Siết chặt kỷ cương, tăng cường năng lực tổ chức thực thi pháp luật

Lan tỏa tinh thần đổi mới, hành động

Hội nghị được tổ chức kết hợp cả trực tiếp tại Hội trường Quốc hội và trực tuyến tại các tỉnh, thành phố, với khoảng 400 đại biểu trực tiếp và hơn 2.000 đại biểu tham dự trực tuyến tại 62 điểm cầu trong cả nước, bao gồm đại biểu đến từ các cơ quan Đảng, chính quyền, cơ quan dân cử, cơ quan tư pháp, các tổ chức chính trị xã hội, đại diện cộng đồng doanh nghiệp... Hội nghị có 2 báo cáo trung tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ cùng 24 báo cáo, tham luận và ý kiến phát biểu. Có thể thấy, cách thức tổ chức như thế, tinh thần đổi mới được lan tỏa từ Trung ương đến các địa phương, từ hoạt động của Quốc hội đến Chính phủ, các bộ, ngành ở Trung ương đến chính quyền và hệ thống chính trị ở địa phương.

Lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội Khóa XV. Mục tiêu đặt ra đã đạt được, đó là: đánh giá tình hình thực hiện luật, nghị quyết được Quốc hội Khóa XV đã thông qua từ đầu nhiệm kỳ đến nay, với 15 luật, 21 nghị quyết được thông qua; kịp thời đôn đốc và xem xét, xử lý các vấn đề khó khăn, vướng mắc trong triển khai, thi hành luật, nghị quyết; tăng cường phối hợp, tạo sự đồng bộ, thống nhất giữa các cơ quan trong tổ chức triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội; bảo đảm đưa các luật, nghị quyết vào cuộc sống.

Cùng với đó, quán triệt những điểm mới, nội dung quan trọng của các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Năm, với 8 luật, 8 nghị quyết để các bộ, ngành, địa phương tập trung tuyên truyền, phổ biến, triển khai thực hiện; đồng thời, quán triệt đầy đủ các nhiệm vụ được Quốc hội giao, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, xác định rõ tiến độ và yêu cầu trong tổ chức thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội; làm cơ sở để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và cơ quan, tổ chức hữu quan triển khai thực hiện, các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân để giám sát, theo dõi, đánh giá.

Đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ lập pháp; thống nhất về yêu cầu, nội dung triển khai công tác xây dựng pháp luật, đề xuất các giải pháp, kiến nghị để bảo đảm chất lượng, tiến độ thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh những tháng cuối năm 2023 và năm 2024. Các mục tiêu hội nghị đề ra nhằm thực hiện yêu cầu “gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với thực hiện pháp luật, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả”- như phát biểu khai mạc của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã nhấn mạnh.

Tăng cường kỷ cương, trách nhiệm người đứng đầu

Trong báo cáo của Chính phủ tại hội nghị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo công tác tổ chức thi hành pháp luật; tổ chức 17 phiên họp chuyên đề pháp luật bên cạnh các phiên họp thường kỳ, đề ra nhiều giải pháp đổi mới, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường năng lực tổ chức thực thi pháp luật của các ngành, các cấp. Sau mỗi kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đều khẩn trương ban hành Danh mục và phân công cơ quan soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết. Đến ngày 23.8.2023, Chính phủ, các bộ đã ban hành 39/50 văn bản quy định chi tiết, đạt tỷ lệ 78%, góp phần tích cực đưa luật, nghị quyết của Quốc hội vào cuộc sống. Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật, pháp điển hóa được Chính phủ chú trọng. Truyền thông chính sách có nhiều đổi mới, giúp người dân, doanh nghiệp kịp thời nắm bắt nội dung các chính sách lớn.

Qua hội nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng chỉ rõ việc triển khai luật, nghị quyết của Quốc hội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: công tác giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đối với việc triển khai luật, nghị quyết có trọng tâm, trọng điểm nhưng chưa bảo đảm tính toàn diện; việc giám sát văn bản quy định chi tiết trong một số trường hợp chưa đánh giá đầy đủ tính hợp pháp, thống nhất, tính khả thi và hiệu lực của văn bản, chưa bám sát yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội… Công tác tổ chức triển khai của Chính phủ đối với một số luật, nghị quyết còn chậm; tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục; công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật tại một số bộ, ngành chưa được quan tâm đúng mức, có một số văn bản đã chậm từ 8 tháng đến một năm rưỡi.

Trong báo cáo, Chính phủ xác định thời gian tới cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng pháp luật; trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan của Chính phủ, bảo đảm đúng quy định “chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung và tiến độ trình các đề án, dự án, văn bản pháp luật được giao”. Theo đó, Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng, ban hành 82 văn bản quy định chi tiết. Các bộ, ngành thường xuyên, chủ động rà soát, đánh giá các quy định pháp luật, các quan hệ xã hội thuộc lĩnh vực quản lý; chủ động lập đề nghị xây dựng và tổ chức soạn thảo các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết theo đúng trình tự, thủ tục quy định. Chú trọng lấy ý kiến đối tượng chịu tác động trực tiếp, các chuyên gia, nhà khoa học; tăng cường truyền thông chính sách, phản biện xã hội đối với các nội dung tác động lớn đến người dân và doanh nghiệp.

Chính phủ kiến nghị Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Chính phủ ngay từ giai đoạn đầu trong công tác xây dựng pháp luật, bảo đảm tính khả thi các quy định giao quy định chi tiết trong các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết gắn với các điều kiện tối thiểu về thời gian, nguồn lực; giúp Chính phủ và các bộ tăng cường giám sát đối với việc xây dựng và thi hành pháp luật, kịp thời phát hiện những nội dung trái pháp luật, những vi phạm trong thi hành pháp luật để kiến nghị các biện pháp xử lý phù hợp.

Phát biểu bế mạc hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: Việc triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội Khóa XV, nhất là luật, nghị quyết vừa được thông qua tại Kỳ họp thứ Năm đòi hỏi phải nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa giữa các cơ quan, tổ chức nhằm đưa các quyết sách của Quốc hội vào cuộc sống. Qua đó, đóng góp thiết thực vào việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, hội nhập quốc tế, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.