>> Bài 1: Phòng cháy từ những chi tiết nhỏ
>> Bài 2: Trách nhiệm chung chung thì rất khó…
2.662 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ...
Qua giám sát cho thấy, giai đoạn 2014 - 2018, các bộ, ngành, địa phương đã phê duyệt hàng trăm đề án, dự án phát triển KT - XH và quy hoạch đô thị ở địa phương. Quá trình phê duyệt các đề án, dự án đã chú ý đến các nội dung liên quan đến công tác phòng cháy, chữa cháy (PCCC). Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cho biết, lực lượng cảnh sát PCCC đã xem xét, thẩm duyệt, thiết kế PCCC cho 58.504 dự án, công trình; tổ chức nghiệm thu về PCCC cho 29.230 dự án, công trình. Qua công tác thẩm duyệt đã kiến nghị chủ đầu tư, cơ quan tư vấn điều chỉnh giải pháp thiết kế nhằm bảo đảm các điều kiện an toàn PCCC, sửa chữa kịp thời hàng trăm nghìn sai phạm, thiếu sót ngay từ khâu thiết kế, thi công xây dựng, góp phần tiết kiệm đáng kể kinh phí và thời gian trong quá trình thực hiện dự án. Điểm sáng là, nhiều dự án, công trình không thuộc diện bắt buộc phải thẩm duyệt về PCCC, nhưng chủ đầu tư vẫn đề nghị cơ quan cảnh sát PCCC xem xét, góp ý thiết kế về PCCC.
 Cả nước hiện còn 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy nổ đưa vào sử dụng nhưng chưa được thỏa thuận thiết kế, thẩm duyệt, hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy |
Tuy nhiên, Báo cáo của Chính phủ cũng cho thấy, qua rà soát, hiện cả nước còn 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy nổ đưa vào sử dụng nhưng chưa được thỏa thuận thiết kế, thẩm duyệt, hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC, trong đó, chủ yếu là các công trình được đưa vào sử dụng trước khi Luật Phòng cháy, chữa cháy (năm 2001) có hiệu lực. Vấn đề đáng lưu tâm hơn, đó là việc xử lý đối với các công trình này còn gặp nhiều khó khăn do liên quan đến kết cấu xây dựng và kinh phí đầu tư khắc phục. Do vậy, mới chỉ có 4 địa phương (HĐND) ban hành được Nghị quyết (theo quy định tại Điều 63a, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy) để xử lý.
Tính đến tháng 7.2018, cả nước còn 110 công trình chung cư, nhà cao tầng đã được chủ đầu tư đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC. Nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư tự ý điều chỉnh thiết kế, thi công sai so với thiết kế được duyệt, lựa chọn, lắp đặt các hệ thống, thiết bị PCCC không đồng bộ, kém chất lượng dẫn đến hệ thống không hoạt động theo chức năng nên chưa đủ điều kiện để được nghiệm thu về PCCC. Mặt khác, do sức ép về thời hạn xây dựng công trình nên chủ đầu tư phải bàn giao nhà cho người dân vào ở trong khi chưa hoàn thiện hệ thống kỹ thuật PCCC. Việc xử lý các công trình này đã được các bộ, ngành, địa phương và các lực lượng chức năng tích cực chỉ đạo, với nhiều biện pháp, như công khai danh sách chủ đầu tư, công trình vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng, không xem xét, cấp phép đầu tư cho các dự án mới, tăng cường các biện pháp cưỡng chế, như cắt điện, cắt nước… Đến nay, đa phần chủ đầu tư, ban quản trị đã xây dựng lộ trình, kế hoạch để triển khai khắc phục, một số công trình đã khắc phục xong các tồn tại và được nghiệm thu về PCCC. Bên cạnh đó, còn một số ít công trình chưa có kế hoạch xử lý do chủ đầu tư đã phá sản, ban quản trị không đủ kinh phí để sửa chữa, bổ sung các giải pháp về PCCC…
Nhìn vào những con số này có thể thấy, dù đã được quan tâm, chỉ đạo, nhưng hiện trạng mất an toàn cũng như nguy cơ tiềm ẩn về cháy, nổ đang hiện hữu rất rõ. Đây là một trong những vấn đề mà Đoàn giám sát của QH đặc biệt lưu ý và đề nghị Chính phủ chỉ rõ nguyên nhân cũng như giải pháp giải quyết các tồn tại này như thế nào?
