Nhìn lại cả chặng đường hơn chục năm thực hiện việc củng cố nâng cao chất lượng tín dụng chính sách, mới thấy diện mạo làng quê của 13 tỉnh Tây Nam Bộ đã thực sự đổi khác. Sự thay đổi không chỉ hiển hiện ở bề ngoài với kết cấu hạ tầng, đời sống, thu nhập, mà quan trọng hơn cả là tư duy, cách nghĩ, cách làm của cán bộ và nhân dân đã bắt kịp xu thế phát triển…
"Tuy nhiên, đây mới chỉ là "thắng trận đầu", phía trước còn đầy rẫy khó khăn, không cho phép người trong cuộc được lơ là, chủ quan" - Tổng giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng nói.
Sau hơn 20 năm hoạt động, đến nay, tín dụng chính sách đã trở thành bạn của người nghèo và công cụ giảm nghèo trụ cột của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp; song, đâu đó trên thực tế, hoạt động này vẫn còn nhiều hạn chế.
Tại Hội nghị Tổng kết 3 năm (2021 - 2023) Đề án củng có, nâng cao chất lượng tín dụng các tỉnh Tây Nam Bộ, nhiều đại biểu tham dự cho rằng, chất lượng hoạt động tín dụng cấp huyện tại một số nơi còn chưa đồng đều. Số Tổ tiết kiệm và vay vốn có nợ quá hạn tuy có giảm nhưng chưa thực sự bền vững… Nguyên nhân của tồn tại trên được cho là do khách hàng vay vốn bị rủi ro vì các yếu tố khách quan, được địa phương đánh giá đủ điều kiện và lập hồ sơ đề nghị xử lý nợ rủi ro nhưng vẫn đang chờ cấp có thẩm quyền phê duyệt, dẫn đến tỷ lệ nợ quá hạn tăng lên, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động tín dụng.
Từ 50 triệu đồng vốn tín dụng chính sách, anh Triệu Ly Na ở xa Bưng Thiết, huyện Trần Đề, Sóc Trăng đã vươn lên thành hộ khá giả. Ảnh: Đức Kiên
Ngoài ra, diễn biến thất thường của thời tiết, hạn hán, xâm ngập mặn, dịch bệnh kéo dài, ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 gây thiệt hại lớn đến hoạt động sản xuất của người dân, dẫn đến khó khăn trong việc trả nợ. Một bộ phận người dân chưa có ý thức vươn lên trong cuộc sống, còn tư tưởng trông chờ ỷ lại, không có ý thức tiết kiệm, không thực hiện nghĩa vụ trả nợ ngân hàng. Qua công tác đối chiếu phân loại nợ, nhiều khách hàng vay vốn đi khỏi nơi cư trú, không có thông tin địa chỉ, không có tài sản tại địa phương, khó khăn trong công tác quản lý và thực hiện xử lý nợ.
Bên cạnh đó, từ góc nhìn của người từng tham gia lãnh đạo NHCSXH, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Trần Lan Phương chia sẻ, có một thực tế tại nhiều địa phương cho thấy, Tổ trưởng Tổ tiết kiệm vay vốn được giao cho cán bộ cấp xã, hoặc cán bộ nghỉ hưu, là người cao tuổi, trong khi đó, không ít Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ đang có xu hướng được trẻ hóa, có năng lực, có khả năng tiếp cận công nghệ, lại chưa được làm Tổ trưởng. Do đó, bà Trần Lan Phương cũng đề nghị, các địa phương đẩy mạnh tham mưu với cấp ủy, chính quyền trong công tác lựa chọn Tổ trưởng có đủ năng lực, sức khỏe, hoàn thành tốt nhiệm vụ; đồng thời đề nghị NHCSXH có chỉ đạo, cùng phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội làm tốt việc lựa chọn Tổ trưởng đáp ứng được yêu cầu.
Dồn sức cho giai đoạn mới
Trong báo cáo của NHCSXH giai đoạn 2021 - 2023, vốn tín dụng chính sách xã hội đã giúp cho gần 186.000 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được vay vốn; hỗ trợ, tạo việc làm cho gần 128.000 lao động; gần 1.100 lượt lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài; giúp gần 19.000 học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vay vốn học tập; giải ngân cho 4.500 hộ gia đình vay vốn mua máy vi tính, thiết bị học tập; xây dựng 349.000 công trình nước sạch, công trình vệ sinh; 1.545 căn nhà ở xã hội cho các đối tượng theo Nghị định 100/NĐ-CP; hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề và phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị cho 2.112 khách hàng là hộ đồng bào dân tộc vay vốn theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP.
Đây là những kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh khó khăn chung hiện nay. Tuy nhiên, để khắc phục những tồn tại, khó khăn trên, đồng thời hiện thực hóa định hướng, nhiệm vụ đề ra trong giai đoạn 2024 - 2025, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng yêu cầu Ban chỉ đạo củng cố nâng cao chất lượng hoạt động, chất lượng tín dụng khu vực Tây Nam Bộ và các đơn vị cần có những giải pháp hiệu quả hơn.
Các chi nhánh khu vực Tây Nam Bộ cần tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp thực hiện tốt Chỉ thị số 40-CT/TW, Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư và Quyết định số 1630/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội; Quyết định số 05/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển NHCSXH đến năm 2030.
Làm tốt công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn; trong đó, tập trung thường xuyên chỉ đạo rà soát điều tra, xác nhận hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác để tạo điều kiện tổ chức giải ngân kịp thời các chương trình tín dụng, bảo đảm 100% khách hàng thuộc đối tượng thụ hưởng, đủ điều kiện vay vốn và có nhu cầu vay đều được đáp ứng vốn phù hợp với phương án đầu tư.
Đồng thời, các chi nhánh NHCSXH khu vực Tây Nam Bộ cần tập trung thực hiện công tác xử lý nợ bị rủi ro do nguyên nhân khách quan bảo đảm đúng đối tượng, kịp thời, công khai minh bạch, chính xác, đúng quy định; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, nâng cao chất lượng công tác quản lý và xử lý nợ rủi ro theo quy định.
