Cần thích ứng với tình hình trong từng giai đoạn cụ thể
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam dự báo, những tháng đầu năm 2023, sẽ có hàng trăm doanh nghiệp tiếp tục thực hiện giảm giờ làm của người lao động, gần 90 doanh nghiệp có kế hoạch cắt giảm trên 15.000 lao động.
Bên cạnh đó, theo dự báo của nhiều chuyên gia, sau Tết tình hình kinh tế thế giới vẫn sẽ còn biến động, trong khi nền kinh tế của Việt Nam có độ mở lớn, vì vậy, sự ảnh hưởng từ bối cảnh chung sẽ tiếp tục tác động đến các doanh nghiệp trong nước cũng như bức tranh thị trường lao động. Do đó, số lượng người lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp có thể tăng trong đầu năm 2023.
Trước những bối cảnh đó, ông Ngô Xuân Liễu, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ quốc gia về việc làm cho rằng, để thích ứng với tình hình trong từng giai đoạn cụ thể, việc doanh nghiệp phải cơ cấu lại lực lượng lao động là vấn đề hết sức bình thường, đặc biệt ở một số ngành liên quan đến xuất khẩu. Vì vậy, số lượng người lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp có thể tăng trong đầu năm 2023, song yếu tố này cũng không đáng lo ngại và cũng không phải điều bất ngờ.
Theo ông Liễu, dù một số ngành xuất khẩu bị ảnh hưởng đơn hàng, thu hẹp sản xuất, nhưng số lao động trong các ngành này chỉ chiếm tỷ trọng ít trong thị trường lao động; điểm sáng là có những ngành khác vẫn mở rộng, như dịch vụ. Với nhiều yếu tố cộng hưởng như đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài, nhu cầu tuyển dụng tại một số địa phương vẫn tăng, đặc biệt tại phía Bắc như Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Giang…
Tính toán các phương án hỗ trợ lao động thất nghiệp
Là đơn vị kết nối, hỗ trợ giải quyết việc làm, ông Ngô Xuân Liễu cho biết, hiện Trung tâm dịch vụ quốc gia về việc làm đang tính toán các phương án để hỗ trợ sắp xếp lại việc làm cho người lao động khi doanh nghiệp bị thu hẹp sản xuất. Đồng thời, hướng dẫn các cơ sở đào tạo, giáo dục nghề nghiệp đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp cho người lao động, để sau khi doanh nghiệp phải cắt giảm lao động có thể bố trí ngay được công việc mới phù hợp với điều kiện, khả năng của người lao động và thị trường lao động ở từng địa phương, khu vực.
Bên cạnh đó, việc đào tạo, đào tạo lại lao động cũng là một trong những giải pháp trọng tâm và quan trọng, bởi lẽ việc hỗ trợ đào tạo là chủ trương chung không chỉ nằm ở chính sách bảo hiểm thất nghiệp mà còn ở nhiều chính sách chung khác.
Theo báo cáo của Cục Việc làm, thuộc Bộ Lao động, Thương Binh và Xã hội, số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp quý 4.2022 (từ ngày 1.10.2022 - 18.12.2022) là 185.199 người, giảm 17% so với quý 3, song lại tăng 15% so với vùng kỳ năm 2021 (160.986 người). Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp bình quân là hơn 3,4 triệu đồng, trong đó, mức hưởng bình quân cao nhất cả nước là 5,3 triệu đồng (tại TP. Hồ Chí Minh), mức hưởng bình quân thấp nhất là 2,9 triệu đồng (tại Quảng Nam).
"Nguồn nhân lực ngày càng đòi hỏi phải có trình độ, chuyên môn kỹ thuật, vì vậy việc đào tạo lại, đào tạo mới là hết sức thường xuyên. Riêng về vấn đề đào tạo từ chính sách bảo hiểm thất nghiệp, trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm tới đây, sẽ tính đến việc xây dựng các chính sách phù hợp, để doanh nghiệp và người lao động tiếp cận được thuận lợi, hiệu quả nhất" - ông Ngô Xuân Liễu khẳng định.
Tình trạng những tháng cuối năm 2022, một số ngành, lĩnh vực ghi nhận sự sụt giảm đơn hàng do tác động từ tình hình thế giới, dẫn đến giảm lao động, thiếu việc làm ở một bộ phận, song theo các chuyên gia về lao động, nhìn tổng quan chung về thị trường lao động vẫn vận hành ổn định.
