Thẩm tra sơ bộ dự án Luật Nhà giáo

Luật Nhà giáo được xây dựng nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về nhà giáo; hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất, toàn diện nhằm tạo cơ sở pháp lý để thực hiện mục tiêu trọng tâm, xuyên suốt là xây dựng, phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, tốt về chất lượng; tôn vinh nhà giáo và tạo động lực cho người dạy, học, tạo điều kiện để nhà giáo yên tâm công tác, yêu nghề, tâm huyết và trách nhiệm với nghề…

Dự thảo Luật Nhà giáo gồm 9 chương, 71 điều, cụ thể hóa 5 chính sách trong đề nghị xây dựng Luật đã được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 95/NQ-CP ngày 07/7/2023 của Chính phủ, bao gồm: định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; quản lý nhà nước về nhà giáo

So với quy định hiện hành tại các luật liên quan như Luật Viên chức, Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp, dự thảo Luật Nhà giáo có một số điểm mới. Trong đó, định danh nhà giáo một cách khoa học, thể hiện tính chuyên nghiệp của nghề dạy học: “Nhà giáo là là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong cơ sở giáo dục” (Điều 3); làm rõ đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo với tính chất là hoạt động đặc thù so với các ngành, nghề khác; quy định đầy đủ về quyền và nghĩa vụ của nhà giáo…

Đối tượng, phạm vi áp dụng của Luật Nhà giáo là nhà giáo trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, bao gồm cả nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập, nhà giáo trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập và nhà giáo là người nước ngoài.

Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tán thành sự cần thiết xây dựng dự án Luật Nhà giáo với những lý do được nêu tại Tờ trình số 406/TTr-CP ngày 6.9.2024 của Chính phủ. Việc ban hành Luật Nhà giáo nhằm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo. Đây là lực lượng đông đảo, có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục, phát triển nguồn nhân lực cho đất nước.

Thường trực Ủy ban cũng cơ bản nhất trí về đối tượng áp dụng cho nhà giáo công lập và ngoài công lập, tuy nhiên, các quy định điều chỉnh đối với nhà giáo ngoài công lập hiện chưa rõ; dự thảo Luật áp dụng đối với nhà giáo “trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân” (khoản 1, Điều 2) là rất rộng.

Về cơ bản, hồ sơ dự án Luật Nhà giáo được chuẩn bị công phu, bảo đảm đầy đủ các tài liệu theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đáp ứng đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật, Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ những chính sách nâng lên từ quy định của văn bản dưới luật; những chính sách quy định lại từ các luật chuyên ngành hiện hành; những chính sách mới của dự thảo Luật. Đặc biệt, cần đánh giá đầy đủ nguồn kinh phí dự kiến thực hiện các chính sách mới để có đủ cơ sở cho cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định…

Góp ý tại phiên họp, các đại biểu đánh giá cao ban soạn thảo dự án Luật Nhà giáo khi hồ sơ chuẩn bị dày dặn, kỳ công; có tổng kết, đánh giá các nhóm chính sách. Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với các quy định pháp luật liên quan, tránh xung đột pháp luật. Nhiều nội dung cần nghiên cứu quy định cụ thể hơn để bảo đảm tính khả thi...

Nhấn mạnh đây là dự án Luật mới và rất khó, đối tượng áp dụng rộng, tác động lớn, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đề nghị ban soạn thảo hết sức thận trọng và cầu thị, lắng nghe tối đa và tiếp thu một cách khoa học để có dự thảo Luật chất lượng tốt nhất, khi được Quốc hội thông qua sẽ đem lại tác động tích cực trong thực tiễn. “Nghiên cứu thật kỹ, cái gì đã chắc chắn thì tiếp thu đưa vào luật. Vì đây là luật mới nên kinh nghiệm quốc tế vô cùng quan trọng”, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh lưu ý.