Đầu năm 2021, khi chúng tôi lên thăm chốt kiểm soát ngăn chặn xuất, nhập cảnh trái phép và phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ở Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên, bất chợt gặp một người đàn ông Hà Nhì ngoài 60 tuổi trông vẫn tráng kiện, giản dị trong chiếc áo chàm đang phăm phăm đổ đèo. Thiếu tá Đặng Văn Tuấn, Đồn trưởng Đồn Biên phòng A Pa Chải, Bộ đội Biên phòng tỉnh Điện Biên đon đả: “Con chào bố Lỳ Xuyến Phù nhé. Bố lại mang rau cho bộ đội trên chốt đấy ạ”.
Dừng lại bên đường đón chúng tôi chính là người nổi tiếng của vùng ngã ba biên giới Việt - Trung - Lào. 61 tuổi đời, 42 năm tuổi Đảng, ông Lỳ Xuyến Phù, Bí thư Chi bộ bản A Pa Chải, xã Sín Thầu hàng tuần ra biên giới cùng cán bộ, chiến sĩ Ðồn Biên phòng A Pa Chải tuần tra đường biên, cột mốc.
Thiếu tá Đặng Văn Tuấn cho biết, ông Lỳ Xuyến Phù sinh ra và lớn lên ở vùng đất này nên thông thạo địa bàn, địa hình xã biên giới Sín Thầu như chính mảnh vườn, khoảnh ruộng nhà mình. Các xã lân cận như Leng Su Sìn, Sen Thượng hay tổ, đội biên kia biên giới ông cũng rất am hiểu phong tục, tập quán của người dân.
“Mỗi chuyến đi tuần có già làng Lỳ Xuyến Phù thì anh em yên tâm lắm, nhờ đó công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật thuận lợi hơn rất nhiều. Bởi trong khi cán bộ, chiến sĩ biên phòng thông tin, phổ biến thì ông Lỳ Xuyến Phù giải thích cặn kẽ bằng tiếng dân tộc cho nên người dân hiểu tường tận từng vấn đề, quy định mới” - anh Tuấn chia sẻ.
Như lời hẹn, chiều hôm ấy chúng tôi đến thăm ông Lỳ Xuyến Phù trong căn nhà gỗ treo rất nhiều huân chương, huy chương, bằng khen, giấy khen được các cấp trao tặng. Ông bảo đó là niềm tự hào về những năm tháng cống hiến không mệt mỏi trên vùng đất quê hương. Trong số đó, ông quý nhất Bằng khen "Vì sự nghiệp xây dựng chủ quyền và bảo vệ Tổ quốc" do Thủ tướng Chính phủ tặng và Bằng khen thành tích xuất sắc trong tham gia thực hiện Ngày Biên phòng toàn dân, giai đoạn 2009 - 2019 do Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng tặng.
Qua câu chuyện, chúng tôi được biết, ông Lỳ Xuyến Phù vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Ðảng khi mới 19 tuổi. Vào đầu thập niên 1970, để xóa giặc dốt, ông đã ngược non, vượt suối gần 300km về Trường Thiếu niên Dân tộc tỉnh để học con chữ. Từ năm 1976, ông Lỳ Xuyến Phù đã tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ xã Sín Thầu, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu (cũ).
Đầu năm 1979, khi đang là xã đội trưởng, ông đã cùng Nhân dân Sín Thầu tham gia vận chuyển súng, đạn, gạo phục vụ chiến đấu bảo vệ biên giới. Bản thân ông trực tiếp chỉ huy gần 60 dân quân Sín Thầu cầm súng ra chiến trường, phối hợp cùng Công an vũ trang (nay là Bộ đội Biên phòng) chiến đấu quyết liệt tại điểm cao 1296 (bản A Pa Chải) và các chốt biên phòng, ngăn chặn không để quân địch lấn sâu vào biên giới Tổ quốc, bảo vệ vững chắc bản mường, đường biên, cột mốc.
Kể từ khi trở về địa phương sinh sống, được dân bản tin yêu và đảng viên tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ bản A Pa Chải, ông Lỳ Xuyến Phù xác định mình càng cần có trách nhiệm hơn. Ông cùng các chi ủy viên duy trì nền nếp sinh hoạt của chi bộ, phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng và quan tâm nâng cao trình độ nhận thức cho bà con...
Bí thư Đảng ủy xã Sín Thầu Pờ Mý Lế đánh giá rất cao những đóng góp của ông Lỳ Xuyến Phù. Ông cùng với các ban, ngành, đoàn thể của địa phương phối hợp cùng Đồn Biên phòng A Pa Chải xây dựng các Tổ tự quản đường biên, mốc quốc giới, tự quản an ninh trật tự thôn bản. Từ mô hình Tổ tự quản ở bản A Pa Chải làm mẫu, đến nay, 7/7 bản của xã Sín Thầu đã có Tổ tự quản đường biên, mốc quốc giới và tự quản về an ninh trật tự.
Ông Lỳ Xuyến Phù còn trực tiếp vận động 7 hộ với 43 người tại bản A Pa Chải đăng ký tự quản 19,5km đường biên giới, với 8 mốc quốc giới. Mỗi năm, các lực lượng thanh niên, phụ nữ, dân quân bản đều cử hàng trăm lượt người tham gia tuần tra bảo vệ đường biên, cột mốc và phát quang tầm nhìn biên giới.
Những kinh nghiệm trong công tác quản lý ở xã trước đây được ông vận dụng khéo léo trong việc đề ra nhiều cách làm mới nhằm vận động bà con tích cực tham gia sản xuất, giúp nhau phát triển kinh tế, bài trừ hủ tục, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và hòa giải những mâu thuẫn, vướng mắc trong cộng đồng, cùng nhau xây dựng cuộc sống mới. Phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong trong tình hình mới” do Thủ tướng phát động cũng nhờ có người bí thư tích cực này mà lan tỏa sâu rộng.
Một cách bình dị, những hoạt động của ông Lỳ Xuyến Phù đã góp phần gắn kết cộng đồng ở thôn bản, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, chung sức, chung lòng xây dựng thế trận biên phòng toàn dân ngày càng vững mạnh, là điểm tựa vững chắc cho người dân ở vùng biên cương cuối trời Tây Bắc.