm của mình và chấp hành quyết định xử phạt vi phạm của lực lượng chức năng, tạo điều kiện cho lực lượng chức năng làm việc và coi đó là một “bài học” để rút kinh nghiệm, tránh tái vi phạm lần sau.
 
Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 18 của Ban Bí thư, trước hết các cấp, các ngành, các địa phương phải triển khai và thực hiện có hiệu quả ở ngành mình, cấp mình, cơ quan mình, địa phương mình. Ví dụ: Bộ Công an đã có văn bản chỉ đạo toàn lực lượng thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 18 và các Nghị định của Chính phủ, Thông tư của các Bộ ngành. Về việc giải quyết vấn đề "xin cho" trong tuần tra kiểm soát xử lý vi phạm, Bộ Công an đã nghiêm cấm cán bộ chiến sỹ của mình không được can thiệp với các lực lượng chức năng khi giải quyết các trường hợp vi phạm về TTATGT và vi phạm pháp luật.

Trần Văn Đại (34 tuổi), Châu Đức, Bà Rịa- Vũng Tàu: Trước thực trạng tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra vừa qua thường là do lái xe khách phóng nhanh, vượt ẩu. Tại sao lại tồn tại tình trạng này, thưa Cục trưởng? Có phải lái xe… thường được “bảo kê”?

Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Việc xử lý, kiểm soát đối với các lái xe chở khách là một trong những chuyên đề mà Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt chỉ đạo lực lượng CSGT thực hiện thường xuyên, liên tục. Hàng năm, chúng tôi đều có các kế hoạch, các đợt cao điểm chỉ đạo Công an các địa phương tập trung xử lý vi phạm đối với các lái xe khách, đặc biệt là vào các dịp lễ, tết, dịp nghỉ hè,...
 
Gần đây nhất, Tổng cục CSQL hành chính về TTATXH (Bộ Công an) có Điện chỉ đạo lực lượng CSGT toàn quốc tập trung kiểm soát, xử lý vi phạm đối với xe khách dịp nghỉ lễ 30/4, 1/5. Thông qua đó, lực lượng CSGT phối hợp với các lực lượng Công an khác không chỉ xử lý vi phạm đối với các xe khách mà còn đấu tranh, phòng ngừa tội phạm hoạt động trên các xe khách, cũng như phòng ngừa các hành vi tiêu cực khác.
 
Thực tế, trên một số tuyến trọng điểm, tình trạng cung nhiều hơn cầu, một số lái xe khách đã cố ý vi phạm Luật Giao thông đường bộ, phóng nhanh, vượt ẩu để tranh giành khách. Và ở một số điểm hình thành tình trạng bảo kê, dẫn khách, ép khách lên xe... Giải quyết vấn đề này, lực lượng CSGT đã phối hợp với lực lượng phòng chống tội phạm đấu tranh giải quyết có hiệu quả.
 
Lê Văn Hiệp (47 tuổi), TP Hồ Chí Minh: Hiện tượng xe vận tải cỡ lớn, xe khách chạy quá tốc độ, chạy sai làn đường, chở quá tải… còn tồn tại nhiều có phải do xử phạt không nghiêm hay vì lợi ích kinh tế mà chủ phương tiện và người điều khiển đã cố tình vi phạm? 

Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Theo thống kê thì TNGT chủ yếu liên quan đến xe khách, xe tải, xe container và mô tô, trong đó có nhiều vụ TNGT giao thông đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến xe khách. Vì thế, việc tập trung xử lý vi phạm đối với xe khách, xe tải là một trong những chuyên đề thường xuyên được lực lượng CSGT quan tâm. Gần đây nhất, Cục CSGT đường bộ-đường sắt đã chỉ đạo lực lượng CSGT toàn quốc xử lý nghiêm các xe chở khách trong dịp 30/4, 1/5 và phối hợp với lực lượng thanh tra giao thông để xử lý nghiêm các xe tải vi phạm trên tuyến quốc lộ 5 (đoạn qua Hải Phòng). Kết quả thu được là rất đáng khích lệ, ý thức của lái xe khách, xe tải đã có nhiều chuyển biến, chấp hành quy định của pháp luật về TTATGT. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều lái xe, chủ hàng do chạy theo lợi nhuận đã bất chấp quy định, cố tình vi phạm như: phóng nhanh, vượt ẩu tranh giành; đón trả khách dọc đường, chở quá số người quy định, chở quá tải, điều khiển xe liên tục quá thời gian quy định, đi không đúng phần đường, làn đường,... Thực tế, những việc làm vi phạm pháp luật trên của một số lái xe khách, xe tải nặng thời gian vừa qua đã trực tiếp gây nên một số vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng, làm chết nhiều nguời. Trong thời gian tới, cùng với việc tăng cường xử lý của cơ quan chức năng, chúng tôi đề nghị người tham gia giao thông cùng phối hợp trong việc phát hiện, xử lý các xe khách, xe tải vi phạm. Mọi nội dung xin phản ánh về đường dây nóng của Phòng CSGT Công an các địa phương hoặc đường dây nóng của Cục CSGT đường bộ - đường sắt: 069.42608 để có thể xử lý kịp thời.
 
