Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị: Tiếp tục đề xuất giải quyết dứt điểm với những dự án vướng mắc
Về những dự án bất động sản gặp vướng mắc pháp lý, thông qua quá trình làm việc của Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ với các địa phương, hiện Bộ Xây dựng đã có số liệu đầy đủ về việc có bao nhiêu địa phương có dự án bất động sản gặp vướng mắc pháp lý, những vướng mắc liên quan đến những nội dung nào. Tại Hà Nội, theo báo cáo của UBND thành phố, có khoảng 712 dự án có vướng mắc pháp lý. Tại TP. Hồ Chí Minh, theo thống kê của Hiệp hội bất động sản thành phố, hiện có 220 dự án gặp vướng mắc pháp lý. Số liệu các dự án bất động sản gặp vướng mắc pháp lý tại một số thành phố lớn khác cũng đã được Bộ Xây dựng nắm rõ. Tương tự, những số liệu về các dự án bất động sản đã được Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cùng với các bộ, ngành tháo gỡ, hay các địa phương chủ động tháo gỡ đều đã được nắm rõ.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục rà soát, đề xuất những cơ chế giải quyết xử lý dứt điểm đối với các dự án bất động sản gặp khó khăn, vướng mắc pháp lý, đình trệ thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ. Những đề xuất này sẽ dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ lợi ích - chi phí, quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp và tính khả thi của phương án giải quyết để giải phóng nguồn lực cho thị trường bất động sản.
Có thể thấy, những vướng mắc trong thực hiện thẩm định dự án bất động sản đã được khắc phục tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng. Với nghị định mới này, các công trình cấp 1 nếu không có yêu cầu phức tạp về kỹ thuật, các địa phương sẽ tự thực hiện thẩm định xây dựng. Như vậy, có khoảng 80% số lượng dự án cần Bộ Xây dựng, các Bộ chuyên ngành thẩm định chuyên ngành về xây dựng sẽ được chuyển cho địa phương. Đồng thời, tại dự thảo Nghị định này cũng quy định rõ các trường hợp điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng phải thẩm định lại, không phải thẩm định lại, thay vì như trước đây chỉ thay đổi một nội dung nhỏ của dự án cũng phải xin thẩm định lại, gây kéo dài thời gian thực hiện. Nghị định dự kiến sẽ được Chính phủ ban hành trong tháng 9 này.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng:Phân loại các dự án bất động sản đang đình trệ, tìm giải pháp khắc phục phù hợp
Để thực hiện yêu cầu rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trọng tâm là pháp luật về đấu thầu, đấu giá, quy hoạch, đầu tư công, quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công, ngân sách nhà nước, tài chính công, hợp tác công tư, xã hội hóa các dịch vụ công, đầu tư, môi trường, xây dựng, kinh doanh bất động sản, ngân hàng, tài chính, tự chủ tài chính, chứng khoán, trái phiếu, doanh nghiệp, giám định, định giá… được Nghị quyết số 101/2023/QH15 của Quốc hội về Kỳ họp thứ Năm quy định, Chính phủ đã xây dựng và trình Quốc hội hai báo cáo về công tác này. Qua rà soát hệ thống pháp luật hiện hành, bên cạnh 3 luật mới ban hành, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành liên quan nghiên cứu sửa đổi Luật Quy hoạch để tháo gỡ vướng mắc liên quan đến phân cấp, phân quyền và thủ tục hành chính, trong đó có thủ tục điều chỉnh quy hoạch cục bộ, phân cấp thẩm quyền ban hành kế hoạch thực hiện quy hoạch cho UBND cấp tỉnh.
Qua theo dõi công tác thi hành án dân sự, Bộ Tư pháp nhận thấy, ba vướng mắc nổi bật của các dự án bất động sản là về điều chỉnh quy hoạch; quy trình, thủ tục không được thực đầy đủ; thẩm quyền thuộc cấp trung ương nhưng địa phương lại được cấp phép đầu tư. Mong rằng chuyên đề giám sát này của Quốc hội đưa ra được giải pháp tháo gỡ cho các dự án bất động sản đang khó khăn. Hơn nữa, đây là những vấn đề trước sau gì cũng phải giải quyết.
Để đưa ra giải pháp tháo gỡ cho những dự án bất động sản gặp khó khăn, Đoàn giám sát cần trao đổi với các bộ, ngành để rà soát toàn bộ các dự án, từ đó phân loại thành từng nhóm, đề ra giải pháp xử lý phù hợp, khả thi với từng nhóm. Đồng thời, cân nhắc đưa ra tiêu chí phân loại các nhóm dự án như nhóm dự án nhà đầu tư đã triển khai đạt 70% kế hoạch, dưới 50% kế hoạch và chưa tiến hành đầu tư. Sai phạm đến đâu sẽ xử lý đến đó. Cần có phương án tháo gỡ cho những dự án bất động sản này, vì nếu không nguồn cung cho thị trường sẽ tiếp tục khan hiếm, giá nhà đất sẽ cao thêm. Việc khan hiếm nguồn cung nhà ở, đất ở không chỉ xảy ra ở những đô thị lớn, một số tỉnh, thành phố khác cũng có những dự án bất động sản gặp vướng mắc, khiến nguồn lực nằm tại chỗ, không khai thác được.
Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Đức Kiên:Chúng ta đã nhìn ra vấn đề, đã tiến hành xử lý
Nhiều hạn chế trong các chính sách, pháp luật về thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội về cơ bản đã được xử lý từ cuối năm 2022 và năm 2023 trong quá trình sửa đổi, bổ sung các nhóm luật liên quan đến bất động sản, đặc biệt là Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023. Báo cáo giám sát vì thế phải nêu rõ những những tồn tại, vướng mắc trong quản lý thị trường bất động sản, phát triển nhà ở hiện đã cơ bản khắc phục trong các luật mới ban hành, để người dân tin tưởng chúng ta đã nhìn ra vấn đề, đã tiến hành xử lý.
Hiện nay, việc xây dựng nhà ở xã hội chưa chú trọng đến việc cân bằng với mức lương và thu nhập của người dân nên phần lớn người dân còn đang khó khăn khi tiếp cận với nhà ở xã hội. Để tháo gỡ vướng mắc này, Chính phủ cần yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các Bộ, ngành liên quan giải quyết những bất cập trên.
Đối với những dự án bất động sản đang gặp khó khăn, vướng mắc pháp lý, đình trệ do quá trình triển khai thực hiện, nhiều dự án kéo dài, pháp luật qua các thời kỳ có nhiều thay đổi, bên cạnh nguyên nhân do quy định pháp luật, quy trình, thủ tục... cũng cần chú ý đến nguyên nhân từ phía doanh nghiệp đầu tư. Các dự án này nhìn chung đều triển khai trong thời gian dài, đã có thay đổi của quy hoạch chi tiết, pháp luật qua các thời kỳ có nhiều thay đổi, nên phải tính toán lại tiền sử dụng đất. Do doanh nghiệp đã nộp tiền sử dụng đất ở giai đoạn trước nên khi phát sinh thêm nghĩa vụ tài chính sẽ buộc phải cân nhắc, cần thời gian để xây dựng phương án giúp bảo đảm lợi nhuận.
