Dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi):

Bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa

Dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sáng 17.4 đã bổ sung một chương mới (Chương IV) về bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu. Tại phiên họp, nhiều ý kiến cho rằng, cần tiếp tục nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng để bảo đảm thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.

Có nên xây dựng một chương riêng về di sản tư liệu?

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc xây dựng Chương IV về bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu nhằm bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa. Chương IV gồm 11 điều (từ Điều 50 đến Điều 60), với các nội dung quy định về: phân loại và tiêu chí nhận diện di sản tư liệu; kiểm kê di sản tư liệu; ghi danh di sản tư liệu; thẩm quyền, thủ tục ghi danh và hủy bỏ ghi danh di sản tư liệu; bảo quản di sản tư liệu; nghiên cứu di sản tư liệu và nghiên cứu, sưu tầm và trưng bày di sản tư liệu thuộc sở hữu chung, sở hữu riêng; phục chế di sản tư liệu; hoạt động quản lý và phát huy giá trị di sản tư liệu thuộc sở hữu chung, sở hữu riêng; lập đề án, dự án, kế hoạch và báo cáo định kỳ về bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu sau khi được ghi danh; đưa di sản tư liệu sau khi được ghi danh đi trưng bày, nghiên cứu hoặc bảo quản ở trong nước, nước ngoài và từ nước ngoài về nước; bản sao của di sản tư liệu.

Bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa -0
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Quan tâm đến nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ băn khoăn, có cần tách ra thành một chương riêng là Chương IV về bảo vệ và phát huy giá trị di sản tư liệu hay không? Bởi, di sản tư liệu thực chất là di sản văn hóa vật thể như di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia và hiện nay, trong thực tiễn đang được bảo quản, lưu giữ tại 2 nơi: một là, tại các viện bảo tàng, thư viện, trung tâm lưu trữ với công năng là các hiện vật bảo tàng, tài liệu quý hiếm; hai là, có thể đang được lưu giữ tại nơi gắn với di tích đó như đền, chùa, đình làng... như các thần tích, sắc phong, hoành phi, câu đối, mộc bản, bản in... Mỗi một di sản nằm ở bảo tàng hoặc tại nơi đã gắn bó thì cũng đều đã có quy trình, quy phạm quản lý.

Nếu bổ sung một chương riêng như dự thảo Luật thành một loại hình khác nữa thì liệu có sự chồng lấn với 2 loại đã nêu không? Ngoài ra, nếu quy định tại một chương riêng như một thành tố ngang hàng với di sản văn hóa vật thể và di sản văn hóa phi vật thể thì cũng chưa hợp lý. Cho rằng cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng hơn, Chủ tịch Quốc hội gợi mở, nên chăng bổ sung thêm trong phần giải thích từ ngữ về giá trị tư liệu là hiện vật có giá trị đặc biệt, cùng với đó, lồng ghép vào nội dung của Chương III về bảo vệ di sản văn hóa vật thể như một loại giá trị di sản tư liệu thì sẽ phù hợp hơn.

Bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa -0
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Mặt khác, theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, hiện nay vẫn có sự "ly lai" giữa di sản tư liệu và bảo vật quốc gia được quy định trong dự thảo Luật với tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được quy định tại dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi). Đối với bảo vật quốc gia và di sản tư liệu, trước khi được công nhận là bảo vật quốc gia hoặc di sản tư liệu thì là tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt. Vì vậy, khái niệm về tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt và di sản tư liệu cũng như bảo vật quốc gia tuy khác nhau về mức độ đặc biệt và giá trị nhưng vẫn có sự tương đồng nhất định.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng nêu rõ, tài liệu lưu trữ có giá trị đặc biệt được quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy giá trị theo quy định của Luật Lưu trữ. Trường hợp được công nhận là di sản tư liệu hay bảo vật quốc gia thì còn phải được thực hiện theo quy định của pháp luật về di sản, quy định theo hướng này là phù hợp, bởi trước hết nó vẫn là tài liệu lưu trữ thì không thể không quản lý theo tài liệu lưu trữ. Tuy nhiên, dự án Luật lưu trữ (sửa đổi) dự kiến sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ Bảy tới, dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Tám. Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng để bảo đảm thống nhất về quan điểm và giữa các quy định trong hai dự thảo Luật này. 

