Kính thưa ông Huỳnh Tấn Việt, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên,
Kính thưa các đại biểu khách quý, cùng toàn thể các đồng chí.
Với chủ đề hội nghị hôm nay - “Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp”, chúng ta sẽ trao đổi, thảo luận ba nhóm nội dung chính: Giám sát chuyên đề, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri; hoạt động của Thường trực HĐND trong việc giải quyết công việc giữa hai kỳ họp HĐND; cơ cấu tổ chức và hoạt động của HĐND và một số kiến nghị đóng góp và dự thảo sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Kính thưa các đại biểu!
Trên cơ sở quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND các tỉnh, thành phố khu vực đã có nhiều đổi mới trong tổ chức và hoạt động. Bên cạnh kết quả đạt được, chúng ta cũng nhận thấy còn nhiều khó khăn, vướng mắc từ cơ sở pháp luật đến cơ chế thực hiện. Trong khuôn khổ hội nghị, tôi xin nêu một số vấn đề sau đây:
Một là, trong hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND, Thường trực, các Ban của HĐND. Nhiều địa phương đã có những kinh nghiệm, giải pháp, cách làm hay và lựa chọn nội dung này để báo cáo tham luận. Do vậy, đề nghị các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm chọn nội dung, thời gian, địa điểm, thành phần đoàn giám sát, trình tự tổ chức giám sát chuyên đề để tránh trùng lặp với các đoàn kiểm tra, giám sát của cơ quan cấp trên và đồng cấp; những khó khăn, thuận lợi khi tích hợp các đoàn giám sát chuyên đề nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh ảnh hưởng đến các cơ quan, chủ thể chịu sự giám sát; công tác tuyên truyền trước, trong và sau đợt giám sát chuyên đề, nghiên cứu việc ban hành nghị quyết, kết luận về giám sát chuyên đề để các chủ thể chịu sự giám sát có căn cứ thực hiện.
 |
Hai là, hoạt động giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri của Thường trực HĐND. Đây vừa là phương thức đánh giá hoạt động của Thường trực HĐND, vừa là thước đo sự kết nối giữa đại biểu HĐND với cử tri, giữa chính quyền với nhân dân. Bên cạnh trao đổi kinh nghiệm như các hoạt động giám sát chung, đề nghị các đồng chí tập trung trao đổi, thảo luận về hoạt động giải trình việc giải quyết kiến nghị của cử tri tại các phiên họp của Thường trực HĐND; kinh nghiệm phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong giám sát giải quyết kiến nghị của cử tri. Các giải pháp để nhân dân và cử tri đồng hành trong hoạt động giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri.
Theo Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri chỉ do Thường trực HĐND thực hiện, Luật cũng không quy định về việc tổ chức bao nhiêu đoàn giám sát kiến nghị cử tri trong một năm. Thực tế cho thấy, có địa phương căn cứ vào tình hình giải quyết kiến nghị cử tri, có địa phương tổ chức hoạt động giám sát giải quyết kiến nghị cử tri thường niên. Do vậy, đề nghị các đồng chí chia sẻ kinh nghiệm về vấn đề này. Nếu một năm, Thường trực HĐND không tổ chức giám sát giải quyết kiến nghị cử tri thì có ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng kiến nghị được giải quyết hay không? Có nên quy định cụ thể trong Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND số lần phải giám sát kiến nghị cử tri của Thường trực HĐND trong một năm hay một nhiệm kỳ hay không? Cũng như chia sẻ kinh nghiệm và phân tích từ cơ sở thực tiễn hoạt động có nên quy định các chủ thể khác cũng có nhiệm vụ giám sát giải quyết kiến nghị cử cử tri?
Ba là, hoạt động của Thường trực HĐND các cấp trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp HĐND. Theo Điều 104 Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Thường trực HĐND không có thẩm quyền giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND. Nghị quyết 629/2019/UBTVQH14 quy định đối với các vấn đề thuộc thẩm quyền của HĐND có tính cấp bách, cần quyết định ngay, phát sinh trong thời gian giữa 2 kỳ họp thường lệ của HĐND thì được xem xét, giải quyết tại kỳ họp bất thường của HĐND. Đây cũng là vấn đề được cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương và UBTVQH và các ĐBQH quan tâm, cân nhắc và đưa ra nhiều ý kiến khác nhau trong thời gian vừa qua.
