Nợ xấu vượt 10.000 tỷ đồng
Dữ liệu tài chính quý 3.2023 thể hiện, Ngân hàng TMCP Quân Đội (MB; mã chứng khoán: MBB) đạt hơn 9.800 tỷ đồng thu nhập lãi thuần, tăng hơn 8% so với cùng kỳ năm trước.
Trong kỳ, phần lớn các mảng kinh doanh của MB đều ghi nhận tăng trưởng trừ mảng kinh doanh ngoại hối (lãi thuần giảm 44% so với cùng kỳ) và hoạt động kinh doanh khác (lãi thuần giảm 2,5%). Đáng chú ý, chứng khoán kinh doanh của ngân hàng có lãi đột biến mang về 186 tỷ đồng trong khi cùng kỳ năm trước chỉ lãi 1,5 tỷ đồng.
Trong quý 3, MB trích lập hơn 1.400 tỷ đồng chi phí dự phòng rủi ro, so với mức 961 tỷ cùng kỳ năm trước. Việc trích lập dự phòng tăng cao khiến lợi nhuận trước thuế của MB chỉ tăng hơn 15%, đạt 7.283 tỷ đồng.
Luỹ kế 9 tháng đầu năm, lợi nhuận trước thuế MB đạt hơn 20.000 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước và thực hiện được 76% kế hoạch lợi nhuận năm (tăng 15% so với năm trước). Riêng ngân hàng mẹ lãi 18.866 tỷ đồng, tăng 15%. Với khoản lợi nhuận nêu trên, MB đang dẫn đầu trong nhóm ngân hàng cổ phần.
Bên cạnh việc tăng trưởng lợi nhuận, một vấn đề đáng quan tâm đó là chất lượng cho vay của nhà băng này. Đến cuối quý 32023, tổng nợ xấu từ hoạt động cho vay của MB (nợ nhóm 3-5) ghi nhận hơn 10.000 tỷ đồng, tăng 35% so với quý 2.2023 và gấp đôi so với thời điểm cuối năm 2022.
Trong đó, tăng mạnh nhất là nợ dưới tiêu chuẩn (nợ nhóm 3), với quy mô hơn 4.400 tỷ đồng, tăng gấp gần ba lần thời điểm cuối năm 2022. Nợ nhóm 4 (nợ nghi ngờ) của MB tăng thêm hơn 2.600 tỷ đồng so với hồi đầu năm (tương đương tăng hơn 200%). Điểm sáng trong khối nợ xấu của MB là nợ có khả năng mất vốn ở thời điểm kết thúc quý 3 đã giảm 18% về mức 1.882 tỷ đồng.
Việc khối nợ xấu tăng vọt đã đưa tỷ lệ nợ xấu của MB tăng lên mức 1,89% (hồi đầu năm ở mức 1,09%).
Nợ xấu của MB tăng mạnh dưới thời ông Lưu Trung Thái làm CEO
Ông Lưu Trung Thái từng được bầu làm thành viên HĐQT của MB trong nhiệm kỳ 2009 - 2014. Đến năm 2013, ông được giao vị trí Phó Chủ tịch HĐQT. Bước sang năm 2017, ông Thái được HĐQT giao thêm vị trí Tổng Giám đốc MB và cũng là nhân vật có ảnh hưởng tới quyết sách cũng như hoạt động kinh doanh của MB từ đó đến nay.
Nhìn lại MB trong 6 năm dưới thời ông Lưu Trung Thái tiếp quản vị trí Tổng Giám đốc có thể thấy doanh thu hoạt động của ngân hàng có sự phát triển vượt bậc, tăng từ 13.867 tỷ đồng năm 2017 lên mức 27.362 tỷ đồng trong năm 2020. Giai đoạn năm 2021 và 2022 ghi nhận tăng trưởng về doanh thu mạnh nhất với ghi nhận lần lượt ở mức 36.934 tỷ và 45.593 tỷ đồng.
Trong hoạt động “lõi” của MB, từ năm 2017 đến năm 2022, tổng dư nợ của MB tăng từ 184.188 tỷ đồng lên 450.574 tỷ đồng, tương đương với việc tăng gần gấp 2,4 lần trong thời gian 6 năm. Tuy nhiên, một điều dễ thấy nữa đó là từ năm 2017 đến 2022, có sự gia tăng của các nhóm nợ xấu.
Theo đà tăng của tổng dư nợ, tổng nợ xấu của MB cũng có xu hướng tăng nhưng với tốc độ khá chậm trong giai đoạn từ 2017 đến 2019, từ 2.218 tỷ đồng lên 2.887 tỷ đồng. Trong giai đoạn này, tỷ lệ nợ xấu được cải thiện, giảm từ 1,2% xuống còn 1,15%.
Tuy nhiên, trong giai đoạn từ năm 2020 đến 2022, tổng nợ xấu của MB gia tăng mạnh từ 3.248 tỷ đồng trong năm 2020, đi ngang trong năm 2021 để rồi đột biến tăng lên ngưỡng 5.031 tỷ đồng. Tương ứng với việc nợ xấu năm 2022 tăng tới 1.764 tỷ đồng chỉ trong 1 năm, tỷ lệ tăng 54%.
Trong 3 nhóm nợ xấu, có thể thấy rằng nợ xấu Nhóm 4 - Nợ nghi ngờ liên tục gia tăng "bền vững" mỗi năm, tăng từ 668 tỷ đồng trong năm 2017 lên 1.221 tỷ đồng trong năm 2022. Cần phải lưu ý rằng đây là nhóm nợ có độ rủi ro chỉ sau Nhóm 5 - Nợ có khả năng mất vốn.
Ngoài ra, nợ xấu nhóm 5 là nhóm có rủi ro mất vốn cao nhất, tuy có tăng giảm qua từng năm nhưng lại tăng đột biến từ 819 tỷ đồng lên 2.293 tỷ đồng chỉ trong năm 2022 vừa qua. Điều này đồng nghĩa, về giá trị tuyệt đối, nợ xấu nhóm 5 đã tăng tới 2,8 lần chỉ trong 1 năm. Cũng trong giai đoạn này, tỷ lệ nợ xấu của MB đã tăng từ mức 0,9% trong năm 2021 lên 1,12% trong năm 2022.
Và cũng chính trong năm 2022 này, toàn bộ 3 nhóm nợ xấu của MB đều đã đạt đỉnh cao nhất trong 6 năm kể từ khi CEO Lưu Trung Thái nắm giữ chức vụ CEO.