Rà soát kỹ lưỡng để thống nhất với Luật Quy hoạch

Dự thảo Luật cũng bổ sung một loại quy hoạch mới không được quy định trong Luật Quy hoạch, đó là quy hoạch di tích lịch sử, văn hóa, danh lam, thắng cảnh. Nhiều ý kiến cho rằng, cần phải rà soát thêm để quy định phù hợp trong dự thảo Luật và thống nhất với Luật Quy hoạch.

Bảo đảm sự thống nhất quản lý nhà nước về di sản văn hóa -0
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, trong Luật Quy hoạch chỉ có mục 12 của Phụ lục 2 có danh mục về quy hoạch bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích, không có quy hoạch di tích, danh lam, thắng cảnh. Trong quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích thì tách ra làm 2 loại: một là, di sản thế giới, di tích quốc gia đặc biệt; hai là, di tích quốc gia thông thường và di tích cấp tỉnh. Hai loại này cũng có các thẩm quyền, quy trình, thủ tục khác nhau. Qua đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ hai loại tách ra vẫn được quy hoạch trong mục 12 Phụ lục 2 của Luật Quy hoạch hay thêm một quy hoạch mới, căn cứ 2 quy hoạch tách ra như thế nào và tổ chức thực hiện loại quy hoạch nào trong quy hoạch của cấp quốc gia? 

Giải trình, làm rõ một số vấn đề tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho biết, theo mục 12 của Phụ lục 2 Luật Quy hoạch thì quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích thuộc về quy hoạch kỹ thuật. Do đó, quy hoạch di tích lịch sử, văn hóa, danh lam, thắng cảnh trong dự thảo Luật là để phát huy tối đa yếu tố mang đậm tính văn hóa khi lập quy hoạch và không bị lẫn với các quy hoạch về kinh tế - xã hội nói chung. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục xem xét kỹ lưỡng nhưng tinh thần chung là không làm phát sinh các thủ tục hành chính.

Di sản văn hóa cần được coi là nguồn lực cho phát triển
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Về di sản tư liệu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, đây là nội dung rất mới khi xây dựng dự thảo Luật lần này. Di sản tư liệu đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) công nhận và xác định là một loại hình di sản độc lập với loại hình di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, thể hiện thông qua Chương trình Ký ức thế giới do UNESCO xây dựng năm 1992 và hướng dẫn thực hiện năm 2002. Thời điểm đó, Việt Nam cũng đã là thành viên của Chương trình và thống nhất, cam kết thực hiện. Ban soạn thảo sẽ tiếp thu, nghiên cứu đầy đủ các ý kiến tại phiên họp theo hướng không cần tách thành một chương riêng mà vẫn quy định di sản tư liệu trong dự thảo Luật.

Quốc hội và Cử tri

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Yêu cầu cấp bách

Phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 40 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị khẩn trương chuẩn bị các điều kiện, rút ngắn thời gian khâu chuẩn bị văn bản hướng dẫn để đưa các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Tám đi vào thực tiễn nhanh nhất, hiệu quả nhất, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đây là yêu cầu cấp bách trong bối cảnh nền kinh tế đang cần những động lực mới để phục hồi và phát triển sau những khó khăn và thách thức kéo dài.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp
Diễn đàn Quốc hội

Cân nhắc tiêu chí xác định mức hỗ trợ doanh nghiệp, tránh phát sinh cơ chế “xin - cho”

Nhấn mạnh xây dựng Nghị định quy định về thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư nhằm kiến tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thu hút, khuyến khích tất cả các loại hình doanh nghiệp, thành phần kinh tế đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu, việc quản lý, hỗ trợ Quỹ phải bảo đảm chặt chẽ, tránh tình trạng mất cân đối giữa khả năng đáp ứng của Quỹ với tổng số tiền cần hỗ trợ; nghiên cứu quy trình đánh giá để hỗ trợ chi phí một cách minh bạch, khách quan.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Cần chế tài đủ mạnh

