Căng thẳng Mỹ - Iran gia tăng

Iran tuyên bố sẽ làm giàu kho dự trữ uranium gần hơn với cấp độ vũ khí trong 60 ngày nếu các cường quốc thế giới không đàm phán những điều khoản mới cho Thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Động thái trên cùng việc tàu sân bay và máy bay của Mỹ đang được gửi tới Trung Đông nhằm đối phó với Tehran, càng khiến căng thẳng khu vực đã nóng lại tiếp tục được gia nhiệt.

Quyết định 60 ngày

Trong tuyên bố được truyền hình trực tiếp nói trên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani, người từng cam kết rằng Thỏa thuận hạt nhân 2015 mang tính bước ngoặt sẽ đưa Iran đến gần phương Tây hơn, đã cho thấy lập trường cứng rắn thay vì gây áp lực với châu Âu để bảo vệ Tehran khỏi sức ép của Mỹ. Thời gian qua, chiến dịch trừng phạt của Nhà Trắng đã khiến nền kinh tế Iran gặp khó khăn khi ngăn chặn việc bán dầu của quốc gia Hồi giáo này trên thị trường toàn cầu. Nó tạo thêm áp lực không chỉ đối với chính quyền mà cả 80 triệu dân Iran. Gần đây nhất, ông Trump đã ban hành sắc lệnh trong đó đưa các lệnh trừng phạt mới nhắm vào ngành thép, nhôm, đồng và sắt của Iran, vốn là những lĩnh vực đem lại phần lớn thu nhập ngoại tệ cho Tehran.

Trước đó, Tổng thống Iran Rouhani đã phát biểu, “chúng tôi cảm thấy, thỏa thuận hạt nhân cần một cuộc “phẫu thuật”, vì “thuốc giảm đau” của năm ngoái đã không hiệu quả”. Ông nhấn mạnh thêm, “ca phẫu thuật đó là để cứu thỏa thuận, chứ không phải phá hủy nó”. Hôm thứ Tư vừa qua, Iran đã ngừng bán uranium dư thừa và nước nặng như bước đi đầu tiên theo yêu cầu theo thỏa thuận. Tuần trước, Mỹ chấm dứt thỏa thuận cho phép Iran trao đổi uranium đã làm giàu của mình với uranium bánh vàng chưa tinh chế với Nga và thỏa thuận bán nước nặng, được sử dụng làm chất làm mát trong các lò phản ứng hạt nhân cho Oman.

Trong 60 ngày, nếu không có thỏa thuận mới, Iran sẽ tăng cường làm giàu uranium vượt mức 3,67% cho phép của thỏa thuận. Đây là tỷ lệ có thể cung cấp nhiên liệu cho nhà máy điện hạt nhân thương mại. Mặc dù ông Rouhani không nói Iran sẽ sẵn sàng làm giàu uranium đến mức nào, nhưng người đứng đầu chương trình hạt nhân một lần nữa nhắc lại họ có thể đạt mức làm giàu 20% chỉ trong vòng 4 ngày.

Theo các nhà khoa học, khi một nước nào đó có thể làm giàu uranium lên khoảng 20%, thời gian cần thiết để đạt ngưỡng 90% đối với uranium cấp vũ khí sẽ giảm một nửa. Lâu nay, Iran luôn duy trì chương trình hạt nhân của mình vì mục đích hòa bình. Tuy nhiên, báo tiếng Anh của Đài Truyền hình nhà nước Iran PressTV trích dẫn các nguồn tin thân cận với Tổng thống cho biết, nước này sẽ rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân nếu châu Âu tìm cách trừng phạt Iran tại Hội đồng Bảo an LHQ.

