Giảm 7 sở, 2.159 phòng thuộc Sở
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, tính đến 30.9.2022, việc kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập được tập trung triển khai thực hiện theo đúng quan điểm chỉ đạo của Đảng và các quy định của Quốc hội và Chính phủ, bước đầu đã đạt được một số kết quả cụ thể.
Về sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính, các Bộ, ngành Trung ương giảm được 17 tổng cục và tổ chức tương đương Tổng cục; giảm 8 cục thuộc tổng cục và thuộc Bộ; giảm 145 Vụ/Ban thuộc tổng cục và thuộc Bộ; giảm được 90% phòng trong Vụ. Các địa phương giảm được 7 sở và 2.159 phòng thuộc Sở và thuộc UBND cấp huyện.
Các đơn vị sự nghiệp công lập (ĐVSNCL) thuộc thẩm quyền quản lý của các Bộ, ngành, địa phương đến nay có 47.744 đơn vị (giảm 7.469 đơn vị, đạt 13,5%).
Giảm đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập vượt chỉ tiêu 10%
Trong tổng số 1.015 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc bộ, ngành Trung ương có 76 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (chiếm 7,5%); có 294 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 28,9%); có 493 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (chiếm 48,6%); có 152 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 15%). Theo đó, tổng số đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư và đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên của Bộ, ngành là 370 đơn vị (chiếm 36,4%).
Thực hiện các quy định của Chính phủ về tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập, các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động rà soát, phê duyệt Đề án và tổ chức triển khai quyết liệt nhằm bảo đảm mục tiêu đạt ít nhất 10% đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vị quản lý của mình tự chủ về tài chính theo Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương.
Tính đến ngày 31.12.2021, trong tổng số 47.744 đơn vị sự nghiệp công lập của toàn quốc có 287 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (chiếm 0,6%); có 2.848 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 5,97%); có 8.922 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (chiếm 18,7%); có 35.687 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 74,7%). Như vậy, Tổng số đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư và tự bảo đảm chi thường xuyên là 3.135 đơn vị, tương ứng tỷ lệ 6,6% tổng số đơn vị sự nghiệp công lập của Bộ, ngành, địa phương.
Ở các địa phương, trong tổng số 46.729 đơn vị sự nghiệp công lập có 211 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (chiếm 0,45%); có 2.554 đơn vị tự bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 5,5%); có 8.429 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (chiếm 18%); có 35.535 đơn vị do ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (chiếm 76%). Theo đó, tổng số đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư và đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên của các địa phương là 2.765 đơn vị (chiếm 5,9%).
“Việc thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, nhất là đơn vị sự nghiệp công lập thời gian qua qua đã được những kết quả quan trọng, toàn diện. Việc giảm đầu mối đơn vị sự nghiệp công lập (đạt 13,5%) vượt chỉ tiêu 10% đề ra tại Nghị quyết số 19-NQ/TW của Trung ương, các tổ chức bên trong của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh được sắp xếp, thu gọn một bước” – báo cáo của Bộ Nội vụ nhận định.
Thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập còn thấp, chưa đạt mục tiêu
Bên cạnh kết quả đạt được, Bộ Nội vụ cũng nhận định, kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy chỉ là bước đầu, chưa bảo đảm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả hoạt động chưa cao. Thực hiện tự chủ đối với đơn vị sự nghiệp công lập còn thấp, chưa đạt mục tiêu đề ra.
Tiếp tục sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tạo chuyển biến rõ nét trong năm 2022. Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực. Khẩn trương rà soát, hoàn thành việc kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy bên trong của các cấp, các ngành; tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.
Nghị quyết 32/2021/QH15 của Quốc hội Về kế hoach phát triển kinh tế - xã hội năm 2022
Các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực chưa hoàn thành nhiệm vụ hoàn thiện thể chế theo quy định của Chính phủ, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý trong việc sắp xếp, tổ chức lại và thực hiện cơ chế tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý của Bộ, ngành, địa phương. Ngoài ra, chậm chuyển đổi phương thức cấp phát, phân bổ, bố trí ngân sách theo yêu cầu của Nghị quyết số 19-NQ/TW (từ hỗ trợ cho các đơn vị sự nghiệp công lập sang hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng thụ hưởng và thực hiện cơ chế Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ) để giao tự chủ về tài chính trong việc sử dụng nguồn thu từ hoạt động sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập.
Sở dĩ còn tồn tại này là do nhận thức và trách nhiệm của một số cơ quan tham mưu xây dựng thể chế, chính sách theo từng ngành, lĩnh vực còn hạn chế, bất cập. Người đứng đầu một số Bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết tâm, quyết liệt trong sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác giữa các bộ, ngành và các tổ chức trực thuộc bộ, ngành mình; chưa quyết liệt hợp nhất, sắp xếp, tổ chức lại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp trực thuộc để thu gọn đầu mối, tinh giản biên chế. Ngoài ra, một số văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành không thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy nhưng có quy định về tổ chức bộ máy, biên chế chưa được sửa đổi gây khó khăn trong quá trình sắp xếp, kiện toàn các tổ chức, tinh giản biên chế.
Giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước
Để khắc phục tình trạng này, thời gian tới, Bộ Nội vụ tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối bên trong của các cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập gắn với tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và đáp ứng tiêu chí thành lập tổ chức theo quy định của Chính phủ mà trọng tâm là thu gọn đầu mối hành chính và nâng cao mức độ tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập để giảm số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Các bộ, ngành khẩn trương ban hành thông tư hướng dẫn về sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập thuộc ngành, lĩnh vực theo phân công của Chính phủ. Xác định rõ lộ trình tính đúng, tỉnh đủ giá dịch vụ sự nghiệp công thuộc ngành, lĩnh vực theo quy định của pháp luật về giá, bảo đảm phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của từng vùng, miền.
Cùng với đó, các bộ ngành, địa phương khẩn trương phê duyệt Đề án tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý, xác định rõ lộ trình tự chủ phù hợp với lộ trình tính đủ giá dịch vụ và yêu cầu về tự chủ tài chính theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chuyển đơn vị sự nghiệp công lập thành công ty cổ phần theo Danh mục đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó tập trung yêu cầu các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động rà soát vướng mắc về tài sản, đất đai, tài chính đề xuất cơ quan đại diện chủ sở hữu phương án xử lý; thay đổi bộ máy, cơ cấu quản lý hành chính, nhân sự, tài chính phù hợp với mô hình quản lý của doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả kinh doanh…