Khúc Văn Thiện, TP Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn: Có rất nhiều trường hợp CSGT đang làm nhiệm vụ thì xảy ra các vụ cướp hay buôn lậu và CSGT đã tham gia bắt tội phạm hay xe chở hàng buôn lậu như vậy có phải là bỏ nhiệm vụ không?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Cảnh sát giao thông là một trong lực lượng thuộc lực lượng Cảnh sát nhân dân, vì thế, cùng với việc bảo đảm TTATGT thì việc phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm xảy ra trên tuyến giao thông là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Vì thế, trong khi đang làm nhiệm vụ gặp các vụ cướp hay buôn lậu thì CSGT phải có nhiệm vụ truy bắt, trấn áp tội phạm, xử lý xe chở hàng buôn lậu.

Hàng năm, lực lượng CSGT đã trực tiếp và phối hợp với các lực lượng Công an khác đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm hoạt động trên tuyến giao thông, bắt hàng nghìn đối tượng tội phạm, thu giữ nhiều tang vật, phương tiện phạm tội. Đặc biệt, có nhiều đơn vị và cán bộ cảnh sát lập công xuất sắc trong công tác đấu tranh bắt giữ các đối tượng cướp, giết người, vận chuyển ma túy, hàng lậu, hàng cấm trên tuyến giao thông.
 
Gần đây, Tổ cảnh sát giao thông trật tự công an huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang trong khi làm nhiệm vụ tuần tra kiểm soát giao thông trên đường, khi dừng xe vi phạm kiểm tra có nhiều nghi vấn, đã tổ chức kiểm tra, khám xét, phát hiện bắt giữ 2 đối tượng vận chuyển 140 bánh heroin và hàng trăm viên ma túy tổng hợp...

3. Xây dựng văn hóa giao thông- xây dựng ý thức tự giác chấp hành pháp luật
 
Lê Thanh Lan (45 tuổi), TP Hồ Chí Minh: Ý thức tự giác chấp hành các quy định an toàn giao thông chưa cao có phải là một trong những nguyên nhân gây tai nạn giao thông. Theo ông làm thế nào nâng cao ý thức tự giác của người tham gia giao thông, xây dựng văn hóa giao thông bền vững để có sức lan tỏa?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Nguyên nhân tai nạn giao thông ở Việt Nam thì có nhiều, có thể do hạ tầng giao thông còn bất cập, do hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự an toàn giao thông còn hạn chế… nhưng nguyên nhân chủ yếu vẫn là do ý thức của người tham gia giao thông còn yếu kém, chưa tự giác chấp hành các quy định pháp luật giao thông khi tham gia giao thông.
 
Để nâng cao ý thức tự giác của người tham gia giao thông, xây dựng văn hóa giao thông bền vững và có sức lan tỏa trong thời gian tới, Ủy ban ATGT Quốc gia tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, các cơ quan thông tấn, báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự ATGT đến tận cơ sở: xã, phường, thị trấn, thôn, ấp. Đồng thời, đổi mới nâng cao chất lượng các chuyên mục ATGT của đài phát thanh, truyền hình, báo trung ương và địa phương. Phối hợp với các tổ chức chính trị xã hội như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Nông dân Việt Nam… tích cực tuyên truyền, vận động thực hiện cuộc vận động “Toàn dân tham gia giữ gìn trật tự ATGT”.
 
Một giải pháp quan trọng khác mang tính bền vững là Ủy ban ATGT Quốc gia sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng lộ trình đưa giáo dục pháp luật về trật tự ATGT là môn học chính khóa trong các cấp học phổ thông để xây dựng một thế hệ trẻ có ý thức cao trong việc tuân thủ các quy định về trật tự ATGT.
 
Đi đôi với công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động phải tăng cường các hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý nghiêm các vi phạm về trật tự ATGT để tăng tính răn đe, giáo dục, đồng thời đưa ra truy tố, xét xử các vụ án hình sự về trật tự ATGT.