Nhà lãnh đạo Iran tuyên bố, nếu 60 ngày trôi qua mà các cường quốc không có hành động tích cực gì, Iran sẽ dừng nỗ lực mà Trung Quốc đang dẫn đầu nhằm thiết kế lại lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak của Tehran. Các lò phản ứng như vậy sản xuất được plutonium, vốn có thể được sử dụng trong vũ khí hạt nhân. Iran đã thông báo cho Anh, Nga, Trung Quốc, Pháp và Đức về quyết định đó. Đây chính là các cường quốc tham gia ký kết Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và hiện giờ vẫn tiếp tục ủng hộ nó.

Tổng thống Rouhani cam kết, “nếu năm quốc gia trên tham gia đàm phán và giúp Iran đạt được lợi ích của mình trong lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng, Tehran sẽ quay trở lại các cam kết của mình theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015”.

Nguy cơ căng thẳng leo thang

Phản ứng trước động thái mới nhất của Iran, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Washington “sẽ chờ đợi và quan sát” những gì Tehran thực hiện tiếp theo. Châu Âu chắc chắn cũng sẽ lo lắng bởi Iran đang hợp tác chặt chẽ với Lục địa già trong nhiều vấn đề quan trọng như triệt phá các ổ thuốc phiện ở Afghanistan cũng như nỗ lực chấm dứt hoạt động buôn bán cần sa và kiểm soát nhập cư. Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt gọi việc Iran đe dọa tiếp tục làm giàu uranium ở cấp độ cao hơn là “bước không mong muốn”. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly tỏ ra bi quan hơn nhiều. “Không có gì tồi tệ hơn việc Iran rời bỏ thỏa thuận”, ông nói.

Theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015, Iran được phép dự trữ một lượng hạn chế urani làm giàu (300kg) và nước nặng, trong khi phần vượt quá quy định phải đưa ra nước ngoài. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu đã trở nên cực kỳ khó khăn sau khi Mỹ không cho phép Iran xuất khẩu số dư thừa, khiến nước này rơi vào tình thế buộc phải ngừng làm giàu urani hoặc phải phớt lờ quy định về số lượng urani và nước nặng đang tích trữ. Nguyên nhân là tháng 5 năm ngoái, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran với lý do thỏa thuận đó chỉ dọn đường cho nhà nước Hồi giáo tiến tới sản xuất bom hạt nhân.

Sau đó, quan hệ Mỹ - Iran ngày càng trở nên căng thẳng và đặc biệt leo thang gần đây. Hôm 5.5, chính quyền Mỹ cho biết có nguồn tin tình báo đáng tin cậy nói rằng Iran và các tổ chức mà họ hậu thuẫn ở Trung Đông có thể tấn công binh sĩ Mỹ ở Iraq và Syria hoặc sử dụng thiết bị không người lái chống người Mỹ ở Yemen. Ngay lập tức, Mỹ đã điều tàu sân bay và máy bay ném bom tới khu vực Trung Đông để đối phó.

Vì vậy, với tuyên bố mới nhất của Tổng thống Rouhani, các nhà quan sát nhận định, tình hình nguy hiểm này rất dễ vượt tầm kiểm soát nếu cả Mỹ và Iran không xử lý khôn khéo. Tháng trước, Washington đã đẩy quan hệ với Tehran xuống mức xấu mới khi liệt Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran vào danh sách các tổ chức khủng bố. Đáp lại, Iran cũng coi lực lượng quân đội Mỹ tại Trung Đông là khủng bố.

Việc “ăn miếng, trả miếng” như vậy có thể khiến thế bế tắc hiện nay tiếp diễn. Dẫu vậy, thế giới vẫn hy vọng, viễn cảnh leo thang quân sự nghiêm trọng sẽ không xảy ra.

Việt Nam và các nước

Văn phòng Quốc hội Việt Nam tích cực, chủ động tham gia các hoạt động của ASGP
Việt Nam và các nước

Văn phòng Quốc hội Việt Nam tích cực, chủ động tham gia các hoạt động của ASGP

Được tổ chức song song với Đại hội đồng lần thứ 150 Liên minh Nghị viện Thế giới tại Tashkent, Uzbekistan từ 6-9.4, Hội nghị các Tổng Thư ký nghị viện thế giới (ASGP) đã diễn ra thành công tốt đẹp với sự tham dự của đông đảo các Tổng Thư ký, Phó Tổng Thư ký nghị viện và đại diện các tổ chức quốc tế.