Sơ tán dân để khắc phục
| Liên quan đến công tác lập, thẩm định quy hoạch, Bộ Xây dựng đã áp dụng Quy chuẩn 06:2010 - Quy chuẩn quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình. Đối với công tác thẩm định thiết kế công trình cũng được quy định rõ trong Luật Xây dựng, trong đó có quy chuẩn kỹ thuật về xây dựng, phòng chống cháy nổ. Nhiều nhà cao tầng, khu đô thị mới đã được thẩm định tương đối kỹ càng, trước khi cấp phép xây dựng đều bảo đảm yêu cầu PCCC. Mặc dù vậy, vẫn có nhiều mô hình mới phát sinh, gây khó trong thực tiễn quản lý như mô hình chung cư mini, công trình xen kẽ trong các khu đô thị, công trình xây dựng cao hơn 75m… đặt ra yêu cầu phải sớm sửa đổi, bổ sung Quy chuẩn 06, nhằm đáp ứng những yêu cầu mới đặt ra trong PCCC. Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh |
Giải trình vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Bộ Xây dựng thường xuyên quan tâm, tập trung chỉ đạo, phối hợp với UBND cấp tỉnh trong giám sát, nghiệm thu các công trình trước khi đưa vào sử dụng. Công việc này được làm rất nghiêm túc. Đối với một số công trình cũ, công trình được đưa vào sử dụng trước khi Luật Phòng cháy, chữa cháy có hiệu lực như Báo cáo của Chính phủ có nêu, thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục rà soát, triển khai các giải pháp khắc phục.
Nhấn mạnh sự cấp thiết phải rà soát hơn 2.600 công trình chưa đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC, Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ chỉ rõ, nhiều chung cư lớn đang đối mặt với nguy cơ cháy, nổ cao. Trước việc thiết bị bảo đảm an toàn PCCC chưa được nghiệm thu đã đưa dân vào ở, thì các bộ, ngành phải có biện pháp cương quyết hơn. Vì rằng, hiện trạng này nếu cứ kéo dài sẽ cực kỳ nguy hiểm. Nếu cần thiết nên sơ tán dân đi nơi khác để khắc phục, bổ sung tiêu chuẩn, thiết bị về PCCC; khi hoàn thiện mới đưa dân vào ở. “PCCC là vì tính mạng của người dân, thà tốn kém còn hơn để xảy ra hậu quả đáng tiếc”, Phó Chủ tịch QH Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh.
Cùng chung nỗi lo này, nhiều thành viên Đoàn giám sát chỉ rõ, công tác quản lý nhà nước về PCCC chưa thực sự chặt chẽ; nhiều dự án, công trình chưa quan tâm bố trí, xây dựng hạ tầng kỹ thuật phục vụ PCCC, như giao thông, khoảng cách, nguồn nước, trụ nước chữa cháy, địa điểm bố trí trụ sở cảnh sát PCCC, việc quản lý duy tu, bảo dưỡng chưa được thường xuyên… nhất là tại các khu đô thị, nhà chung cư cao tầng, khu tập trung đông dân cư. Chính phủ cần thẳng thắn nhìn nhận và đánh giá kỹ hơn về hạn chế này.
Tiếp thu các ý kiến của Đoàn giám sát, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình khẳng định, sẽ tiếp tục hoàn thiện quy hoạch hạ tầng về PCCC để giải quyết những vấn đề bất cập đã được chỉ ra về giao thông, cấp nước chữa cháy… Đồng thời, có phương án xử lý các công trình đang sử dụng chưa bảo đảm an toàn PCCC, nhất là các công trình xây dựng trước khi Luật Phòng cháy, chữa cháy năm 2001 có hiệu lực. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, rà soát các cơ sở có nguy cơ cháy cao, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Tạm đình chỉ, đình chỉ hoạt động đối với cơ sở không bảo đảm an toàn PCCC. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng cần xem xét trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
