Mùi hương của Tết

tieu-de.png

Tết Nguyên đán vốn đẹp đẽ, nhất là trong ký ức của những người chớm "có tuổi" hoặc thích đắm chìm trong hoài niệm. Vẻ đẹp của Tết không chỉ ở sự sung túc “no 3 ngày Tết” hay ở màu sắc tươi tắn, muôn hồng nghìn tía, mà còn ở những mùi hương rất Tết.

Mùi hương của Tết bắt đầu rõ ràng hơn từ sau rằm tháng Chạp, khi những tinh mơ theo chân mẹ ra chợ phiên. Sương đã dày thêm, nặng thêm, bám ướt trên tóc trên vai. Mùi không khí đẫm hơi nước, xen trong đó là mùi đất ẩm ngai ngái của những cơn mưa phùn, mùi của hoa quả ngày Tết, mùi của lá dong riềng, mùi sản vật các nơi tụ về… Vang khắp chợ là tiếng chào nhau, nói chuyện rôm rả, chuyện sắm Tết, chuyện gói bánh chưng… râm ran khắp những con đường.

001.png

Nhớ thời xưa khó, dù thiếu thốn nhưng Tết đến thì nhà nào cũng phải lo nồi bánh chưng. Không có bánh chưng thì không ra không khí, phong vị Tết. Cả nhà cùng chăm chút. Củi phải để dành, phải gom từ rất lâu. Rồi ngày áp Tết, đám trẻ con rộn ràng rửa lá dong, ngâm gạo, đãi đỗ xanh. Cái lạnh miền Bắc đến cắt da cắt thịt mà lũ trẻ tay ngâm trong nước, tê cóng, vẫn miệt mài kỳ cọ từng kẽ lá, tẩn mẩn gạt từng lớp vỏ đỗ, đãi tí một cho đến khi nước sạch tinh.

Sung sướng nhất là sau màn gói bánh của bố, bếp củi được bắc lên. Bọn trẻ thi nhau xung phong trông bánh. Ngồi quanh bếp lửa sôi lục bục, chìa bàn tay cứng lạnh, đỏ ửng, hơ hơ cho ấm lại, chốc chốc bốc nắm trấu khô ném vào để lửa bùng lên như pháo hoa. Mùi nếp mới, mùi đậu xanh và mùi thịt lợn ướp tiêu cứ quyện vào nhau quyến rũ theo khói nghi ngút bay lên, kế đến là mùi khoai vùi trong bếp sém vàng thơm phức. Tiếng lửa tí tách, mùi nhựa chảy ra từ những thanh củi trong ánh lửa bập bùng.

002.png

Thương yêu nhất là buổi chiều cuối năm cũ, đi qua cửa nhà nào cũng nhìn thấy một khung cảnh ấm cúng, hoặc đang cùng nhau dọn dẹp bày biện, hoặc quây quầy bên mâm cơm tất niên. Cùng với khung cảnh bình yên ấy là một mùi trầm ngan ngát tỏa hương, gợi man mác nhớ những bóng dáng ông bà thuở nào vào ra dưới hiên nhà. Mùi hương trầm ngọt ấm, thanh tao hễ cứ đốt lên là mang đến cảm giác của một cõi thiêng đặc biệt và huyền bí, khiến người đang đi đường lại thêm nôn nao muốn mau chóng trở về nhà. Hà Nội có mấy cửa hàng hương trầm lâu đời, mà hương trầm nổi tiếng của họ cũng chỉ bán vào dịp cuối năm, người mua có khi phải xếp hàng. Những người quen sống giản tiện, không cầu kỳ hoặc người nơi khác đến thường khó quen với cảnh xếp hàng chờ đợi để mua được vài món đồ trong những ngày giáp Tết bận bịu. Nhưng phàm đã là người Hà Nội, hoặc đã ở đủ lâu ở Hà Nội, đã quen với những thứ hàng “đặc sản” như giò chả, bánh chưng hay hương trầm của các cửa hàng nổi tiếng đất Hà Thành thì “được” xếp hàng những ngày này còn là một thú vui.