Bảo đảm kỷ luật, kỷ cương trong công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật dù được quan tâm nhưng thời gian qua vẫn để lọt những văn bản có nội dung trái pháp luật. Tuy vậy, việc xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân thời gian qua mới “thực hiện dưới hình thức phê bình, kiểm điểm, rút kinh nghiệm hoặc không xét thi đua, khen thưởng cuối năm”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn
Quốc hội và Cử tri

Quốc hội gương mẫu đi đầu trong hoàn thiện thể chế

"Quốc hội đã và đang chủ động chuyển từ tư duy quản lý sang kiến tạo, tăng cường giám sát, cải cách thủ tục hành chính; giảm chi phí, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân, xác định trách nhiệm gương mẫu đi đầu trong hoàn thiện thể chế, nâng cao "tuổi thọ" các luật; thực hiện tinh gọn bộ máy trong thời gian tới", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh tại Phiên họp sáng 10.12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Nên có tiêu chí cụ thể
Chính sách và cuộc sống

Nên có tiêu chí cụ thể

Theo văn bản tổng hợp, giải đáp các vấn đề dư luận quan tâm trong tháng 11, trong đó có việc đánh thuế bất động sản của Bộ Tài chính thì để hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản, gần đây Bộ Xây dựng đã đề xuất giải pháp đánh thuế với người sở hữu từ 2 nhà, đất trở lên. Bộ Tài chính đồng thuận và sẽ nghiên cứu phương án mà Bộ Xây dựng đề xuất.

Mở ra cơ hội và thời kỳ hợp tác mới trong quan hệ Việt Nam - Singapore, Việt Nam - Nhật Bản
Diễn đàn Quốc hội

Mở ra cơ hội và thời kỳ hợp tác mới trong quan hệ Việt Nam - Singapore, Việt Nam - Nhật Bản

Với hơn 50 hoạt động của Chủ tịch Quốc hội và của các bộ, ngành, địa phương tham gia Đoàn với các đối tác của bạn, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã thành công rất tốt đẹp, đạt nhiều kết quả thực chất, toàn diện, trên các kênh Đảng, Quốc hội, Chính phủ, giao lưu nhân dân và các trụ cột của quan hệ Đối tác chiến lược với Singapore và Đối tác chiến lược toàn diện với Nhật Bản. Thông qua chuyến thăm, đã mở ra nhiều định hướng, cơ hội và thời kỳ hợp tác mới trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Singapore, Việt Nam - Nhật Bản.

ĐBQH Phạm Thị Thanh Mai phát biểu tại hội trường
Lập pháp

Xử lý nghiêm các hành vi thao túng thị trường chứng khoán

Theo đánh giá của ĐBQH Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội), hiện nay, việc sử dụng các công nghệ thông tin hiện đại để thực hiện các hành vi thao túng thị trường chứng khoán đang diễn ra phổ biến. Do đó, đại biểu đề xuất cần nghiên cứu quy định để bảo đảm khả năng bao quát các hành vi được thực hiện bởi nhiều công cụ khác nhau.

ĐBQH Nguyễn Phương Thuỷ phát biểu tại hội trường
Ý kiến đại biểu

Tăng tính công khai, minh bạch trong quyết định các nội dung về đầu tư

Đánh giá dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi), ĐBQH Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) cho rằng, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong dự thảo luật. Trong đó, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát, tăng tính công khai, minh bạch trong quyết định các nội dung về đầu tư cũng như tăng cường trách nhiệm giải trình của các cơ quan được giao thẩm quyền quyết định.

