Trong Báo cáo tổng hợp phản ánh, kiến nghị của các doanh nghiệp, hiệp hội quý I.2023 vừa trình lên Thủ tướng Chính phủ, Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng Tư vấn Cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) cho biết, nhiều hiệp hội đang lúng túng trong thực thi các quy định mới liên quan đến giảm phát thải trong nước và quốc tế.
Cụ thể, sau COP 26, các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam có nhiều chuyển động chính sách với các yêu cầu mới liên quan đến giảm phát thải. Trong bối cảnh đó, ngày 18.1.2022, Thủ tướng đã ký Quyết định 01/2022/QĐ-TTg ban hành Danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Theo đó, 1.912 cơ sở thuộc 21 ngành sẽ phải thực hiện việc kiểm kê và báo cáo cho cơ quan thẩm quyền từ tháng 3.2023.
Tuy nhiên, theo phản ánh của các hiệp hội, doanh nghiệp, hiện họ rất lúng túng trong thực thi do thiếu các hướng dẫn cụ thể của các Bộ, ngành liên quan. Trong khi đó, đây là vấn đề đặc biệt quan trọng, cần doanh nghiệp thực hiện sớm không chỉ để đáp ứng yêu cầu trong nước mà do nhiều chính sách liên quan từ các thị trường xuất khẩu chính sẽ được áp dụng từ năm 2023 và các năm sau đòi hỏi doanh nghiệp phải chứng minh nỗ lực giảm phát thải.
Do vậy, cộng đồng doanh nghiệp đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sớm ban hành hướng dẫn về phương pháp, cách thức kiểm kê sử dụng năng lượng và phát thải trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
Về phía Chính phủ, cần chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng có chương trình cập nhật liên tục cho doanh nghiệp các thông tin mới tại các thị trường quan trọng của Việt Nam để xác định được rõ lộ trình đáp ứng yêu cầu giảm phát thải cho từng ngành, lĩnh vực.
Song song với đó, các cơ quan chức năng cũng cần sớm làm việc với doanh nghiệp theo từng lĩnh vực để hình thành các hướng dẫn kỹ thuật về giảm phát thải theo lĩnh vực, theo mô hình hoạt động để hướng đích các cam kết mà Việt Nam đã đưa ra.
Theo Ban IV, đối với các vấn đề có nhiều diễn biến mới trên quy mô toàn cầu (như xu hướng chuyển đổi xanh, giảm phát thải...), việc thiết lập các chuyên trang thông tin, chương trình giao ban định kỳ là rất cần thiết.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo các Bộ ngành đầu mối như Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư… thiết lập các chuyên trang thông tin và/hoặc chương trình giao ban định kỳ (hàng tháng, hàng quý) với doanh nghiệp để trao đổi thông tin 2 chiều, nhằm giúp doanh nghiệp trong nước sớm định hình hướng đi, tận dụng mọi cơ hội, vượt qua các thách thức.
Được biết, hiện Bộ Ngoại giao cùng Ban IV đã thiết lập và vận hành từ đầu năm 2023 chương trình giao ban giữa mạng lưới cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam tại các nước với Lãnh đạo các Hiệp hội doanh nghiệp trong nước để hỗ trợ doanh nghiệp thông qua ngoại giao kinh tế. Bộ Công thương cũng đã thiết lập và vận hành chương trình giao ban tháng giữa tham tán thương mại Việt Nam ở các nước với đại diện các hiệp hội ngành hàng xuất khẩu, nhập khẩu.
Mô hình này cần được các Bộ, địa phương nhân rộng hoặc phối hợp thực hiện để bảo đảm tính chủ động không chỉ của doanh nghiệp mà của chính các bộ, địa phương trong quá trình tham mưu, thực thi chính sách trong bối cảnh toàn cầu đang có những biến động phức tạp, khó lường.
