Khung Trường học Hạnh phúc (THHP) theo UNESCO được xây dựng dựa trên cuộc khảo sát với sự hưởng ứng từ 650 câu trả lời từ học sinh, giáo viên, phụ huynh, hiệu trưởng trường học và nhân viên hỗ trợ từ khắp khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, những người đã chia sẻ quan điểm của họ về điều gì có thể khiến trường học hài lòng hoặc không hài lòng, điều gì có thể khiến việc dạy và học trở nên thú vị và những gì có thể được thực hiện trong trường học để làm cho tất cả học sinh cảm thấy được tham gia.
Khung THHP cung cấp của UNESCO là một tầm nhìn về chất lượng giáo dục không chỉ tập trung vào các chỉ số nhận thức hoặc học thuật, mà còn thúc đẩy các kỹ năng cảm xúc xã hội như hạnh phúc, tình cảm, sự đồng cảm và phụ thuộc lẫn nhau.
Cách tiếp cận này nêu bật tầm quan trọng của việc hiểu người khác và học cách làm nổi bật vai trò của giáo dục trong việc tạo điều kiện cho người học phát huy hết tiềm năng của họ và trở thành thành viên của cộng đồng và xã hội. Trong tầm nhìn toàn diện về giáo dục, hạnh phúc được coi là nền tảng quan trọng để đạt được kết quả học tập chất lượng toàn diện.
So sánh những điều làm cho trường học trở nên hạnh phúc/không hạnh phúc như sau:
| Điều gì làm cho một ngôi trường hạnh phúc? | Điều gì làm cho một ngôi trường KHÔNG hạnh phúc? |
| Tình bạn và các mối quan hệ trong cộng đồng trường học dựa trên sự tin tưởng, tôn trọng và khoan dung. | Môi trường không an toàn, dễ xảy ra bắt nạt, bạo lực học đường và thiếu tôn trọng giữa các học sinh. |
| Môi trường học tập thân thiện và ấm áp | Khối lượng bài tập của học sinh cao và căng thẳng do các kỳ thi và điểm số |
| Sự tự do, sáng tạo và tham gia của người học | Môi trường học tập tiêu cực, như cảm giác căng thẳng, thờ ơ và im lặng, cũng như 'thiếu nụ cười ', thiếu sự tin tưởng và kém hòa hợp trong cộng đồng trường học. |
| Học sinh có cảm giác thân thuộc và bản sắc tập thể | Thái độ và sự tiêu cực của giáo viên, như hà khắc, không tử tế, không công bằng, không ủng hộ và thiếu chân thành, sử dụng các phương pháp giảng dạy bảo thủ. |
| Thái độ và sự tích cực của giáo viên | Mối quan hệ xấu trong cộng đồng trường học như thiếu quan tâm, ích kỷ và cạnh tranh giữa học sinh với nhau, giáo viên với nhau hoặc giữa học sinh và giáo viên |
| Tình bạn và các mối quan hệ trong cộng đồng trường học dựa trên sự tin tưởng, tôn trọng và khoan dung. | Môi trường không an toàn, dễ xảy ra bắt nạt, bạo lực học đường và thiếu tôn trọng giữa các học sinh |
Đo lường mức hạnh phúc của một trường học như thế nào?
Khung Trường học Hạnh phúc của UNESCO bao gồm 22 tiêu chí thuộc ba nhóm tiêu chí lớn là: Con người - Quá trình giảng dạy và học tập và Môi trường giáo dục. Dưới đây là các tiêu chí cụ thể.
Nhóm tiêu chí 1. Con người
Nhóm tiêu chí Con người đề cập đến tất cả các mối quan hệ và con người giữa các thành viên trong nhà trường. Đó là: Tình bạn; Các mối quan hệ trong cộng đồng trường; Sự tham gia của phụ huynh; Thái độ, sự tích cực của giáo viên (lòng tốt, nhiệt tình, công bằng, tấm gương truyền cảm hứng,..). Nhóm tiêu chí này gồm các tiêu chí sau:
Tiêu chí 1. Tình bạn và các mối quan hệ
Tiêu chí 2. Thái độ và tính tích cực của giáo viên
Tiêu chí 3. Điều kiện làm việc và hạnh phúc của giáo viên
Tiêu chí 4. Tôn trọng sự đa dạng và khác biệt
Tiêu chí 5. Các Giá trị và Thực tiễn Tích cực và Hợp tác
Tiêu chí 6. Kỹ năng và Năng lực của Giáo viên
Nhóm tiêu chí 2. Quá trình giảng dạy và học tập
Quá trình giảng dạy và học tập là một khía cạnh cơ bản của việc làm cho trường học trở thành những nơi hạnh phúc hơn.