Dương Văn Triều, (41 tuổi), La Khê, Hà Đông, Hà Nội: Thưa ông, trong quá trình tham gia giao thông, tôi thấy hiện tượng khá phổ biến là người tham gia giao thông lấn làn, làm hẹp phần đường, gây ùn tắc cục bộ. Ông đánh giá thế nào về hiện tượng này? Làm sao để người tham gia giao thông không lấn làn?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Ùn tắc ở các đô thị lớn là bài toán không dễ giải ngay cả với các nước phát triển. Có những đồng chí lãnh đạo cấp tỉnh nói với tôi rằng, tỉnh tôi chỉ mong tắc đường! Vì mật độ người tham gia giao thông cũng phản ánh sự phát triển của kinh tế. Tuy nhiên, nếu tắc đường do ý thức người tham gia giao thông không tốt thì lại là biểu hiện của một đô thị chưa văn minh. Ở các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội, tình trạng người tham gia giao thông cố tình lấn làn, chạy sai luồng gây ùn tắc cục bộ là khá phổ biến. Đã có những diễn đàn trên mạng đưa ra lời kêu gọi "Hà nội không vội được đâu" để các thành viên diễn đàn cùng thảo luận. Để giải quyết tình trạng này, đầu tiên vẫn là công tác giáo dục, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông và xây dựng văn hóa giao thông. Ngoài ra, việc quy hoạch đô thị để không tập trung đông dân cư vào vùng lõi, di dời các cơ quan công sở, trường học, bệnh viện ra khỏi trung tâm là giải pháp căn bản. Công tác tuần tra, kiểm soát, tổ chức giao thông của các cơ quan chức năng cũng là giải pháp quan trọng.
 
Ngô Hải Hậu (35 tuổi), Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc: Trước thực trạng tai nạn giao thông càng gia tăng, có nhiều ý kiến cho rằng Cục Cảnh sát giao thông chưa quan tâm đúng mức việc phổ cập và hướng dẫn người dân tham gia giao thông đúng luật mà chủ yếu là quan tâm đến việc xử phạt người vi phạm. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Theo Luật Giao thông đường bộ thì cơ quan thông tin, tuyên truyền có trách nhiệm tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về giao thông đường bộ thường xuyên, rộng rãi đến toàn dân; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận có trách nhiệm phối hợp với cơ quan hữu quan và chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện pháp luật về giao thông đường bộ.
 
Mặc dù với trách nhiệm phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện pháp luật về giao thông đường bộ nhưng lực lượng CSGT đường bộ - đường sắt luôn chủ động, tích cực trong công tác này và xác định đây là một trong những biện pháp quan trọng hàng đầu. Từ Trung ương đến các địa phương, trong lực lượng cảnh sát giao thông đều tổ chức một lực lượng chuyên sâu làm công tác này. Kết quả đã góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động quần chúng thực hiện nghiêm túc pháp luật về giao thông đường bộ khi tham gia giao thông.
 
Nguyễn Trần Hoàng, Kim Thành, Hải Dương: Tôi có một câu hỏi xin hỏi ông Hiệp. Hiện nay, khi nói đến vi phạm quy định về ATGT thường đề cập ở các đô thị và phương tiện xe cơ giới. Vậy vấn đề này ở nông thôn như thế nào thưa ông?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Trong dịp Tết Quý Tỵ vừa qua, tai nạn giao thông tăng so với cùng kỳ. Có một sự khác biệt là, tai nạn giao thông lại diễn ra chủ yếu ở vùng nông thôn, ở đường liên thôn xã. Các biểu hiện vi phạm chủ yếu ở khu vực nông thôn là: không đội mũ bảo hiểm, không quan sát và làm chủ tốc độ khi điều khiển phương tiện. Ngoài ra, do điều kiện kinh tế khó khăn nên các phương tiện tham gia giao thông ở khu vực nông thôn không bảo đảm an toàn. Đường giao thông nông thôn đã được nâng cấp đi lại thuận tiện hơn rất nhiều nhưng cùng với đó cũng là cảnh báo cho tai nạn giao thông ở khu vực này. Đường tốt, phóng nhanh trong khi tầm quan sát lại rất hạn chế, gần như không có biển báo hiệu cùng với ý thức và kỹ năng điều khiển phương tiện kém... Đây là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tai nạn giao thông ở khu vực này gia tăng. Theo thống kê của chúng tôi, số vụ vi phạm, số người chết, bị thương vì tai nạn giao thông ở khu vực nông thôn chiếm 30%.

