Sự kiện quan trọng nhất trong lịch trình chính trị

Hàng nghìn đại biểu từ khắp cả nước đã tụ họp tại Thủ đô Bắc Kinh để tham dự kỳ họp "lưỡng hội" kéo dài khoảng một tuần (từ ngày 4 - 11.3). Kỳ họp này bao gồm các cuộc họp thường niên diễn ra song song của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (NPC) và Hội nghị hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc (CPPCC).

Lưỡng hội thường niên là một sự kiện rất được mong đợi trong lịch trình chính trị của Trung Quốc. Các phiên họp này cung cấp góc nhìn quan trọng vào lộ trình phát triển của Trung Quốc đến năm 2025, năm cuối cùng của Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021 - 2025), có ý nghĩa sâu sắc khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang phát triển chất lượng cao và thúc đẩy hiện đại hóa Trung Quốc.

Lưỡng hội năm nay, là kỳ họp đầu tiên kể từ kỳ họp toàn thể lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC) Khóa 20 với chủ đề cải cách diễn ra vào tháng 7 năm ngoái, dự kiến ​​sẽ định hướng chính sách của đất nước trong bối cảnh trong nước và toàn cầu ngày càng phức tạp và đầy thách thức. Đặc biệt, kỳ họp "lưỡng hội" năm nay có sứ mệnh thúc đẩy sự đồng thuận và tăng cường lòng tin khi Trung Quốc nỗ lực đẩy mạnh cải cách và đạt được các mục tiêu nêu trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14.

Chuyển đổi chính sách kinh tế vĩ mô

Trong phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã trình bày Báo cáo công tác của Chính phủ. Báo cáo chỉ ra rằng, năm 2024, Trung Quốc đã đạt được mục tiêu tăng trưởng 5%, đứng đầu trong các nền kinh tế lớn trên thế giới, chủ yếu nhờ các biện pháp kinh tế vĩ mô quan trọng được thiết kế để ứng phó với những thách thức kinh tế. Bất chấp những khó khăn mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt trong những năm gần đây, nước này vẫn đóng góp khoảng 30% vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào năm 2024, trở thành nguồn tăng trưởng lớn nhất cho nền kinh tế thế giới. Việc làm và giá cả nhìn chung ổn định, với 12,56 triệu việc làm mới ở khu vực thành thị, tỷ lệ thất nghiệp trung bình được khảo sát ở khu vực thành thị là 5,1% và giá tiêu dùng tăng 0,2%.

Trong khi nền kinh tế Trung Quốc đã chứng minh được khả năng phục hồi, những thách thức và vấn đề như nhu cầu trong nước không đủ và áp lực bên ngoài vẫn còn tồn tại.

Giữa những thách thức về phát triển, Trung Quốc đã báo hiệu sự thay đổi trong lập trường kinh tế vĩ mô của mình. Vài tháng trước kỳ họp, tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương vào tháng 12 năm ngoái, các nhà hoạch định chính sách đã cam kết sẽ thúc đẩy các chính sách vĩ mô chủ động hơn trong năm nay. Đáng chú ý, giới lãnh đạo đã áp dụng chính sách tiền tệ "vừa phải nới lỏng", thay đổi đáng kể so với cách tiếp cận "thận trọng" trong 14 năm qua.

Cụ thể, Trung Quốc giữ mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức khoảng 5% cho năm 2025 bất chấp cuộc chiến thương mại với Mỹ và những trở ngại khác. Báo cáo phản ánh kế hoạch của Chính phủ nhằm cố gắng ổn định tăng trưởng trong thời kỳ kinh tế khó khăn, nhưng không kìm hãm hành động mạnh mẽ hơn để thúc đẩy tăng trưởng.

Mục tiêu trên đánh dấu năm thứ ba liên tiếp Bắc Kinh hướng đến mức tăng trưởng GDP khoảng 5%. Mặc dù Trung Quốc duy trì cùng một mục tiêu tăng trưởng từ năm 2023, nhưng để đạt được mục tiêu này trong năm nay, nước này sẽ phải vượt qua những thách thức ngày càng tăng, đặc biệt khi Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 20%, có hiệu lực từ ngày 4.3. Thêm vào đó, Bắc Kinh cắt giảm mục tiêu chỉ số giá tiêu dùng (CPI) xuống khoảng 2%, giảm đáng kể so với mục tiêu 3% của năm ngoái. Đây cũng là lần đầu tiên CPI được đặt dưới 3% kể từ khi Trung Quốc bắt đầu công bố con số này trong báo cáo công tác thường niên cách đây 20 năm.

Tân Hoa Xã dẫn lời cố vấn chính trị quốc gia của Viện Kinh tế thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, ông Huang Qunhui cho biết: “Mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong năm nay là có cơ sở khoa học và thực tế. Trước bối cảnh toàn cầu đầy thách thức, việc đặt ra mục tiêu tăng trưởng cho thấy Trung Quốc đang chủ động trước những bất ổn thông qua cách tiếp cận tăng trưởng rõ ràng và quyết tâm”.