Theo khảo sát cho thấy, các phương pháp dạy và học mà giáo viên sử dụng xác định liệu việc học có thú vị hay không và một số phương pháp có thể cho phép người học đạt được các kỹ năng và năng lực phi học thuật.
Hơn nữa, phương pháp giảng dạy và học tập mà giáo viên sử dụng ảnh hưởng đến việc người học có cảm thấy tự do thể hiện bản thân, sáng tạo và tham gia vào việc học hay không.
Do áp lực về thành tích học tập, điều này cũng đòi hỏi các bài đánh giá khác nhau bao gồm các kỹ năng và năng lực phi học thuật, chẳng hạn như các bài đánh giá mang tính hình thức ở cấp trường và lớp học. Các tiêu chí cụ thể của nhóm tiêu chí quá trình giảng dạy và học tập gồm:
Tiêu chí 7. Khối lượng công việc hợp lý và công bằng.
Tiêu chí 8. Tinh thần hợp tác và làm việc theo nhóm
Tiêu chí 9. Phương pháp dạy và học thú vị và hấp dẫn.
Tiêu chí 10. Học sinh được Sáng tạo và Tương tác.
Tiêu chí 11. Ý thức về thành tích và sự hoàn thành.
Tiêu chí 12. Các hoạt động ngoại khóa và các sự kiện của trường
Tiêu chí 13. Học tập theo nhóm giữa Học sinh và Giáo viên
Tiêu chí 14. Nội dung học tập hữu ích, có liên quan và hấp dẫn.
Tiêu chí 15. Sức khỏe tinh thần và Quản lý căng thẳng.
Nhóm tiêu chí 3. Môi trường nhà trường
Một môi trường học tập thân thiện và ấm áp là yếu tố quan trọng để gia tăng hạnh phúc trong trường học. Không gian vật chất bao quanh không gian xã hội và sư phạm tạo nên sự an toàn, khuyến khích giáo viên và học sinh có những sáng kiến để dạy và học tốt hơn theo định hướng hạnh phúc và lành mạnh. Các tiêu chí cụ thể của nhóm tiêu chí này gồm:
Tiêu chí 16. Môi trường an toàn không có bắt nạt.
Tiêu chí 17. Môi trường học tập thân thiện và ấm áp.
Tiêu chí 18. Không gian học tập và vui chơi cởi mở và xanh.
Tiêu chí 19. Tầm nhìn và Lãnh đạo của Trường
Tiêu chí 20. Kỷ luật tích cực.
Tiêu chí 21. Sức khỏe, Vệ sinh và Dinh dưỡng tốt
Tiêu chí 22. Quản lý trường học dân chủ
Thực hiện phương pháp tiếp cận "toàn trường học" là trọng tâm của Khung Trường học Hạnh phúc của UNESCO. Nó công nhận rằng tất cả các khía cạnh của trường học có thể ảnh hưởng đến hạnh phúc và sức khỏe của học sinh.
Để đạt được Trường học Hạnh phúc, đòi hỏi lãnh đạo nhà trường phải có tầm nhìn rộng hơn để đảm bảo sự nhất quán cả trong mỗi lớp học và toàn trường trong mọi hoạt động hàng ngày.
| Quỹ Hỗ trợ đổi mới Giáo dục phổ thông Việt Nam -VIGEF đã triển khai Dự án Trường học Hạnh phúc với mục tiêu 10.000 Hiệu trưởng được tập huấn và thực hiện xây dựng trường học Hạnh phúc. Năm 2022, Dự án đã hoàn thành giai đoạn 1 với tổ chức tập huấn trực tiếp kết hợp trực tuyến cho hơn 1200 Hiệu trưởng của trên địa bàn 7 tỉnh/Thành phố là: Hà Nội, Lào Cai, Hưng Yên, NGhệ An, Ninh Thuận, Nha Trang và Kon Tum. |
PGS.TS. Đặng Thị Thanh Huyền, Phó Giám đốc Quỹ Hỗ trợ đổi mới Giáo dục phổ thông Việt Nam-VIGEF;Thành viên Ban điều hành Mạng lưới Quản lý giáo dục.