Đức Nguyên (28 tuổi), Ninh Bình: Việc đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe cho chủ các phương tiện còn chưa được thực hiện nghiêm túc, khiến nhiều người điều khiển giao thông thiếu cả kỹ năng và ý thức khi tham gia giao thông. Đây là một trong những nguyên nhân làm gia tăng các vụ tai nạn giao thông hiện nay. Theo Phó Chủ nhiệm, công tác đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe cần được chấn chỉnh như thế nào để khắc phục các tiêu cực, bất cập hiện tại?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Theo tôi, thứ nhất phải thay đổi nhận thức đào tạo và sát hạch cấp giấy phép lái xe là bảo đảm cho một người điều khiển xe cơ giới tham gia giao thông an toàn chứ không phải như hiện nay là đào tạo, sát hạch để lấy giấy phép. Thứ hai, trong hai khâu đào tạo và sát hạch thì nhà nước cần coi trọng hơn nữa khâu sát hạch, phải bảo đảm người được cấp giấy phép lái xe có kiến thức về pháp luật giao thông, ý thức trách nhiệm công dân khi tham gia giao thông và kỹ năng điều khiển phương tiện phù hợp với giấy phép được cấp. Kinh nghiêm các nước cho thấy, nhà nước quản lý rất chặt chẽ khâu sát hạch cấp giấy phép.
 
Thu Hiền, (38 tuổi), TP Vinh, Nghệ An: Thưa Phó chủ nhiệm, vai trò của đại biểu dân cử là xây dựng và giám sát thực thi luật. Là ĐBQH, ông thấy việc thực thi pháp luật về ATGT hiện nay như thế nào, đặc biệt trong việc góp phần xây dựng văn hóa giao thông?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Là người được tham gia nhiều đoàn giám sát của Ủy ban Quốc phòng - An ninh về trật tự ATGT, tôi cho rằng việc thực thi pháp luật giao thông ở nước ta đã có bước tiến đáng ghi nhận. Tuy nhiên, so với yêu cầu và mong muốn của cử tri cả nước thì còn nhiều việc phải làm. Xây dựng ý thức chấp hành pháp luật giao thông trong xã hội chính là hướng tới mục tiêu hình thành văn hóa giao thông. Đây là một công việc rất khó khăn và cần thiết phải có thời gian. Nhưng với quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước và sự đồng thuận của nhân dân chắc chắn chúng ta sẽ thực hiện được.
 
Tạ Thị Hoa (24 tuổi), TP Hồ Chí Minh: Tôi xin hỏi Ông Nguyễn Hoàng Hiệp câu hỏi như sau: tôi đi ra nước ngoài thấy nhiều người Việt Nam ở nước ngoài rất tự giác chấp hành luật về giao thông. Nhưng tại sao ở trong nước thì ý thức tự giác chấp hành rất yếu? Có phải luật pháp của chúng ta thiếu hay việc thực hiện không nghiêm?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Thực ra không chỉ người Việt Nam ra nước ngoài chấp hành pháp luật giao thông nhưng về nước thì ý thức lại kém mà kể cả một số người nước ngoài khi đến Việt Nam cũng có những biểu hiện không chấp hành nghiêm pháp luật về giao thông. Ở đây, rõ ràng có câu chuyện của quản lý nhà nước. Chúng ta không thể đổ trách nhiệm hết cho người tham gia giao thông. Cũng không thể nói hành lang pháp lý của chúng ta còn thiếu, thực tế các văn bản quy phạm pháp luật về trật tự ATGT hiện nay khá đầy đủ. Vấn đề là, thái độ và cách thức thực thi pháp luật của các cơ quan quản lý nhà nước. Ngoài ra, hạ tầng yếu kém: như không có đường đi bộ, không có đường tách riêng ô tô, xe máy, hệ thống giao thông công cộng còn hạn chế cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên.
 
Trịnh Hải Yến, (22 tuổi), Ninh Kiều, TP Cần Thơ: Theo quan điểm của tôi, xây dựng văn hóa giao thông trước hết ở hình ảnh lực lượng giữ gìn trật tự giao thông trong đó có cảnh sát giao thông. Vậy theo ông hình ảnh của lực lượng này có vai trò như thế nào trong quá trình xây dựng văn hóa giao thông, thưa ông Tuyên?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ- Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Văn hóa giao thông trên phương diện chung nhất là thể hiện sự ứng xử một cách có ý thức và có trách nhiệm của mọi thành viên trong xã hội khi tham gia giao thông hoặc tham gia vào những hoạt động có liên quan đến giao thông để tạo lập nên một môi trường giao thông an toàn, văn minh, thân thiện và hiệu quả. Văn hóa giao thông vì thế thể hiện không chỉ đối với người tham gia giao thông, cư dân sinh sống ven đường giao thông mà còn thể hiện ở cả các cơ quan quản lý nhà nước về giao thông và các lực lượng chức năng làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT.
 
