Các chuyên gia nhận định, tại Hội nghị về BĐKH (COP26-2021), Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ cùng 150 quốc gia trên thế giới cam kết đưa mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Theo nội dung Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg ngày 18.1.2022 của Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính. Đặc biệt, “Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon” (CBAM) khi có hiệu lực, được cảnh báo sẽ tác động nhiều tới doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu (EU). Do đó, việc nâng cao trách nhiệm của cộng đồng và doanh nghiệp Việt trong việc thực hiện các mục tiêu về môi trường là cần thiết.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam Nguyễn Linh Ngọc cho rằng, những năm gần đây, trên thế giới và Việt Nam liên tục xuất hiện các hiện tượng thiên nhiên bất thường như hạn hán, lũ lụt, động đất… do biến đổi khí hậu làm hàng ngàn người chết và mất tích, thiệt hại vật chất không thể đong đếm được. Đây đang là một trong những vấn đề nghiêm trọng, có thể nói đây là một thách thức lớn đối với toàn nhân loại. Nguyên nhân chính được ghi nhận là do lượng phát thải khí nhà kính không có xu hướng giảm trong những năm qua. Nếu trường hợp tình trạng này còn gia tăng, sẽ làm nặng nề thêm những thay đổi của khí hậu toàn cầu cũng như gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với tự nhiên và con người.
Trước thực trạng đó, theo các chuyên gia, để giảm những hậu quả do biến đổi khí hậu gây ra, điều quan trọng là phải giảm phát thải khí nhà kính. Hiện nay, các nước như Hoa Kỳ, Nhật Bản hay Hàn Quốc… cũng đã và đang xây dựng cơ chế để giảm phát thải khí nhà kính.
Tại Việt Nam, giảm phát thải nhà kính đã được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm. Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Chiến lược quốc gia về chống biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050, đồng thời, đưa ra một lộ trình tổng thể nhằm hiện thực hóa các mục tiêu khí hậu đã cam kết bằng việc tạo hành lang pháp lý, thúc đẩy và hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, các ngành, các địa phương cùng có trách nhiệm giảm phát thải…
Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam Phan Xuân Dũng nhận định, trách nhiệm cộng đồng và doanh nghiệp trong việc thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 rất quan trọng, là một mục tiêu lớn, cần sự cố gắng quyết tâm cả hệ thống chính trị. Mục tiêu của Đảng và Nhà nước là vào năm 2050 phát thải ròng bằng 0. Để đạt được mục tiêu này rất cần nhiều yếu tố, nỗ lực chung đặc biệt quan trọng là những đóng góp, kiến nghị của các nhà khoa học, chuyên gia về môi trường, công ngh. Vì vậy, thông qua các báo cáo của các chuyên gia hôm nay để kiến nghị lên Quốc hội, từ đó Quốc hội có những quyết định thiết thực để thực hiện mục tiêu này, ông Dũng cho biết thêm.
Phát biểu tại Diễn đàn Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Tăng Thế Cường cho biết, Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đây là xu thế, con đường chính sách pháp luật theo dòng tích cực cùng với thế giới. Vấn đề trách nhiệm cộng đồng và doanh nghiệp Việt Nam trong việc thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là vấn đề đặc biệt quan trọng góp phần trong bối cảnh Việt Nam cùng thế giới chung tay ứng phó với biến đổi khí hậu tích cực đòi hỏi chúng ta có những hành động thiết thực nhằm thực hiện chính sách, cũng như chỉ đạo của Đảng và Nhà nước.
Đại biểu Quốc hội Khóa XV Nguyễn Quang Huân chia sẻ, thách thức rất lớn với cam kết phát thải ròng bằng “0”, Việt Nam cũng như các nước đang phát triển giữ nhịp tăng trưởng nhanh và tăng trưởng sạch.
Để giữ nhịp tăng trưởng nhanh, tăng trưởng sạch ĐBQH Nguyên Quang Huân kiến nghị, cần lập mô hình tài chính - kỹ thuật nhằm đạt Netzero (2050) và phân bổ theo các ngành. Xây dựng chính sách áp thuế cácbon cho các mặt hàng trong nước. Nghiên cứu cơ chế hoạt động của thị trường tín chỉ carbon trên thế giới và áp dụng sớm tại Việt Nam (từ 2023).
