Tham dự có các Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Đoàn giám sát: Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh; Trưởng ban Dân nguyện Dương Thanh Bình.
Về phía Chính phủ có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan; lãnh đạo các bộ, ngành.
Trình bày Báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng giai đoạn 2017 - 2022, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nêu rõ, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về y tế cơ sở tương đối đầy đủ, bảo đảm tính phù hợp, khả thi, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Hiện nay, mạng lưới y tế cơ sở bao phủ rộng khắp, tất cả các huyện đều có trung tâm y tế huyện/bệnh viện huyện đóng trên địa bàn; 100% xã có trạm y tế xã. Trên 80% trạm y tế xã có bác sỹ làm việc tại trạm. Y tế cơ sở luôn giữ vai trai trò, vị trí là tuyến y tế trực tiếp, gần dân nhất, bảo đảm cho mọi người dân luôn được chăm sóc sức khỏe cơ bản với chi phí thấp. Vai trò của y tế cơ sở ngày càng được khẳng định trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid-19.
Đối với y tế dự phòng, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, thời gian qua, ngành y tế đã tập trung, ngăn chặn và khống chế được nhiều dịch bệnh nguy hiểm, mới nổi như Ebola, Mers - Cov trong điều kiện các nước trong khu vực có dịch, đồng thời tiếp tục duy trì công tác giám sát, phòng chống các dịch bệnh truyền nhiễm lưu hành, phổ biến trong nước không để xảy ra tình trạng “dịch chồng dịch”.
Bên cạnh kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Y tế thừa nhận, hệ thống y tế dự phòng còn bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là tại tuyến cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu khi dịch xảy ra. Người dân khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ y tế khi dịch bùng phát trên diện rộng, dẫn đến tình trạng quá tải và tăng nguy cơ tử vong. Đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng và các nguồn lực phòng, chống dịch chưa được bảo đảm; tình trạng thiếu thuốc, vật tư, hóa chất, thiết bị y tế cục bộ tại nhiều đơn vị y tế; cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực còn hạn chế. Thu nhập của cán bộ y tế cơ sở, y tế dự phòng còn thấp…
Nhấn mạnh mục đích của cuộc giám sát là nhằm đề xuất các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, y tế dự phòng, Đoàn giám sát của Quốc hội cho rằng, các kiến nghị của Bộ Y tế chưa giải quyết được những tồn tại, hạn chế được chính Bộ nêu ra. Vướng mắc hiện nay là đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng còn thấp; thiếu các văn bản hướng dẫn về tổ chức hoạt động. Qua giám sát ghi nhận, dù nhiều địa phương khẳng định bảo đảm chi tối thiểu 30% cho y tế dự phòng, song con số này chưa đúng, vì y tế cơ sở, y tế dự phòng ở nhiều nơi còn rất khó khăn, thiếu thốn. Do đó, đề nghị, các Bộ có báo cáo cụ thể về tổng chi và khoản chi cụ thể cho y tế, từ đó xem xét có thực hiện đúng Nghị quyết 18/2008/QH12 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật xã hội hóa để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe Nhân dân.
Phát biểu kết luận tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định, y tế cơ sở, y tế dự phòng luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, đạt được nhiều thành tựu trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Trong bối cảnh phòng, chống dịch Covid - 19 vừa qua, y tế cơ sở, y tế dự phòng đã hết sức cố gắng, “xông pha”, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, rất cần được Bộ Y tế ghi nhận và biểu dương ngay trong Báo cáo.
Bên cạnh đó, việc phát triển y tế cơ sở, y tế dự phòng còn chưa được như mong muốn, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, các Bộ cần làm rõ, khoản chi cho y tế dự phòng đã thực sự bảo đảm 30% như Nghị quyết của Quốc hội hay chưa, việc tổ chức mô hình trung tâm y tế huyện như thế nào, khi có địa phương trung tâm y tế huyện thuộc Sở Y tế quản lý toàn diện, có địa phương Sở quản lý chuyên môn, kinh phí, con người của trung tâm y tế huyện lại giao UBND huyện quản lý? Hay có nơi sáp nhập Trung tâm Dân số - Kế hoạch hóa gia đình vào Trung tâm y tế huyện, có nơi lại không sáp nhập. Việc tổ chức mô hình thiếu sự đồng nhất, có gây khó khăn cho tổ chức, thực hiện hay không?
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, giải pháp của Bộ Y tế phải thật rõ ràng, kiến nghị rõ với Quốc hội, cần sửa đổi cơ chế, chính sách gì để thực sự tăng cường vai trò, nâng cao hiệu quả của y tế cơ sở, y tế dự phòng.