Phó Chủ tịch Quốc hội điều hành phiên thảo luận
Diễn đàn Quốc hội

Cần có cơ chế khai thác, sử dụng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cần xác định rõ hơn vai trò của tiêu chuẩn tự nguyện và quy chuẩn bắt buộc trong từng lĩnh vực cụ thể. Nêu đề xuất này, các đại biểu Quốc hội cho rằng, quy định như vậy sẽ giúp doanh nghiệp và các tổ chức dễ dàng trong triển khai thực hiện, tránh lạm dụng hoặc áp đặt các tiêu chuẩn không phù hợp gây lãng phí nguồn lực.

Quốc hội cho ý kiến với dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp - Hồ Long
Diễn đàn Quốc hội

Đẩy mạnh phân cấp, tạo chủ động cho doanh nghiệp nhà nước

Dự thảo Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã có những quy định để tiếp tục phân cấp mạnh hơn cho cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn và doanh nghiệp. Tuy nhiên, một số đại biểu Quốc hội đề nghị, cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo chủ động, phát huy tính năng động, sáng tạo của doanh nghiệp nhà nước.

Đại biểu Đỗ Thị Lan phát biểu thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản.
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Hoàn thiện các quy định về quản lý, khai thác khoáng sản

Là những người đại diện cho cử tri, Nhân dân Quảng Ninh - địa phương có tiềm năng thế mạnh về tài nguyên, khoáng sản và từ chính những vướng mắc trong hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực này, tại Kỳ họp thứ Tám, các ĐBQH tỉnh đã tham gia nhiều ý kiến tâm huyết nhằm hoàn thiện các quy định của dự án Luật Địa chất và khoáng sản.

Đoàn ĐBQH tỉnh kiểm tra khu vực sạt trượt đất đá trên diện rộng do ảnh hưởng của bão số 3 tại phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Hướng đến những chuyển biến rõ nét trong thực tiễn

Để có được nguồn tư liệu, thông tin hết sức phong phú, giàu tính thực tiễn mang đến nghị trường Kỳ họp thứ Tám, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã có những bước chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng, nhất là hoạt động khảo sát và lắng nghe, tiếp thu thấu đáo những tâm tư, nguyện vọng của cử tri, nhân dân.

Các ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội Khóa XV
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Gửi trọn niềm tin

Từ những đóng góp tích cực của Đoàn ĐBQH tỉnh tại Kỳ họp thứ Tám vừa qua, cử tri các địa phương trong tỉnh Quảng Ninh đều chung một mong mỏi, các nội dung được thông qua tại kỳ họp, nhất là một số dự án Luật, nghị quyết có tác động ảnh hưởng sâu tới đời sống các tầng lớp nhân dân sẽ sớm đi vào cuộc sống.

Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Thị Thu Hà
Diễn đàn Quốc hội

Kỳ vọng những quyết sách tạo động lực phát triển đất nước

Tiếp nối và phát huy tinh thần đổi mới, trách nhiệm trước đất nước, trước cử tri Nhân dân, tại Kỳ họp thứ Tám vừa diễn ra, Quốc hội Khóa XV đã tập trung trí lực xem xét, quyết định khối lượng công việc rất lớn, trong đó có nhiều vấn đề khó, phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực và đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn. Trao đổi với Báo Đại biểu Nhân dân, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh NGUYỄN THỊ THU HÀ cho biết, cùng với tập thể Quốc hội, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tích cực tham gia và có nhiều đóng góp vào thành công chung của Kỳ họp.

Samsung là một trong những doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam nhiều nhất trong thời gian qua
Quốc hội và Cử tri

Niềm tin của nhà đầu tư!

Hôm nay, khi bắt đầu sự kiện, tôi cứ ngỡ đã 2 năm trôi qua, nhưng Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc tôi rằng mới chỉ 13 tháng trước. Kể từ khi Thủ tướng đến thăm NVIDIA tại Thung lũng Silicon (Hoa Kỳ), với rất nhiều nhiệt huyết và sự tin tưởng, Thủ tướng đã thuyết phục tôi rằng Việt Nam nên là ngôi nhà tương lai của NVIDIA. Con người Việt Nam, những cơ hội tại Việt Nam là lý tưởng để đầu tư ngay hôm nay.