Căng thẳng Mỹ - Iran gia tăng

Iran tuyên bố sẽ làm giàu kho dự trữ uranium gần hơn với cấp độ vũ khí trong 60 ngày nếu các cường quốc thế giới không đàm phán những điều khoản mới cho Thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Động thái trên cùng việc tàu sân bay và máy bay của Mỹ đang được gửi tới Trung Đông nhằm đối phó với Tehran, càng khiến căng thẳng khu vực đã nóng lại tiếp tục được gia nhiệt.

Quyết định 60 ngày

Trong tuyên bố được truyền hình trực tiếp nói trên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani, người từng cam kết rằng Thỏa thuận hạt nhân 2015 mang tính bước ngoặt sẽ đưa Iran đến gần phương Tây hơn, đã cho thấy lập trường cứng rắn thay vì gây áp lực với châu Âu để bảo vệ Tehran khỏi sức ép của Mỹ. Thời gian qua, chiến dịch trừng phạt của Nhà Trắng đã khiến nền kinh tế Iran gặp khó khăn khi ngăn chặn việc bán dầu của quốc gia Hồi giáo này trên thị trường toàn cầu. Nó tạo thêm áp lực không chỉ đối với chính quyền mà cả 80 triệu dân Iran. Gần đây nhất, ông Trump đã ban hành sắc lệnh trong đó đưa các lệnh trừng phạt mới nhắm vào ngành thép, nhôm, đồng và sắt của Iran, vốn là những lĩnh vực đem lại phần lớn thu nhập ngoại tệ cho Tehran.

Trước đó, Tổng thống Iran Rouhani đã phát biểu, “chúng tôi cảm thấy, thỏa thuận hạt nhân cần một cuộc “phẫu thuật”, vì “thuốc giảm đau” của năm ngoái đã không hiệu quả”. Ông nhấn mạnh thêm, “ca phẫu thuật đó là để cứu thỏa thuận, chứ không phải phá hủy nó”. Hôm thứ Tư vừa qua, Iran đã ngừng bán uranium dư thừa và nước nặng như bước đi đầu tiên theo yêu cầu theo thỏa thuận. Tuần trước, Mỹ chấm dứt thỏa thuận cho phép Iran trao đổi uranium đã làm giàu của mình với uranium bánh vàng chưa tinh chế với Nga và thỏa thuận bán nước nặng, được sử dụng làm chất làm mát trong các lò phản ứng hạt nhân cho Oman.

Trong 60 ngày, nếu không có thỏa thuận mới, Iran sẽ tăng cường làm giàu uranium vượt mức 3,67% cho phép của thỏa thuận. Đây là tỷ lệ có thể cung cấp nhiên liệu cho nhà máy điện hạt nhân thương mại. Mặc dù ông Rouhani không nói Iran sẽ sẵn sàng làm giàu uranium đến mức nào, nhưng người đứng đầu chương trình hạt nhân một lần nữa nhắc lại họ có thể đạt mức làm giàu 20% chỉ trong vòng 4 ngày.

Theo các nhà khoa học, khi một nước nào đó có thể làm giàu uranium lên khoảng 20%, thời gian cần thiết để đạt ngưỡng 90% đối với uranium cấp vũ khí sẽ giảm một nửa. Lâu nay, Iran luôn duy trì chương trình hạt nhân của mình vì mục đích hòa bình. Tuy nhiên, báo tiếng Anh của Đài Truyền hình nhà nước Iran PressTV trích dẫn các nguồn tin thân cận với Tổng thống cho biết, nước này sẽ rút khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân nếu châu Âu tìm cách trừng phạt Iran tại Hội đồng Bảo an LHQ.

Nhà lãnh đạo Iran tuyên bố, nếu 60 ngày trôi qua mà các cường quốc không có hành động tích cực gì, Iran sẽ dừng nỗ lực mà Trung Quốc đang dẫn đầu nhằm thiết kế lại lò phản ứng hạt nhân nước nặng Arak của Tehran. Các lò phản ứng như vậy sản xuất được plutonium, vốn có thể được sử dụng trong vũ khí hạt nhân. Iran đã thông báo cho Anh, Nga, Trung Quốc, Pháp và Đức về quyết định đó. Đây chính là các cường quốc tham gia ký kết Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 và hiện giờ vẫn tiếp tục ủng hộ nó.

Tổng thống Rouhani cam kết, “nếu năm quốc gia trên tham gia đàm phán và giúp Iran đạt được lợi ích của mình trong lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng, Tehran sẽ quay trở lại các cam kết của mình theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015”.

