Triển lãm Sắc xuân Ất Tỵ đang diễn ra tại Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm, số 2 Lê Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội, dành một không gian trưng bày điêu khắc linh vật rắn. Một số tác phẩm được chế tác từ đồng mạ vàng 24K, hay kết hợp gốm, sơn mài…
![z6214864296226-6f15db8e60d76e6fe9269201be18272d.jpg](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/4e9cada522171dff0e304cb8b73277cb7eec2d8d4ecc90f5dfe7dc1e90a2185f6d0c8ab9e1ce4c1d699528431320048c1afdc4eb2bfba2db66b810ea5803a8e67a17517b79e520bbd052c68a066e2405/z6214864296226-6f15db8e60d76e6fe9269201be18272d.jpg "Trưng bày điêu khắc linh vật rắn trong triển lãm "Sắc xuân Ất Tỵ" tại Trung tâm Thông tin văn hóa Hồ Gươm, số 2 Lê Thái Tổ, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Ảnh: Thái Minh")
Nhà điêu khắc, họa sĩ Vũ Dũng - chủ nhân các linh vật rắn 2025 trong triển lãm cho biết, ông đến với hội họa và điêu khắc từ sớm, như sự sắp đặt của số phận. Với ông, cái đẹp là nhu cầu tự nhiên của đời sống con người, sáng tạo và thưởng thức cái đẹp chính là cốt lõi của lịch sử văn hóa và văn minh nhân loại. Tạo tác con giáp của năm thực chất xuất phát từ cái lõi văn hóa lịch sử, dân tộc ấy.
Câu chuyện linh vật Ất Tỵ bắt đầu khi Công ty Khởi Minh đặt vấn đề tạo tác tặng phẩm rắn, tiếp nối câu chuyện năm Giáp Thìn 2024 với tác phẩm nghệ thuật độc đáo mang tên Hí Long Vân mang dáng rồng ngậm ngọc cuộn tròn ẩn mình trong mây. Ở đây vẫn là sự kết hợp giữa ngôn ngữ tạo hình truyền thống và đương đại để tạo nên một linh vật với đường nét và hình thể thực sự đậm chất Việt Nam.
Không dừng lại ở tạo tác nghệ thuật đơn thuần, nhà điêu khắc Vũ Dũng cho biết các công đoạn tạo ra tặng phẩm linh vật Ất Tỵ không đơn giản, để mỗi tặng phẩm mang tính biểu trưng về văn hóa Á Đông, văn hóa truyền thống Việt. Nghệ sĩ không làm việc độc lập mà có sự kết hợp với nghệ nhân làng nghề như làng nghề sơn mài Hạ Thái… để bảo đảm sản phẩm thật tinh tế, chứa đựng tinh hoa của dân tộc.
“Sau công đoạn phác thảo, linh vật thành hình trên chất liệu đất nặn, gỗ hay composite (vật liệu tổng hợp) với nhiều chi tiết tinh xảo. Từ bản này tiếp tục qua các giai đoạn chế tác phức tạp, xử lý độ bền mới đến đoạn mạ vàng, phủ sơn mài… Riêng đối với một số sản phẩm mạ vàng 24K, có khi phải nhờ đến thợ chế tác trong xưởng huân huy chương quốc gia, để mỗi chi tiết đều mang vẻ đẹp tinh tế, trang nhã, sang trọng.
Nhà điêu khắc Vũ Dũng cho biết đối với con rắn, giới nghệ sĩ đều có chung quan điểm đây là một trong số con vật khó thể hiện nhất và vì vậy cũng được thể hiện với số lượng khiêm tốn. Trong khi đó, quan niệm dân gian coi rắn là con vật không mấy thân thiện đối với con người, thường gắn với nỗi sợ hãi. Tuy nhiên, nhà điêu khắc muốn làm một biểu tượng năm mới con rắn thân thiện, vui vẻ, như lời chúc phúc đối với mọi người. Cảm hứng tạo tác rắn từ bố cục, màu sắc đến chất liệu sử dụng… đều đến từ những nghiên cứu, câu chuyện về sự hiện hữu của linh vật này trong đời sống.
Rắn không chỉ là hiện thân của sự sống mà còn mang ý nghĩa về sự tái sinh và bảo hộ. Xuyên suốt hành trình phát triển của lịch sử văn hóa, dựa vào các nét đặc trưng sinh học mang ý niệm ẩn dụ, rắn xuất hiện trong điển tích cũng như Phật thoại để vẽ nên bức tranh về những cuộc lột xác uy nghi, tái sinh lộng lẫy. Theo nhà điêu khắc Vũ Dũng, khi trao đi các tặng phẩm hình rắn là trao đi câu chuyện phong phú nội hàm, trao đi vẻ đẹp của nỗ lực khai mở, nghênh đón tân duyên.
“Quá trình chế tác một linh vật kéo dài khoảng 3 tháng, từ tạo mẫu bằng đất nặn đến đổ khuôn, đúc đồng và phủ vàng. Trách nhiệm của tôi là dung hòa giữa điêu khắc hiện đại và tinh thần dân gian để tạo nên những tác phẩm vừa có giá trị nghệ thuật, vừa được công chúng đón nhận. Linh vật rắn được thể hiện không còn dữ dằn như quan niệm xưa mà mang nét thân thiện, vui vẻ, như một lời chúc năm mới bình an”, nhà điêu khắc Vũ Dũng chia sẻ.