Trước mắt, thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết 629/2019/UBTVQH14, đề nghị Thường trực HĐND trao đổi kinh nghiệm thực tế hoạt động của Thường trực HĐND trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp thông qua các hoạt động giám sát chuyên đề, giám sát giải quyết kiến nghị của cử tri, xem xét việc trả lời chất vấn, yêu cầu giải trình, các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp của HĐND. Đây sẽ là cơ sở quan trọng, là bộ lọc để HĐND quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương chính xác và hiệu quả hơn.
Để tiếp tục có cơ sở thực tiễn kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ về thẩm quyền của Thường trực HĐND trong bối cảnh cơ cấu tổ chức của Thường trực được mở rộng như hiện nay, tôi cũng đề nghị các đồng chí trình bày quan điểm về thẩm quyền của Thường trực HĐND, những hạn chế và thuận lợi khi thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết 629/2019/UBTVQH14, khi Thường trực HĐND không có cơ chế phối hợp với UBND để giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp của HĐND như Khoản 4 Điều 21 Nghị quyết 753/2005/UBTVQH11.
Bốn là, về hiệu quả hoạt động của đại biểu HĐND. Hiệu quả hoạt động của HĐND phụ thuộc lớn vào hiệu quả hoạt động của cá nhân đại biểu HĐND. Căn cứ quy định pháp luật và kinh nghiệm thực tế, đề nghị các đồng chí trao đổi về kinh nghiệm trong lựa chọn nhân sự giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND; kinh nghiệm, giải pháp nâng cao trách nhiệm cá nhân của từng đại biểu; nâng cao trách nhiệm tham gia các hoạt động giám sát của đại biểu HĐND, đặc biệt là các đại biểu HĐND kiêm nhiệm hoạt động trong hệ thống cơ quan hành pháp; các điều kiện về cơ sở vật chất, chế độ chính sách bảo đảm để đại biểu HĐND hoạt động thuận lợi, hiệu quả. Kinh nghiệm cân đối ngân sách của địa phương để bảo đảm chế độ chính sách cho đại biểu HĐND khi có những yếu tố đặc thù của địa phương; về việc thi đua khen thưởng của đại biểu HĐND.
Tôi cũng đề nghị các đồng chí chia sẻ những khó khăn và kinh nghiệm khi có sự thay đổi lãnh đạo chủ chốt HĐND, việc giảm số lượng đại biểu HĐND ở địa phương. Điều này có ảnh hưởng đến hoạt động điều hành của HĐND, Thường trực HĐND và ảnh hưởng đến đến tính đại diện nơi có đại biểu HĐND thôi làm nhiệm vụ đại biểu. Từ đó kiến nghị giúp việc lựa chọn nhân sự phù hợp để ứng cử đại biểu HĐND, lãnh đạo chủ chốt của HĐND cho các nhiệm kỳ sau.
Kính thưa các vị đại biểu!
Tại hội nghị này, Ban Công tác đại biểu đã chủ động chuẩn bị dự thảo “Luật Tổ chức chính quyền địa phương - những vấn đề đặt ra đối với tổ chức và hoạt động của HĐND” và đã được Thường trực HĐND tỉnh Phú Yên gửi đến các vị đại biểu tham dự hội nghị. Tôi đề nghị các đại biểu phát huy tinh thần trách nhiệm, nghiên cứu, đóng góp trí tuệ, tâm huyết cùng với Ban Công tác đại biểu hoàn thiện dự thảo văn bản báo cáo UBTVQH để bảo đảm việc sửa đổi, bổ sung Luật khắc phục được những vướng mắc trên thực tế và phù hợp với chủ trương của Đảng, tiếp tục nâng cao chất lượng, vai trò của HĐND.
Xin trân trọng cảm ơn!
_______________
* Đầu đề do Báo Đại biểu Nhân dân đặt
