Thống kê của Hiệp hội Da – Giày và Túi xách Việt Nam (LEFASO) cho thấy, Việt Nam hiện là quốc gia sản xuất và xuất khẩu giày dép hàng đầu thế giới. Theo số liệu thống kê của LEFASO, Việt Nam đứng thứ 3 thế giới về sản xuất giày dép (sau Trung Quốc và Ấn Độ) với 1,3 tỷ đôi/năm, chiếm 5,4% thị phần và đứng thứ 2 về xuất khẩu giày dép (sau Trung Quốc) với 1,276 tỷ đôi/năm, chiếm 7,3% thị phần.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết Chính phủ và Bộ Công Thương đặt kỳ vọng đến năm 2030, tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép và túi xách của Việt Nam sẽ đạt 38 - 40 tỷ USD. Đến năm 2035, ngành sẽ phát triển hiệu quả và bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn, hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất trong nước, tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời phát triển một số thương hiệu khu vực và thế giới.
Hiện nay, việc chuyển đổi xanh để phát triển bền vững không chỉ là xu hướng chung mà còn là yêu cầu bắt buộc đối với cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngành da giày. Đồng thời cũng là cơ hội để ngành da giày Việt Nam nâng cao giá trị thương hiệu và cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Chủ tịch LEFASO Nguyễn Đức Thuấn cho rằng vấn đề nghiên cứu phát triển trong thiết kế, nguyên vật phụ liệu, đầu tư ứng dụng công nghệ và phương thức phân phối, kênh phân phối cũng cần có sự thay đổi – hướng đến yếu tố chất lượng, thẩm mĩ, giảm chi phí, giảm phát thải CO2 hướng đến yếu tố phục vụ cho người tiêu dùng đầu cuối.
Đại diện LEFASO kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội cần tăng cường hợp tác, tạo ra các kết nối kịp thời và hiệu quả nhằm ổn định chuỗi cung ứng hướng đến phát triển xanh và bền vững. Bởi ngành da giày phụ thuộc rất nhiều vào nguồn nguyên phụ liệu và chuỗi cung ứng; trong đó, sự đứt gãy chuỗi cung ứng trong giai đoạn đại dịch Covid-19 đã làm đình trệ sản xuất toàn ngành do nhà sản xuất không có hoặc thiếu hụt trầm trọng nguyên phụ liệu.
Hiện nay, các thị trường nhập khẩu lớn của ngành da, giày và túi xách như EU, Hoa Kỳ đang đặt ra nhiều quy định mới về tiêu chuẩn nhập khẩu hàng hóa, chẳng hạn Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (Carbon Border Adjustment Mechanism-CBAM) của EU… Điều này đòi hỏi doanh nghiệp ngành da giày phải nỗ lực không ngừng, liên tục đổi mới để đáp ứng các đòi hỏi của những thị trường "khó tính" nếu không muốn lùi lại phía sau hay rời khỏi “cuộc chơi”.
Nhiều chuyên gia đánh giá đây thật sự là thách thức đối với nhiều doanh nghiệp Việt bởi ngành da giày là lĩnh vực gây ra nhiều phát thải carbon trong quá trình sản xuất.
Đại diện Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển kiêm nhiệm Iceland, Na Uy, Latvia, Đan Mạch cho biết dệt may và da giày là hai trong những sản phẩm, hàng hóa có sự tăng trưởng xuất khẩu tương đối cao vào thị trường EU thời gian qua nhờ được hưởng ưu đãi thuế từ Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA). Vì vậy các doanh nghiệp ngành này cần chú ý đến những thay đổi cùng đòi hỏi của thị trường. Ví dụ, các sản phẩm ngành dệt may, giày dép xuất khẩu vào Bắc Âu cần lưu ý đến các quy định về “Nhãn sinh thái thiên nga Bắc Âu”, tại đây, người tiêu dùng không chỉ xem xét về giá mà còn xem xét về bảo vệ môi trường, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
Để có thể đảm bảo được con đường vào châu Âu một cách thuận lợi, các doanh nghiệp da giày buộc phải đổi mới xây dựng quy trình sản xuất xanh, sản xuất tuần hoàn, tiêu chuẩn Netzero và tuân thủ các yêu cầu khắt khe của thị trường nhập khẩu, tiếp tục hoàn thiện chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị sản xuất trong nước.
Cùng với đó, để ngành da giày tiếp tục phát triển nhanh và bền vững, doanh nghiệp cũng cần được Chính phủ, Bộ Công thương hỗ trợ xây dựng chiến lược, chuyển đổi sản xuất, kinh doanh phù hợp với nhu cầu của thị trường, xu hướng xuất khẩu xanh, tận dụng có hiệu quả các hiệp định thương mại tự do.