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội

Các hãng thông tấn, báo chí của Uzbekistan đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, đặc biệt là cuộc hội đàm giữa hai nhà lập pháp cao nhất, trong đó, nhấn mạnh rằng, Thỏa thuận hợp tác đầu tiên được ký kết giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Uzbekistan sẽ là cơ sở vững chắc thúc đẩy quan hệ liên nghị viện nói riêng và giữa hai quốc gia nói chung.

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam
Theo dòng sự kiện

Báo chí Uzbekistan: Tổng thống ủng hộ mối quan hệ đối tác thực chất với Việt Nam

Những ngày qua, các hãng thông tấn, báo chí đã đưa tin đậm nét về chuyến thăm chính thức Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng IPU-150 của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn. Trong đó, các cơ quan thông tấn báo chí đặc biệt nhấn mạnh phát biểu của Tổng thống Uzbekistan trong cuộc tiếp Chủ tịch Quốc hội, rằng Tashkent ủng hộ thúc đẩy mối quan hệ thực chất với Việt Nam.

Uzbekistan và Việt Nam: Cùng hướng tới những cơ hội hợp tác mới
Theo dòng sự kiện

Uzbekistan và Việt Nam: Cùng hướng tới những cơ hội hợp tác mới

Tiến sĩ Tulanbay Kurbanov - Chuyên gia quan hệ quốc tế, thành viên Liên hiệp nhà báo Uzbekistan, IPU-150
Từ ngày 4-8.4, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Trần Thanh Mẫn và Phu nhân thăm chính thức Cộng hòa Uzbekistan và tham dự Đại hội đồng lần thứ 150 Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU). Đây được đánh giá là chuyến thăm mang tính lịch sử, giúp đưa đến những cơ hội hợp tác mới cho Uzbekistan và Việt Nam.

Trang web Quốc hội Armenia đưa tin đậm nét về chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam
Việt Nam và các nước

Trang web Quốc hội Armenia đưa tin đậm nét về chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Việt Nam

Trang thông tin của Quốc hội Armenia - parliament.am đã đưa tin đậm nét về các hoạt động của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn làm trưởng đoàn đang ở thăm Armenia, ngay từ khi đoàn đặt chân tới sân bay quốc tế Zvartnots, ở Thủ đô Yerevan của Armenia.

Đông Timor trước ngưỡng cửa ASEAN
Quốc tế

Đông Timor trước ngưỡng cửa ASEAN

Năm 2025 có thể đánh dấu một bước mở rộng quan trọng của ASEAN với việc đón nhận Đông Timor trở thành thành viên mới. Mặc dù vẫn còn một số băn khoăn, sự gia nhập của Đông Timor có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên nếu tận dụng tốt mối quan hệ đối tác, biến những thách thức địa chính trị thành tăng trưởng kinh tế và chính trị.

Nguồn: en.moneyandbanking.co.th
Việt Nam và các nước

Thúc đẩy chủ quyền kinh tế khu vực

ASEAN đang đẩy mạnh hội nhập kinh tế khu vực bằng cách phát triển hệ thống thanh toán kỹ thuật số xuyên biên giới. Sáng kiến này giúp giao dịch tài chính diễn ra liền mạch, thúc đẩy tăng trưởng và củng cố quan hệ kinh tế; đồng thời, giúp tăng cường chủ quyền kinh tế khu vực, giảm phụ thuộc bên ngoài và nâng cao vị thế của ASEAN trên trường quốc tế, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Nguồn: Reuters
Quốc tế

Thủ tướng tương lai có tạo nên bước ngoặt trên chính trường Canada?