Báo cáo đưa ra một số thông tin chi tiết về các kế hoạch đã công bố trước đó nhằm tăng cường kích thích cho nền kinh tế trì trệ trong năm nay; đồng thời nêu rõ các kế hoạch cho một “chính sách tài khóa chủ động hơn”, bao gồm tăng chi tiêu thâm hụt từ 3% lên 4% GDP. Thêm vào đó Chính phủ sẽ phát hành 1,3 nghìn tỷ nhân dân tệ (180 tỷ USD) trái phiếu siêu dài hạn, tăng so với mức 1 nghìn tỷ nhân dân tệ của năm ngoái, trong số đó, sẽ dành cho một chương trình được đưa ra vào năm ngoái, cung cấp khoản hoàn lại cho người tiêu dùng đổi ô tô hoặc đồ gia dụng lấy xe mới. Ngoài ra, Báo cáo cũng đưa ra những chỉ dấu cho thấy, Bắc Kinh sẽ tăng cường bảo vệ pháp lý khu vực kinh tế tư nhân.

Đặt trọng tâm vào nhu cầu trong nước và đổi mới công nghệ

Ủy viên Ủy ban Toàn quốc CPPCC, Chủ tịch Deloitte Trung Quốc Jiang Ying tin rằng, những thách thức mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt, do sự định hình lại trật tự quốc tế và các xung đột địa chính trị đang ngày càng trở nên phức tạp. Để giải quyết những thách thức này, Trung Quốc sẽ đặt trọng tâm vào thúc đẩy nhu cầu trong nước và đổi mới công nghệ.

Đồng quan điểm, Đại biểu Quốc hội, Giám đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tại Thượng Hải Jin Penghui nhận định: "Để thúc đẩy sự ổn định và khả năng phục hồi lớn hơn của nền kinh tế Trung Quốc, điều quan trọng là phải giảm tác động tiêu cực của các cú sốc kinh tế bên ngoài bằng cách thúc đẩy sự chuyển dịch động lực tăng trưởng từ nhu cầu bên ngoài sang nhu cầu trong nước". "Điều này bao gồm việc thúc đẩy tiêu dùng và nâng cấp mô hình tiêu dùng, đặc biệt là bằng cách khai phá tiềm năng trong các lĩnh vực như dịch vụ, y tế và tiêu dùng kỹ thuật số", ông Jin cho biết thêm.

Với mục tiêu chuyển dịch sang phát triển chất lượng cao, thì thúc đẩy phát triển công nghệ cũng sẽ là một nội dung trọng tâm. Kỳ "lưỡng hội" năm nay sẽ là cơ hội để làm nổi bật sự phát triển của lực lượng sản xuất chất lượng mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như AI.

Năm 2024, tổng chi tiêu của Trung Quốc cho nghiên cứu và phát triển (R&D) lên tới 3,61 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 503,21 tỷ USD), bảo đảm vị trí là quốc gia chi tiêu lớn thứ hai thế giới cho R&D. Ngoài ra, Chính phủ Trung Quốc cũng đưa ra sáng kiến “Made in China 2025” ​​đầy tham vọng, với mục tiêu đưa Trung Quốc dẫn đầu toàn cầu trong các ngành sản xuất công nghệ cao vào năm 2025 và biến cường quốc này từ “công xưởng của thế giới” thành cường quốc sản xuất tiên tiến.

Trung Quốc sẽ ưu tiên cho hai lĩnh vực chiến lược là chất bán dẫn và AI nhằm thu hẹp khoảng cách với phương Tây. Cuộc họp lần này quy tụ sự tham gia của các nhà lập pháp, cố vấn chính trị, cùng một số giám đốc điều hành công ty và các nhà nghiên cứu hàng đầu Trung Quốc. Do đó, cuộc họp được kỳ vọng sẽ là diễn đàn để các bên đưa ra các đề xuất nhằm thúc đẩy sự đồng thuận rộng rãi về phát triển công nghệ quốc gia, nhất là ở các lĩnh vực có sự tham gia mạnh mẽ của AI.

Đáng chú ý, gần đây công ty khởi nghiệp công nghệ Trung Quốc DeepSeek đã gây chấn động ngành công nghiệp AI toàn cầu và các thị trường vốn bằng việc ra mắt một chatbot mã nguồn mở thu hút nhiều người sử dụng. Sức ảnh hưởng của sáng kiến này đang “đe dọa đến vị trí của ngành công nghệ của Mỹ”, cũng như khẳng định Trung Quốc thật sự nghiêm túc về việc phải vươn lên dẫn đầu trong các tiến bộ công nghệ và tập trung vào bồi dưỡng nhân tài.

Dù cho các con số và các kế hoạch cụ thể là gì thì kỳ họp "lưỡng hội" lần này không chỉ giới hạn trong các báo cáo, thay vào đó còn mang đến động lực cho “sự quản lý trong một hệ thống được xác định bởi tầm nhìn chiến lược hơn là sự tiện lợi trong bầu cử ngắn hạn”. Việc theo dõi sát nội dung chương trình kỳ họp "lưỡng hội" lần này cho thấy những định hướng rõ ràng hơn về tầm nhìn kinh tế dựa trên sức bật công nghệ của Trung Quốc.