004.png

Không ngọt ấm thanh tịnh như trầm nhưng cũng không thể thiếu trong các gia đình những ngày giáp Tết là mùi hương bình dị của lá mùi già. Dù bây giờ hầu như nhà nào cũng dùng bình nóng lạnh, vòi hoa sen nhưng vào những ngày áp Tết không thể thiếu nồi nước lá mùi già để tắm gội “tẩy trần”, hoặc đơn giản là để thơm cửa thơm nhà như một nghi thức xông hương. Hương mùi già đậm mùi đồng đất thôn quê mang lại cảm giác sạch sẽ, sảng khoái nhưng cũng đầy ấm áp, vấn vương. Có khi mới chỉ đầu tháng Chạp thôi, xuân còn chưa về đến cửa nhưng nhà nào đó đã đun nước lá mùi già, hương thơm bốc lên khiến những gia đình xung quanh cũng rộn ràng, cảm giác Tết đã thực sự cận kề.

005.png

Mùi của Tết không chỉ là mùi của hoa của quả, của hương trầm hay lá mùi già, mà còn là mùi thơm cay của chảo mứt gừng, của nồi gà luộc măng ninh, của mứt thơm chè ngọt… Khó mà đếm được có bao nhiêu thứ hương gom thành mùi hương của Tết. Song những hoa, những trầm, những mùi già, những măng ninh gà luộc… sẽ chẳng đủ để làm nên mùi của Tết, nếu thiếu đi một chất xúc tác – một thứ mùi vị quan trọng, đó là mùi của sự đoàn viên gia đình, mùi của ngập tràn yêu thương. Thứ mùi ấy ta chỉ có thể cảm nhận khi thấy nụ cười trên môi của ông bà, cha mẹ lúc ngắm nhìn đàn cháu con trở về sum vầy trong bữa cơm chiều Ba mươi Tết. Chỉ cần thật nhiều yêu thương, chỉ cần được sum vầy đủ đầy là đã ra “mùi hương của Tết”.

Có những giá trị tinh thần của ngày Tết không dễ nhìn thấy như những thứ vật chất, cơm áo. Bởi nó mong manh như mùi hương đặc trưng, mở ra những miền tâm hồn, những nỗi nhớ, những hồi ức mà chỉ khi sống chậm lại, lắng tâm hồn mình, ta mới nhận ra.

frame-185-8319.png

Văn hóa

Chính quyền và nhân dân tham dự lễ hội Đình Làng Mỏ năm 2025
Văn hóa

Bảo tồn, phát huy giá trị đình làng Mỏ

Chi Lăng (Lạng Sơn) là vùng đất chứa đựng nhiều trầm tích văn hóa tiêu biểu, hiện còn bảo tồn được nhiều ngôi đình linh thiêng có giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, trong đó có đình làng Mỏ thờ Thành hoàng làng Lô Văn Lá. Những năm qua, bằng nhiều giải pháp hiệu quả, huyện Chi Lăng đã nỗ lực gìn giữ, phát huy giá trị di tích, góp phần giáo dục lịch sử truyền thống địa phương.

Nghệ thuật là sự bồi đắp
Văn hóa - Thể thao

Nghệ thuật là sự bồi đắp

Hơn ba thập kỷ gắn bó với sơn mài, vợ chồng họa sĩ Trịnh Tuân và Công Kim Hoa đã cùng nhau khám phá, đào sâu chất liệu truyền thống này. Nhờ tình yêu nghề, tinh thần lao động hăng say cùng khả năng sáng tạo không ngưng nghỉ, họ đã góp những lớp phù sa, đắp bồi, làm giàu thêm kho tàng nghệ thuật văn hóa Việt.

Sáng tạo với bản sắc Việt
Văn hóa

Sáng tạo với bản sắc Việt

Từ những thước phim đen trắng đầu tiên đến những khung hình hiện đại, quá trình phát triển của hoạt hình Việt Nam là hành trình sáng tạo không ngừng. Tinh hoa quá khứ luôn là nguồn cảm hứng bất tận, thúc đẩy các thế hệ tiếp nối khẳng định dấu ấn và hội nhập thế giới.

Nối tiếp mạch nguồn quan họ
Văn hóa - Thể thao

Nối tiếp mạch nguồn quan họ

Truyền dạy quan họ cho lớp măng non không chỉ là giữ gìn một di sản nghệ thuật mà còn là hành trình nuôi dưỡng giá trị văn hóa trong thế hệ trẻ; đó là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, mạch nguồn của sự phát triển bền vững.

Rước kiệu ấn từ Đền Cố Trạch sang Đền Thiên Trường.
Văn hóa

Lễ Khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025

Đêm 11.2 (tức 14 tháng Giêng), tại Đền Trần (phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định), Lễ khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025 đã được tổ chức trang trọng, tôn nghiêm. Nghi lễ rước kiệu ấn từ Đền Cố Trạch sang Đền Thiên Trường được coi là một trong những nghi lễ quan trọng nhất của đêm Khai ấn.