Nguy cơ căng thẳng leo thang

Phản ứng trước động thái mới nhất của Iran, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Washington “sẽ chờ đợi và quan sát” những gì Tehran thực hiện tiếp theo. Châu Âu chắc chắn cũng sẽ lo lắng bởi Iran đang hợp tác chặt chẽ với Lục địa già trong nhiều vấn đề quan trọng như triệt phá các ổ thuốc phiện ở Afghanistan cũng như nỗ lực chấm dứt hoạt động buôn bán cần sa và kiểm soát nhập cư. Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt gọi việc Iran đe dọa tiếp tục làm giàu uranium ở cấp độ cao hơn là “bước không mong muốn”. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Florence Parly tỏ ra bi quan hơn nhiều. “Không có gì tồi tệ hơn việc Iran rời bỏ thỏa thuận”, ông nói.

Theo Thỏa thuận hạt nhân năm 2015, Iran được phép dự trữ một lượng hạn chế urani làm giàu (300kg) và nước nặng, trong khi phần vượt quá quy định phải đưa ra nước ngoài. Tuy nhiên, hoạt động xuất khẩu đã trở nên cực kỳ khó khăn sau khi Mỹ không cho phép Iran xuất khẩu số dư thừa, khiến nước này rơi vào tình thế buộc phải ngừng làm giàu urani hoặc phải phớt lờ quy định về số lượng urani và nước nặng đang tích trữ. Nguyên nhân là tháng 5 năm ngoái, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran với lý do thỏa thuận đó chỉ dọn đường cho nhà nước Hồi giáo tiến tới sản xuất bom hạt nhân.

Sau đó, quan hệ Mỹ - Iran ngày càng trở nên căng thẳng và đặc biệt leo thang gần đây. Hôm 5.5, chính quyền Mỹ cho biết có nguồn tin tình báo đáng tin cậy nói rằng Iran và các tổ chức mà họ hậu thuẫn ở Trung Đông có thể tấn công binh sĩ Mỹ ở Iraq và Syria hoặc sử dụng thiết bị không người lái chống người Mỹ ở Yemen. Ngay lập tức, Mỹ đã điều tàu sân bay và máy bay ném bom tới khu vực Trung Đông để đối phó.

Vì vậy, với tuyên bố mới nhất của Tổng thống Rouhani, các nhà quan sát nhận định, tình hình nguy hiểm này rất dễ vượt tầm kiểm soát nếu cả Mỹ và Iran không xử lý khôn khéo. Tháng trước, Washington đã đẩy quan hệ với Tehran xuống mức xấu mới khi liệt Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran vào danh sách các tổ chức khủng bố. Đáp lại, Iran cũng coi lực lượng quân đội Mỹ tại Trung Đông là khủng bố.

Việc “ăn miếng, trả miếng” như vậy có thể khiến thế bế tắc hiện nay tiếp diễn. Dẫu vậy, thế giới vẫn hy vọng, viễn cảnh leo thang quân sự nghiêm trọng sẽ không xảy ra.

Việt Nam và các nước

Ninh Bình kết nối hợp tác với các thành phố lịch sử, đô thị di sản của Armenia
Việt Nam và các nước

Ninh Bình kết nối hợp tác với các thành phố lịch sử, đô thị di sản của Armenia

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 17 - 23.11 theo lời mời của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, ngày 18.11, Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước Cộng hòa Armenia do Chủ tịch Quốc hội Alen Simonyan làm Trưởng đoàn đã tới thăm và làm việc tại Ninh Bình.

Xây dựng thế giới công bằng và hành tinh bền vững
Việt Nam và các nước

Xây dựng thế giới công bằng và hành tinh bền vững

Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) sẽ được tổ chức tại Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (MAM) ở Rio de Janeiro, Brazil từ ngày 18 - 19.11. Các nhà lãnh đạo G20 sẽ thảo luận để xây dựng sự đồng thuận về các vấn đề toàn cầu như chống đói nghèo, cải cách quản trị toàn cầu, đánh thuế giới siêu giàu, thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Nỗi sợ hãi, thay vì hy vọng, đã chiến thắng
Việt Nam và các nước

Nỗi sợ hãi, thay vì hy vọng, đã chiến thắng

Ông Donald Trump, cựu tổng thống bị luận tội hai lần, người đã bị kết án vì hàng chục tội danh và bị buộc tội nhiều tội danh khác, người luôn bị phàn nàn về cách ăn nói và hành xử, đã giành chiến thắng không thể ngoạn mục hơn. Các nhà phân tích cho rằng, vinh quang của ông Donald Trump là minh chứng cho thấy: nỗi sợ hãi, thay vì hy vọng, đã chiến thắng.