Lực lượng CSGT là một trong những lực lượng nòng cốt, có chức năng làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự ATGT, vì thế, hình ảnh CSGT là một trong những yếu tố góp phần xây dựng văn hóa giao thông. Thực hiện kế hoạch triển khai Năm ATGT 2013 của Ủy ban ATGT Quốc gia với chủ đề “Nâng cao tinh thần trách nhiệm của người thực thi công vụ và ý thức tự giác của người tham gia giao thông”, Cục Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt đã triển khai nhiều kế hoạch, mở những đợt thi đua nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của lực lượng CSGT trong cả nước trong quá trình thực thi công vụ, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị của Ban Bí thư về bảo đảm TTATGT.
 
Nói đến văn hóa giao thông, trước tiên phải nói đến sự hiểu biết về pháp luật có liên quan đến TTATGT, có hiểu biết pháp luật mới chủ động thực hiện nghiêm túc pháp luật khi tham gia giao thông. Người thực thi công vụ càng phải hiểu biết sâu sắc hơn để thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm. Mặt khác, người được kiểm tra khi có vi phạm thì tự giác chấp hành các quyết định của người thực thi công vụ. Có như vậy, mới tạo được mối quan hệ bình đẳng, minh bạch giữa người thực thi công vụ và người vi phạm.
 
Trần Thái Hòa (37 tuổi), Hà Nội: Thưa ông Nguyễn Hoàng Hiệp. Ông nói nhiều đến các giải pháp về ATGT. Vậy vần đề văn hóa giao thông có vai trò như thế nào trong các giải pháp này?

PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Văn hóa giao thông là giải pháp trước mắt và lâu dài để bảo đảm tai nạn giao thông giảm bền vững và đây cũng là vấn đề cốt lõi để xây dựng xã hội văn minh. Người ta nói "gieo hành vi thành thói quen, gieo thói quen thành ý thức". Vì vậy, văn hóa giao thông với vai trò rất quan trọng trong việc thay đổi hành vi của người tham gia giao thông. Văn hóa giao thông hiểu theo nghĩa rộng gồm: văn hóa của người tham gia giao thông, văn hóa của người làm công tác quy hoạch, quản lý giao thông, văn hóa của người làm công tác tuần tra, kiểm soát... Mỗi nhóm đối tượng có tiêu chí khác nhau về văn hóa giao thông nhưng mục tiêu chung là xây dựng ý thức, trách nhiệm, sự chia sẻ, tinh thần vì cộng đồng... trong tham gia giao thông.
 
Nguyễn Thanh Long (56 tuổi), TP Huế: Hình ảnh Cảnh sát giao thông cả nam, nữ làm nhiệm vụ trên các con đường, các chốt giao thông cả ngày nắng, mưa, giá rét, ngày lễ… có được biểu dương không? Tại sao nhiều người tham gia giao thông chưa chia sẻ hết khó khăn thậm chí là sự hy sinh của lực lượng này để bảo đảm ATGT?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Để bảo đảm TTATGT, lực lượng CSGT phải bố trí lực lượng làm nhiệm vụ trên các tuyến đường, các giao lộ kiểm soát 24/24, đặc biệt là tại các khu đô thị lớn, trên các tuyến quốc lộ trọng điểm. Và trên các tuyến đường đó, không chỉ có các nam chiến sỹ CSGT mà cả những nữ CSGT cũng tham gia thực hiện. Bất chấp nắng mưa, đêm đông gió rét, các chiến sỹ CSGT vẫn đã và đang ngày đêm khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Thời gian vừa qua, tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và một số tỉnh, thành phố khác, Phòng CSGT Công an các địa phương đã huy động nữ CSGT tham gia chỉ huy, điều khiển giao thông trong các giờ cao điểm. Vấn đề này đã được dư luận quần chúng nhân dân, đặc biệt là người tham gia giao thông quan tâm và hoan nghênh, làm dịu bớt "cái nóng" đối với tình hình trật tự an toàn giao thông hiện nay. Việc đưa lực lượng nữ CSGT ra đuờng làm nhiệm vụ cần được rút kinh nghiệm và nhân rộng.
 
