Văn bản nêu rõ, chợ nông sản Thạnh Hóa nhiều năm qua đã không hoạt động đơn thuần như tên gọi ban đầu mà là nơi buôn bán chủ yếu các loài chim trời, động vật hoang dã, kể cả các loài quý hiếm được pháp luật bảo vệ. Trong nhiều năm qua, các tổ chức bảo tồn thiên nhiên cùng báo chí đã theo dõi hoạt động của khu chợ này và không ít lần phanh phui hoạt động buôn bán động vật hoang dã trái pháp luật tại đây.
Lần gần đây nhất, quý I.2020, với thông tin điều tra từ báo chí, Cục Kiểm lâm đã cử Đội Kiểm lâm đặc nhiệm phối hợp với các lực lượng chức năng địa phương kiểm tra và thu giữ hàng loạt cá thể động vật hoang dã, bao gồm nhiều loài quý hiếm. Sau vụ việc, dưới sự chỉ đạo trực tiếp từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Long An đã cam kết và triển khai các biện pháp nhằm chấn chỉnh hoạt động buôn bán trái phép động vật hoang dã tại khu chợ này. Tuy nhiên, hoạt động buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp vẫn diễn ra, chỉ chuyển từ hình thức công khai sang lén lút và tinh vi hơn.
Trước tình hình đại dịch Covid-19 đang diễn ra nghiêm trọng ở quy mô toàn cầu mà nguyên nhân được cho là xuất phát từ chợ buôn bán hải sản và động vật hoang dã ở Vũ Hán (Trung Quốc), ngày 23.7.2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 29/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã. Chỉ thị yêu cầu “kiên quyết loạt bỏ các khu vực chợ, tụ điểm mua bán động vật hoang dã trái pháp luật”; giao UBND các tỉnh chỉ đạo “tăng cường công tác kiểm soát các hành vi khai thác, săn, bắt, vận chuyển, tàng trữ, buôn bán, tiêu thụ và sử dụng động vật hoang dã trái pháp luật…”.
Tiếp đó, tháng 3,2021, Chính phủ Việt Nam và các tổ chức quốc tế, đối tác trong nước đã ký kết Khung đối tác một sức khỏe phòng chống dịch bệnh từ động vật sang người giai đoạn 2021-2025. “Việc xử lý dứt điểm hoạt động buôn bán động vật hoang dã trái phép tại khu chợ nông sản Thạnh Hóa vì vậy là vô cùng cấp thiết để thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 29/CT-TTg và từng bước triển khai Khung hợp tác Một sức khỏe nhằm bảo đảm an toàn sức khỏe cộng đồng”, văn bản nêu rõ.
Ghi nhận nỗ lực của UBND tỉnh Long An trong chỉ đạo các cơ quan ban ngành thực hiện Chỉ thị 29/CT-TTg nhằm xử lý triệt để tình trạng khai thác, buôn bán động vật hoang dã trên địa bàn, song PanNature cùng 13 tổ chức, đơn vị bảo tồn thiên nhiên kiến nghị UBND tỉnh cần có biện pháp quyết liệt hơn nữa. Theo đó, UBND tỉnh cần thành lập đoàn chuyên ngành kiểm soát, giám sát 24/7 tại chợ Thạnh Hóa để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, xác minh nguồn gốc các mặt hàng động vật hoang dã được bán tại chợ; kiểm tra, xác minh giấy tờ hợp pháp của các cơ sở nuôi cung cấp động vật hoang dã cho các cơ sở kinh doanh tại chợ Thạnh Hóa.
Ngoài ra, cần lập chuyên án điều tra, phát hiện và xử lý triệt để nguồn cung cấp động vật hoang dã bất hợp pháp cho các cơ sở kinh doanh; tăng cường công tác tuyên truyền qua các chương trình phát thanh, truyền hình chuyên đề và xây dựng các bảng biểu cố định về các quy định pháp luật có liên quan đến động vật hoang dã.