Hành trình trở lại Nhà Trắng đầy ngoạn mục
Việt Nam và các nước

Hành trình trở lại Nhà Trắng đầy ngoạn mục

Sau cuộc bầu cử với sắc đỏ áp đảo, ứng cử viên của đảng Cộng hòa Donald Trump chính thức đắc cử Tổng thống thứ 47 của Mỹ. Tờ New York Times nhận định, ông Trump đã bước vào cuộc đua Nhà Trắng với hành trang khác thường và vượt qua tất cả những trở ngại, hiện diện đầy quyền lực trước những cử tri đang mong muốn xoay chuyển các định hướng và chính sách dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden và bà Kamala Harris.

Giảm căng thẳng về nhà ở, dịch vụ xã hội
Việt Nam và các nước

Giảm căng thẳng về nhà ở, dịch vụ xã hội

Chính phủ Canada vừa công bố Kế hoạch Mức độ nhập cư giai đoạn 2025 - 2027, nhằm làm chậm tốc độ tăng trưởng dân số tạm thời trong khi vẫn bảo đảm sự ổn định kinh tế và xã hội lâu dài. Sự thay đổi này đánh dấu nỗ lực đáng kể của chính quyền hiện tại trong việc thay đổi chính sách nhập cư, song cũng làm dấy lên nhiều tranh cãi về tác động lâu dài của kế hoạch đến lực lượng lao động và nền kinh tế của Canada.

Châu Á cần thận trọng với chính sách thương mại
Việt Nam và các nước

Châu Á cần thận trọng với chính sách thương mại

Dù ai đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ trong ngày 5.11 tới, thì các nhà chiến lược kinh tế châu Á sẽ phải duy trì sự cởi mở và chủ động về mặt ngoại giao để bảo vệ hệ thống thương mại đa phương, trong bối cảnh Hoa Kỳ đang dần rút khỏi chủ nghĩa khu vực ở châu Á và vắng mặt với vai trò lãnh đạo thương mại toàn cầu.

Mục tiêu tăng trưởng 8% của Indonesia có khả thi?
Quốc tế

Mục tiêu tăng trưởng 8% của Indonesia có khả thi?

Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, tân Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto đã nêu rõ tầm nhìn kinh tế, cam kết đạt mức tăng trưởng kinh tế hàng năm 8% trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định rằng, mục tiêu này sẽ khó có thể đạt được, trong bối cảnh Indonesia đang phải đối mặt với những hạn chế tài chính đáng kể, cơ sở thuế thấp và ngành sản xuất đang gặp khó khăn.

sustainable.japantimes.com
Việt Nam và các nước

Lỗ hổng trong chính sách an ninh lương thực

Nhật Bản đã trải qua tình trạng thiếu gạo nghiêm trọng vào mùa hè vừa qua, bộc lộ những lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống an ninh lương thực của nước này. Mặc dù mức tiêu thụ gạo đã giảm dần qua các năm, nhưng chỉ một sự biến động nhỏ trong chuỗi cung ứng cũng đã gây ra sự gián đoạn lớn trên thị trường, làm nổi bật nhu cầu cấp bách về việc tái cấu trúc các chính sách nông nghiệp để bảo đảm an ninh lương thực và ổn định thị trường dài hạn.

Cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 27.10
Quốc tế

Nhật Bản trước thềm cuộc tổng tuyển cử 2024

Chiến dịch tranh cử cho cuộc đua vào Hạ viện Nhật Bản đã chính thức bắt đầu, với danh sách hơn 1.300 ứng cử viên đến từ 11 đảng và tổ chức chính trị tham gia tranh cử. Giới quan sát nhận định, trong bối cảnh đất nước đang phải đối mặt với những thách thức từ nhiều phía, cuộc tổng tuyển cử lần này sẽ xem là cơ hội để Nhật Bản giải quyết những khủng hoảng trong nước, củng cố lại hệ thống chính trị và tạo tiền đề cần thiết thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

Hội nghị cung cấp thông tin về tình hình và định hướng hợp tác ASEAN
Việt Nam và các nước

Hội nghị cung cấp thông tin về tình hình và định hướng hợp tác ASEAN

Chiều ngày 17.10, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị cung cấp thông tin về tình hình và định hướng hợp tác ASEAN. Mục tiêu của sự kiện là cung cấp thông tin chính xác, cập nhật và chuyên sâu về hợp tác ASEAN, từ đó nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, đóng góp và hội nhập của Việt Nam trong khối, thông qua các kênh truyền thông.

Tân Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum công bố chiến lược an ninh mới.
Quốc tế

Tân Tổng thống Mexico và nỗ lực cải thiện tình hình an ninh đất nước

Đối mặt với tình trạng bạo lực băng đảng gia tăng, bao gồm cả vụ Thị trưởng Alejandro Arco của thành phố Chilpancingo bị sát hại chỉ vài ngày sau khi ông nhậm chức, tân Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã công bố chiến lược an ninh mới, tập trung đối phó và giải quyết làn sóng tội phạm ở 6 tiểu bang nguy hiểm nhất của đất nước, đồng thời tăng cường năng lực tình báo quốc gia.