Vi Diệu Thúy (32 tuổi), Con Cuông, Nghệ An: Tôi xin gửi đến ông Hiệp câu hỏi như sau: ATGT là hạnh phúc cho mọi nhà, mọi người và có sự tham gia thường xuyên của mọi nhà, mọi người. Vậy tại sao người tham gia giao thông vẫn còn xem nhẹ các quy định về ATGT? Phải chăng khi chưa bị tai nạn thì chưa thấy giá trị của ATGT?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Theo nghiên cứu của Liên Hiệp Quốc về tai nạn giao thông của Việt Nam năm 2012, số tiền để khắc phục hậu quả của tai nạn giao thông là 2,5% GDP, tức là khoảng 3,5 tỷ USD. Tôi đã từng đi thăm rất nhiều gia đình nạn nhân. Nhiều gia đình từ giàu có thành khánh kiệt vì có một người bị tai nạn. Một ca chấn thương sọ não trung bình chữa khoảng 500 triệu đồng, ngoài ra, gia đình đó còn mất 2 lao động - một người bị thương và một người chăm sóc. 45% số người bị chết do tai nạn giao thông đang ở trong độ tuổi lao động chính của gia đình. Điều đặc biệt thương tâm là những vụ tai nạn đối với trẻ em hoặc bố mẹ chết đi để lại trẻ em mồ côi. Hậu quả của nó ai cũng biết, tuy nhiên, đúng là không phải ai cũng biết "sợ". Có thể công tác truyền thông của chúng ta chưa đến với tất cả người tham gia giao thông nhưng theo tôi, vấn đề giáo dục ý thức giao thông trong nhà trường để từ đó lan tỏa đến các gia đình mới đóng vai trò quyết định. Sự nhắc nhở, cảnh báo hậu quả của tai nạn giao thông của các thành viên trong gia đình với nhau nên trở thành việc thường xuyên. Năm nay là Năm gia đình Việt Nam, chúng tôi hy vọng, nội dung này cũng được các cơ quan chức năng và các gia đình đưa vào chương trình hành động.

Trần Hiền Hạnh (29 tuổi), Đông Hưng, Thái Bình: Theo ông, cái khó trong quá trình xây dựng văn hóa giao thông cho người dân là gì? Mối quan hệ giữa ý thức tự giác chấp hành quy định của pháp luật và các biện pháp xử phạt hành chính?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Theo tôi, việc xây dựng nhận thức cho người tham gia giao thông để thấy được chấp hành pháp luật giao thông, bảo đảm ATGT trước hết là vì quyền lợi của chính mình, từ đó mà tự giác chấp hành. Kinh nghiệm rút ra từ việc cấm đốt pháo theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ là khi người dân nhận thức rõ tác hại của sản xuất, lưu hành và đốt pháo thì họ đã thực hiện nghiêm túc. Các biện pháp xử phạt hành chính là cần thiết nhưng chỉ đóng vai trò góp phần cùng với các biện pháp về tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật để hình thành văn hóa giao thông. Không nên coi xử phạt hành chính là chìa khóa vạn năng để hình thành ý thức tự giác chấp hành quy định của pháp luật.
 
Phạm Văn Dũng, (38 tuổi), Long Thành, Đồng Nai: Thưa Phó chủ nhiệm, vấn đề đặt ra hiện nay là đa số người dân đã biết các quy định về ATGT nhưng vẫn có người cố tình vi phạm với các lỗi cơ bản như vượt đèn đỏ, đi lấn làn, không đội mũ bảo hiểm… Theo Phó chủ nhiệm, để người dân nghiêm túc chấp hành các quy định về ATGT, hình thành văn hóa tự giác chấp hành các quy định ATGT thì cần phải làm những gì?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Theo tôi, cần phải xây dựng văn hóa giao thông mà văn hóa giao thông hiểu một cách đơn giản là sự tự giác chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật giao thông của người tham gia giao thông. Muốn đạt được điều đó thì phải làm chuyển biến nhận thức của người tham gia giao thông nhưng nhận thức là một quá trình. Vì vậy, cả hệ thống chính trị cần coi việc xây dựng văn hóa giao thông là một trong những nhiệm vụ quan trọng cả trước mắt cũng như lâu dài, không thể nóng vội. Tôi cho rằng, những kết quả bước đầu về thiết lập trật tự trong giao thông vừa qua là tiền đề quan trọng để chúng ta đẩy tới công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật về giao thông. Với tinh thần người tham gia giao thông nếu chưa biết thì phải được phổ biến, giáo dục hướng dẫn cho biết; biết mà vi phạm thì phải nhắc nhở và xử lý; trường hợp cố tình và tái phạm thì xử lý thật nghiêm, thật nặng theo quy định của pháp luật.
 
