Xác minh tài sản, thu nhập khi phong, thăng hàm cấp tướng
| Đối với các trường hợp phải tiến hành xác minh tài sản, thu nhập, có 3 biện pháp. Một là, xác minh bắt buộc. Hai là, xác minh khi có dấu hiệu kê khai không trung thực hoặc có đơn thư tố cáo. Ba là, xác minh chủ động theo kế hoạch. Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến |
Theo Điểm b Khoản 1 Điều 47 Luật Phòng, chống tham nhũng hiện hành, một trong những căn cứ để xác minh tài sản là: Khi xét thấy cần có thêm thông tin phục vụ cho việc bầu cử, bổ nhiệm, cách chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc kỷ luật đối với người có nghĩa vụ kê khai tài sản. Trên cơ sở kế thừa các quy định của luật hiện hành, Khoản 1, Điều 44 của dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) đã mở rộng các trường hợp xác minh theo hướng: Người có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập khi được bầu, phê chuẩn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, cử giữ chức vụ khác thì bắt buộc phải xác minh tài sản, thu nhập để phục vụ công tác cán bộ.
Từ góc độ cơ quan thẩm tra, nhiều ý kiến của Ủy ban Tư pháp cho rằng, mục đích chính của quy định về xác minh tài sản, thu nhập nhằm phòng, chống tham nhũng. Nội dung này chỉ có ý nghĩa góp phần phục vụ công tác cán bộ mà không phải là yêu cầu bắt buộc trong quy trình bổ nhiệm. Quy định như dự thảo Luật vô hình trung đã “biến” việc xác minh tài sản, thu nhập thành một khâu bắt buộc trong quy trình bổ nhiệm cán bộ, làm kéo dài thời gian bổ nhiệm. Vì, tổng thời gian xác minh tài sản, thu nhập có thể kéo dài lên đến 80 ngày, chưa tính đến thời gian khiếu nại, giải quyết khiếu nại. Mặt khác, quy định này có thể dẫn đến trong cùng một thời điểm phải xác minh số lượng bản kê khai rất lớn, vượt quá khả năng của cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, ảnh hưởng tới chất lượng xác minh tài sản, thu nhập.
Cũng liên quan đến các đối tượng bắt buộc phải xác minh tài sản, thu nhập, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến cho rằng, việc phong quân hàm cấp tướng có quy trình rất chặt chẽ. Một chức vụ có thể kèm theo phong, thăng cấp bậc hàm. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp phong, thăng hàm cấp tướng không gắn với việc phong chức, bổ nhiệm. Do đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung việc thăng, phong quân hàm cấp tướng trong lực lượng vũ trang thuộc diện bắt buộc để xác minh tương tự đối với trường hợp như bầu, bổ nhiệm lại. Trong trường hợp không đưa đối tượng này vào diện phải xác minh bắt buộc thì cũng phải lý giải rõ vì sao.
Không phải chỉ đối tượng bầu và phê chuẩn hay đến khi lấy phiếu tín nhiệm mới phải thực hiện mà kể cả trường hợp đề bạt, bổ nhiệm và phong hàm cũng phải xác minh, Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng đề nghị.
 Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến phát biểu tại phiên họp của UBTVQH về Luật Phòng, chống tham nhũng |
| Ảnh: Quang Khánh |
Cơ sở thực tiễn ở đâu?
Để công tác xác minh tài sản, thu nhập góp phần thiết thực phục vụ công tác cán bộ, khắc phục tính hình thức hiện nay, dự thảo Luật cũng đã bổ sung khá đầy đủ, chặt chẽ các trường hợp cần xác minh. Theo đó, ngoài 3 trường hợp phải xác minh theo quy định của Luật hiện hành (khi có dấu hiệu rõ ràng về việc kê khai không trung thực, không minh bạch; khi có tố cáo về việc kê khai không trung thực và khi có yêu cầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền), dự thảo Luật còn bổ sung 2 trường hợp phải xác minh, gồm: Người được lựa chọn ngẫu nhiên theo kế hoạch hàng năm và khi có dấu hiệu tăng về tài sản, thu nhập hoặc thực hiện giao dịch có giá trị từ 300.000.000 đồng trở lên mà người kê khai không giải trình hoặc không giải trình được một cách hợp lý. Điều này có thể hiểu, với những người trước khi bầu, phê chuẩn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại vẫn có thể bị xác minh tài sản, thu nhập khi có 1 trong 5 căn cứ nêu trên.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc bổ sung các trường hợp phải xác minh tài sản, thu nhập như dự thảo Luật nhằm không bỏ sót đối tượng. Tuy nhiên, cũng có ý kiến băn khoăn với việc bổ sung quy định “khi có dấu hiệu tăng về tài sản, thu nhập hoặc thực hiện giao dịch có giá trị từ 300.000.000 đồng trở lên mà người kê khai không giải trình hoặc không giải trình được một cách hợp lý” thì phải xác minh tài sản, thu nhập. Tại sao không phải là 200 triệu đồng, 400 triệu đồng mà là 300 triệu đồng thì phải xác minh - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đặt câu hỏi. Phải có tính toán, có cơ sở thực tiễn khi đưa ra quy định, có như vậy mới bảo đảm tính khả thi. Theo Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ, thì cần cân nhắc quy định này, bảo đảm không tăng thêm cán bộ thực hiện việc xác minh tài sản, thu nhập.