Ngoại trưởng Blinken: Mỹ ủng hộ ASEAN bất kể kết quả bầu cử Tổng thống
Quốc tế

Ngoại trưởng Blinken: Mỹ ủng hộ ASEAN bất kể kết quả bầu cử Tổng thống

Đại diện cho Tổng thống Mỹ tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ lần thứ 12 diễn ra tại Lào vào sáng 11.10, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, khẳng định ASEAN giữ vị trí trung tâm trong tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; đồng thời tái khẳng định cam kết của Washington đối với khu vực bất kể kết quả bầu cử sắp tới sẽ ra sao.

Lào chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45
Việt Nam và các nước

Thúc đẩy kết nối và tự cường

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 44 và 45 và các hội nghị cấp cao liên quan sẽ diễn ra từ ngày 9 - 11.10, tại Thủ đô Vientiane của Lào, với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN, Đông Timor và 10 đối tác của ASEAN, cùng nhiều khách mời là đại diện các tổ chức quốc tế và khu vực. Đây là dịp để các lãnh đạo ASEAN và đối tác thảo luận, đưa ra quyết sách cho nhiều vấn đề chiến lược đang đặt ra cho ASEAN và khu vực.

EU dự kiến sẽ áp thuế quan lên tới 45% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc.
Quốc tế

Nguy cơ xảy ra "cuộc chiến" thương mại

Hôm nay, 4.10, Liên minh châu Âu (EU) tiến hành bỏ phiếu về việc áp thuế lên tới 45% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc; các chuyên gia cho rằng, vẫn còn không gian để EU và Trung Quốc tiếp tục đối thoại, giải quyết những khác biệt bất kể kết quả ra sao, song nguy cơ xảy ra "cuộc chiến" thương mại ngày càng trở nên rõ nét.

Chính sách tiếng Anh của Singapore: Thay đổi vận mệnh một dân tộc
Giáo dục

Chính sách tiếng Anh của Singapore: Thay đổi vận mệnh một dân tộc

Có một người nữ nhà báo Singapore đã viết trên tạp chí Forbes để bày tỏ lòng biết ơn đối với cố Thủ tướng Lý Quang Diệu: “Gia tài mà Lý Quang Diệu để lại cho Singapore chính là tiếng Anh”. Đất nước này có thể vươn mình từ một làng chài nhỏ bé thành cường quốc thế giới chính nhờ vào chính sách dạy học, làm việc song ngữ mà cố Thủ tướng đã lựa chọn.

Malaysia đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong trường học như thế nào?
Giáo dục

Malaysia đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong trường học như thế nào?

Khi Malaysia tiến tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao, việc nâng cao khả năng tiếng Anh là trọng tâm quan trọng trong hệ thống giáo dục của đất nước. Quốc gia Đông Nam Á này đã triển khai một loạt chính sách cụ thể nhằm cải thiện chất lượng giảng dạy tiếng Anh trong các trường học, không chỉ nhằm nâng cao kỹ năng ngôn ngữ, mà còn giúp học sinh giành ưu thế trong môi trường quốc tế.

Báo chí hàng đầu của Nga đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội
Theo dòng sự kiện

Báo chí hàng đầu của Nga đưa tin đậm nét chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Quốc hội

Các kênh truyền hình, cổng thông tin chính thức của Duma Quốc gia, Hội đồng Liên bang và các hãng thông tấn, báo chí lớn của Nga (Tass, Ria - Novosti, Gazeta, Pnp, Ramble, Rutube, Vz, riamediabank, Rossaprimavera, Ridus, EADaily.com/ru, Rg.ru, 1Tv.ru ) tích cực đăng bài, hình ảnh đưa tin trước, trong và sau chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Truyền thông Nga: Củng cố hợp tác liên nghị viện - con đường làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược Nga - Việt
Theo dòng sự kiện

Truyền thông Nga: Củng cố hợp tác liên nghị viện - con đường làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược Nga - Việt

Trong thời gian thăm, làm việc tại Nga theo lời mời của Chủ tịch Duma Quốc gia V. Volodin và Chủ tịch Hội đồng liên bang V. Matvienko từ ngày 8- 10.9, các kênh truyền hình, hãng thông tấn, báo chí lớn của Nga đồng loạt đăng tải nhiều bài viết, hình ảnh... phản ánh, bình luận về chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, trong đó trích lời Chủ tịch Duma Quốc gia việc cơ quan lập pháp hai nước củng cố hợp tác liên nghị viện sẽ là con đường để giúp làm sâu sắc hơn Quan hệ Đối tác chiến lược Nga - Việt.