Nguyễn Giang (29 tuổi), Lương Sơn, Hòa Bình: Chào ông, đội mũ bảo hiểm khi điều khiển mô tô, xe gắn máy giúp giảm khả năng chấn thương nặng và tử vong do tai nạn giao thông. Nhưng có thể nhận thấy 2/3 số mũ bảo hiểm đang được sử dụng không bảo đảm chất lượng, đội cũng như không. Vì sao người dân vẫn dùng mũ bảo hiểm không bảo đảm chất lượng? Làm thế nào để thay đổi thói quen này?
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Sau 5 năm triển khai Nghị quyết 32 của Thủ tướng Chính phủ trong đó quy định bắt buộc người điều khiển phương tiện xe mô tô gắn máy phải đội mũ bảo hiểm. Đến nay, ý thức của người dân trong việc chấp hành quy định này về cơ bản là tốt. Tuy nhiên, hiện nay đang có tình trạng người tham gia giao thông đội mũ bảo hiểm mang tính chất đối phó. Theo thống kê của Ủy ban ATGTQG, có đến 70% người tham gia giao thông đội mũ bảo hiểm không bảo đảm chất lượng, đội mũ không phải mũ bảo hiểm, không có khả năng bảo vệ. Nguyên nhân của tình trạng này là do trong một thời gian dài các cơ quan chức năng chưa thực sự quan tâm và đưa ra các giải pháp để kiểm soát chặt chẽ tình trạng sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu mũ bảo hiểm không bảo đảm chất lượng, mũ giả. Bên cạnh đó, người tham gia giao thông vì ham rẻ, thích các loại mũ nhẹ, thời trang... dùng thành thói quen nhưng không bị nhắc nhở.
 
Để thay đổi thói quen này, công tác truyền thông đóng vai trò quan trọng. Làm thế nào để mỗi người tham gia giao thông thấy được trách nhiệm, xây dựng thái độ chấp hành pháp luật, đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn để bảo vệ chính bản thân mình, để giảm nguy cơ và hậu quả của tai nạn giao thông. Ngoài ra, các cơ quan quản lý nhà nước phải vào cuộc quyết liệt để không còn mũ không bảo đảm chất lượng, mũ giả, mũ nhái xuất hiện trên thị trường.

Thanh Vân (45 tuổi), Từ Sơn, Bắc Ninh:Thưa ông, việc vi phạm pháp luật giao thông có cả cán bộ công chức nhà nước. Vậy ông có thể cho biết tỷ lệ và các vi phạm thường gặp? Làm thế nào để những người này trở thành tấm gương xây dựng văn hóa giao thông? 

 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Trong Nghị quyết 32 của Chính phủ và gần đây nhất là chỉ thị 18 của Ban Bí thư TW Đảng, trách nhiệm của cán bộ công chức trong việc chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông không chỉ là thực hiện đúng pháp luật mà còn là trách nhiệm về hướng dẫn, tấm gương cho người khác noi theo. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ cán bộ công chức vi phạm về trật tự ATGT cũng không phải nhỏ. Các lỗi chủ yếu là đi quá tốc độ (đặc biệt là người điều khiển ô tô), uống rượu, bia khi tham gia giao thông, đội mũ bảo hiểm không đạt chuẩn khi tham gia giao thông... Lực lượng cảnh sát giao thông cũng đã có quy định gửi thông báo vi phạm của công chức về đơn vị công tác nhưng phản hồi từ các đơn vị này rất thấp, khoảng 2%! Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng quy định về việc xử lý cán bộ công chức khi vi phạm trật tự ATGT.
 
Thanh Bình (29 tuổi), Trường Chinh, Hà Nội: Tôi xin hỏi ông Trường một câu hỏi. Lâu nay, ta thường nói đến văn hóa giao thông. Nhưng đôi khi người muốn hành xử có văn hóa cũng khó bởi những người không có văn hóa khi tham gia giao thông. Nhưng đôi khi, người có văn hóa lại cũng "a dua" theo những người này. Phải chăng, hình thành, xây dựng văn hóa giao thông là một chuyện. Vấn đề còn lại là môi trường và việc thực hiện như thế nào mới là quan trọng chứ không phải chỉ xây dựng lên như một cái "nhà hoang"?
 
PCN Ủy ban QP- AN Lê Việt Trường: Văn hóa giao thông là thể hiện sự văn minh trong tham gia giao thông. Nó được hình thành trên cơ sở kết tinh từ sự ứng xử có văn hóa của cả cộng đồng. Vì vậy, để đạt được mong muốn đó, chúng ta cần nỗ lực xây dựng môi trường xã hội tích cực, trong đó hành vi vi phạm pháp luật giao thông của một người sẽ trở thành lẻ loi, đáng xấu hổ, bị lên án. Tôi rất chia sẻ với ý kiến của cử tri, điều bức xúc nói trên là có thật. Tuy nhiên, để loại bỏ những hành vi trái pháp luật đó thực sự là một cuộc đấu tranh mà hiện nay cả hệ thống chính trị chúng ta đang cố gắng thực hiện.
 
