Tới dự có Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Nam Lê Thị Thủy; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông; Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Nam Nguyễn Anh Chức...
Giữ vững nguyên tắc cốt lõi của từng loại hình nghệ thuật
“Phần lớn trích đoạn đều có kết cấu hợp lý, người xem hiểu nội dung câu truyện được chuyển tải trong khoảng thời gian ngắn mà không bị hụt hẫng, tẻ nhạt thông qua hình tượng của một hoặc hai nhân vật chính. Những hình tượng ấy gửi gắm tới người xem về khát vọng của con người luôn vươn tới những điều tốt đẹp, những giá trị nhân văn, thậm chí có thể hy sinh tất cả để đạt được mục đích và lý tưởng cao đẹp”, nhà viết kịch Nguyễn Đăng Chương nhấn mạnh.
Chủ tịch Hội đồng Giám khảo Liên hoan, nhà viết kịch Nguyễn Đăng Chương cho biết, 106 trích đoạn của 33 đơn vị tham gia dự thi thuộc các loại hình nghệ thuật chèo, tuồng, cải lương, kịch dân ca, kịch nói, xiếc, tuy chưa phải là bức tranh hoàn chỉnh khắc họa diện mạo của nghệ thuật sân khấu Việt Nam trong thời kỳ hội nhập, nhưng cũng đủ các yếu tố để chúng ta nhìn nhận, đánh giá xem nghệ thuật sân khấu đang đứng ở cung bậc nào trước đòi hỏi của đời sống xã hội và nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân.
Theo ông Chương, Liên hoan có tới 85/106 trích đoạn thuộc các loại hình nghệ thuật kịch hát truyền thống. "Con số này tạo nên cảm xúc mừng vui xen lẫn chạnh lòng và cũng là thành công lớn nhất của Liên hoan. Mừng vì trong điều kiện còn quá nhiều thách thức, khó khăn, các nghệ sĩ kịch hát dân tộc vẫn thắp sáng khát vọng sáng tạo, cố gắng vượt qua chính mình, gạn đục khơi trong để giữ nghề, để lưu truyền và tiếp nối những thành quả mà nhiều thế hệ ông cha đã vắt kiệt cả cuộc đời mới tạo dựng nên".
Trong 29 trích đoạn kinh điển của nghệ thuật tuồng và chèo truyền thống, về cơ bản các thành phần sáng tạo đã giữ được các nguyên tắc và đặc trưng cốt lõi của từng loại hình nghệ thuật, giữ được các trò diễn, trò nhời; tiếp nhận và phát huy những thành quả cha ông để lại với tiết tấu mới, phù hợp với sự tiếp nhận của khán giả ngày hôm nay. Nhiều diễn viên đã tỏa sáng, lấp lánh trên các tiêu chí “thanh, sắc, thục, tinh, khí, thần” mà người xưa truyền lại, tạo nên cảm xúc ngọt ngào nhưng mãnh liệt. Đã có nhiều trích đoạn, nhiều vai diễn có tác dụng thanh lọc tâm hồn của người xem.
Nghệ sĩ cần được tạo điều kiện nâng cao năng lực chuyên môn
Tuy nhiên, nhà viết kịch Nguyễn Đăng Chương nhìn nhận, thực tế diễn ra còn sự khác biệt với những gì chúng ta kỳ vọng. Một số đơn vị mang tới Liên hoan những trích đoạn sân khấu rất nghiệp dư, có những trích đoạn về đề tài hiện đại được ê kíp sáng tạo hư cấu phản cảm; đặc biệt có tới 6 trích đoạn “Đôi lứa xứng đôi” được phóng tác dàn dựng từ tác phẩm “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao, cho thấy sự xáo mòn, già cỗi”...
Từ thực tế Liên hoan, Hội đồng Giám khảo kiến nghị, Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam và các cơ quan quản lý Nhà nước về văn học nghệ thuật nên tổ chức Liên hoan định kỳ 3 năm một lần. Theo đó, cần xây dựng đề án, lên kế hoạch tổ chức để các đơn vị nghệ thuật có thời gian chuẩn bị về mọi mặt, lựa chọn trích đoạn, lựa chọn diễn viên, đầu tư kinh phí dàn dựng.
Đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sớm hoàn thiện thể chế về chế độ chính sách đặc thù đối với nghệ sĩ, chính sách đào tạo nguồn nhân lực cho nghệ thuật sân khấu, đặc biệt là sân khấu truyền thống để dần lấp đầy khoảng trống về đội ngũ sáng tạo.
Cơ quan quản lý Nhà nước về văn học nghệ thuật các cấp có những giải pháp nâng cao vai trò, trách nhiệm và năng lực chuyên môn của các Hội đồng nghệ thuật; tạo mọi điều kiện để các nghệ sĩ có năng lực chuyên môn tham gia sáng tạo tác phẩm tham dự Liên hoan.
Tại Lễ bế mạc, Ban tổ chức đã trao giải cho 7 trích đoạn sân khấu xuất sắc gồm: Những vì sao không tắt - Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật tỉnh Hà Nam, Sóng hận Lục Đầu giang - Nhà hát Tuồng Việt Nam, Oan khuất một thời - Nhà hát Chèo Hà Nội, Chôn hề - Nhà hát Chèo Ninh Bình, Cúc ơi - Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Đêm trắng - Nhà hát Kịch Việt Nam, Dòng sông đỏ - Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Bên cạnh đó, trao cho 54 Huy chương Vàng và 60 Huy chương Bạc cho các diễn viên; giải thưởng, bằng khen cho các dàn nhạc, nhạc công.
Phát biểu tại Lễ bế mạc, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, NSND Trịnh Thúy Mùi mong muốn, từ Liên hoan lần này, các nghệ sĩ có thêm kiến thức và kinh nghiệm nghề nghiệp, tiếp tục không ngừng nâng cao trình độ, cống hiến cho xã hội những tác phẩm ý nghĩa, chất lượng.
“Chúng tôi hy vọng, các tỉnh, thành phố quan tâm hơn nữa trong việc đầu tư cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, đào tạo đội ngũ văn nghệ sĩ trẻ kế cận để nâng cao chất lượng các loại hình nghệ thuật sân khấu để phục vụ đời sống tinh thần ngày càng tốt hơn cho người dân, nhằm thực hiện tốt đường lối văn hóa văn nghệ của Đảng, sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị tư tưởng và chất lượng nghệ thuật cao, biết kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của nền văn hóa Việt Nam và thế giới.