Ngày 9.3, Mark Carney, cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada và Ngân hàng Anh, người được đánh giá là không có kinh nghiệm về chính trị, đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc đua lãnh đạo đảng Tự do, thay thế Thủ tướng Justin Trudeau. Với 86% số phiếu bầu, ông Carney đã đánh bại cựu Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland để trở thành người kế nhiệm vị trí lãnh đạo đảng cầm quyền.

Đặt trọng tâm tăng trưởng chất lượng cao trên cơ sở đổi mới công nghệ
Quốc tế

Đặt trọng tâm tăng trưởng chất lượng cao trên cơ sở đổi mới công nghệ

Trung Quốc vừa bước vào kỳ họp chính trị lớn nhất trong năm, được gọi là "lưỡng hội". Chỉ ra nội dung cụ thể của các biện pháp thúc đẩy tăng trưởng sẽ là trọng tâm chính của Lưỡng hội năm nay. Để giải quyết những thách thức trong nước và những biến động do bên ngoài mang lại, Trung Quốc dự kiến ​​sẽ nhấn mạnh vào việc đạt được tăng trưởng chất lượng cao nhờ thúc đẩy nhu cầu trong nước và đổi mới công nghệ.

Đông Nam Á và bài toán áp dụng thuế carbon
Việt Nam và các nước

Đông Nam Á và bài toán áp dụng thuế carbon

Biến đổi khí hậu không phải là hiện tượng mới ở Đông Nam Á, các sự kiện thời tiết khắc nghiệt xảy ra ngày càng thường xuyên hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân và sự phát triển kinh tế của khu vực. Do đó, các chuyên gia nhận định, thuế carbon được xem là giải pháp chống biến đổi khí hậu quan trọng của Đông Nam Á.

AFF 2025 là 'kho' ý tưởng tham khảo có giá trị cho Tầm nhìn Cộng đồng 2045
Việt Nam và các nước

AFF 2025 là 'kho' ý tưởng tham khảo có giá trị cho Tầm nhìn Cộng đồng 2045

ASEAN nên duy trì các nguyên tắc nền tảng của mình, thúc đẩy sự đoàn kết, khả năng phục hồi và vai trò trung tâm, đồng thời tăng cường hội nhập để đối phó với những bất ổn toàn cầu và làm chủ các công nghệ mới nổi. Đó là ý kiến của các đại biểu tham dự Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) 2025 vừa diễn ra tại Hà Nội trong hai ngày 25-26.2. Lần thứ hai được Việt Nam tổ chức, AFF tiếp tục củng cố "thương hiệu" của mình như một điểm gặp gỡ cho các cuộc thảo luận sôi nổi về tương lai ASEAN.

AFF 2025: Thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường sự linh hoạt ứng phó với thách thức
Việt Nam và các nước

AFF 2025: Thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường sự linh hoạt ứng phó với thách thức

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tăng cường tính linh hoạt; củng cố vai trò trung tâm của mình trong giải quyết hiệu quả các thách thức trong bối cảnh hiện tại. Đó là ý kiến của các đại biểu tại phiên họp toàn thể lần thứ nhất và thứ 2 của Diễn đàn Tương lai ASEAN (AFF) lần thứ 2 diễn ra tại Hà Nội ngày 26.2.

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025: Tăng cường sự đoàn kết và khả năng phục hồi của ASEAN
Việt Nam và các nước

Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025: Tăng cường sự đoàn kết và khả năng phục hồi của ASEAN

Với chủ đề “Xây dựng một ASEAN đoàn kết, tự cường và bao trùm trong một thế giới biến động”, Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 (AFF 2025) đóng vai trò là nền tảng quan trọng thúc đẩy các cuộc thảo luận về tăng cường hợp tác khu vực, thúc đẩy phát triển bền vững và định vị ASEAN là một nhân tố chủ chốt trong các vấn đề toàn cầu.