Thanh Xuân, (46 tuổi), Quận 2, TP Hồ Chí Minh: Thưa ông, theo quan sát của chúng tôi, tại những ngã tư mà không có cảnh sát giao thông đứng trực, người tham gia giao thông thường vượt đèn đỏ. Đặc biệt, khi có một người vượt đèn đỏ thì những người còn lại cũng lại vượt theo, dễ gây ra tai nạn hoặc gây ách tắc tại các ngã tư. Theo ông, làm thế nào để có thể hạn chế hành vi vượt đèn đỏ cũng như tâm lý đám đông hành xử theo người vi phạm như đã nêu?
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Theo tôi, cần tiến hành đồng bộ các giải pháp như: tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và phải từng bước thiết lập hệ thống camera theo dõi và xử lý bằng hình ảnh đối với các hành vi vi phạm.
 
Trần Linh (31 tuổi), Lĩnh Nam, Hà Nội: Tôi xin gửi đến các ông câu hỏi như sau: Để có thể bảo đảm ATGT hiện nay đang trong tình trạng mỗi thứ thiếu một tý: hạ tầng thiếu, ý thức thiếu, xử phạt thiếu nghiêm minh... Vậy những cái "thiếu" này khắc phục cụ thể như thế nào chứ không phải thiếu vẫn hoàn thiếu mà chẳng biết đến khi nào mới đủ?
 
Cục trưởng Cục CSGT Đường bộ-Đường sắt Nguyễn Văn Tuyên: Như chúng ta đều biết, thực trạng tình hình TTATGT ở nước ta hiện nay tuy đã được cải thiện một bước nhưng vẫn còn nhiều phức tạp và bất cập đang được Đảng, QH và Chính phủ và toàn dân quan tâm. Vấn đề đặt ra là trách nhiệm và ý thức của các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương và toàn xã hội quan tâm giải quyết đối với vấn đề này. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng hạ tầng cơ sở giao thông, ý thức chấp hành của người tham gia giao thông và trách nhiệm của người thực thi công vụ trong lĩnh vực bảo đảm trật tự ATGT để phục vụ công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và phục vụ nhân dân đi lại thuận tiện, an toàn.
 
PCT Ủy ban ATGTQG Nguyễn Hoàng Hiệp: Ba nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến tai nạn giao thông là hạ tầng, ý thức và tuần tra kiểm soát. Về hạ tầng mặc dù chúng ta đã rất cố gắng nhưng trong điều kiện hiện nay rất khó để có thể nhanh chóng có được hạ tầng tốt. Phương tiện mỗi năm tăng trung bình 15% trong khi hạ tầng mỗi năm chỉ tăng chưa được 1%. Hiện nay đã có Quỹ bảo trì đường bộ, tôi hy vọng Quỹ này sẽ góp phần bảo đảm ít nhất là cầu đường êm thuận và đường sá không bị xuống cấp.
 
Ý thức của người tham gia giao thông đã có chuyển biến nhưng sự chuyển biến này còn rất chậm và chưa cơ bản. Tôi muốn nói đến tinh thần tự giác chấp hành pháp luật chứ không phải có bóng dáng cảnh sát mới chấp hành pháp luật. Để giải quyết việc này, phải giải quyết từ gốc đó là công tác giáo dục trong nhà trường. Chúng tôi mới làm việc với Bộ Giáo dục - Đào tạo để đến năm 2015 sẽ đưa nội dung giáo dục an toàn giao thông vào tất cả các cấp học, tăng thời lượng và đổi mới phương thức giáo dục an toàn giao thông trong nhà trường. Riêng về xử phạt, như trên tôi đã nói, phải áp dụng camera trong việc theo dõi, giám sát các phương tiện vi phạm khi tham gia giao thông thì mới khắc phục cơ bản tình trạng vi phạm khi thiếu lực lượng tuần tra kiểm soát.
 
PCN Ủy ban QP-AN Lê Việt Trường: Tôi cho rằng, giải pháp trước mắt là gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về trật tự ATGT.

ĐBND: Bạn đọc thân mến, với chủ đề: Giám sát thực thi pháp luật và xây dựng văn hóa giao thông là chủ đề cấp thiết mà cuộc sống đang đòi hỏi tât cả chúng ta phải cùng chung sức giải quyết, câu hỏi gửi cho 3 khách mời tham gia giao lưu trực tuyến còn rất nhiều. Tuy nhiên, do thời gian dành cho giao lưu trực tuyến có giới hạn. Báo ĐBND xin trân trọng cám ơn bạn đọc đã quan tâm, gửi câu hỏi giao lưu cùng ba vị khách mời. Xin hẹn bạn đọc vào lần giao lưu tiếp sau.
 
PCN Ủy ban QP- AN Lê Việt Trường: Thay mặt các khách mời, chân thành cám ơn bạn đọc của Báo ĐBND.