Cần chính sách khuyến khích các tài năng sáng tạo
- Trong xu thế hội nhập quốc tế, hình thành nền kinh tế tri thức và cách mạng công nghiệp lần thứ tư, văn hóa luôn được coi trọng và phát triển thành ngành công nghiệp phục vụ cuộc sống. Quan niệm về ngành công nghiệp văn hóa được hiểu như thế nào thưa ông?
- Năm 2005, UNESCO thông qua Công ước về Bảo vệ và Phát huy sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa (ước lượng về đa dạng văn hóa). Trong Công ước nhấn mạnh hai yếu tố quan trọng. Thứ nhất, các quốc gia có chủ quyền về văn hóa. Thứ hai, để bảo vệ và phát huy các biểu đạt đa dạng của văn hóa hay bảo vệ chủ quyền văn hóa, các quốc gia phải phát triển các ngành công nghiệp văn hóa hay các lĩnh vực sử dụng tài năng sáng tạo, nguồn vốn văn hóa kết hợp với công nghệ và kỹ năng kinh doanh để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ văn hóa.
Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc dân tộc, văn hóa còn thì dân tộc còn”. Vì vậy, phát triển công nghiệp văn hóa sẽ tạo lợi thế, sức mạnh để có được những sản phẩm văn hóa, các dịch vụ văn hóa, khẳng định văn hóa của đất nước.
- Những chính sách cơ bản nào đặt nền tảng phát triển ngành công nghiệp văn hóa trong bối cảnh và điều kiện hiện nay, thưa ông?
- Luật Điện ảnh đã được xây dựng theo định hướng của công nghiệp văn hóa. Đây là một cách thích ứng với việc văn hóa chuyển từ một ngành nghệ thuật sang một ngành công nghiệp.
Bên cạnh đó, phải có những chính sách về thuế, chính sách tài trợ, ưu đãi, chính sách về đất đai cho lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật mới có thể huy động được nguồn lực xã hội, tạo nên sự quan tâm của toàn xã hội đối với lĩnh vực công nghiệp văn hóa. Đồng thời, cũng cần có những chính sách để khuyến khích các tài năng sáng tạo cả trong công tác đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng các tài năng sáng tạo.
Trong thời gian tới, nếu chúng ta làm tốt công tác này sẽ giúp loại bỏ những điểm nghẽn, tạo môi trường thuận lợi để tạo ra sức bật mới cho phát triển công nghiệp văn hóa.
Xây dựng thương hiệu văn hóa Việt
- Là ngành “sinh sau đẻ muộn”, vậy công nghiệp văn hóa Việt Nam sẽ phát triển thế nào cho đúng hướng và mang lại hiệu quả, thưa ông?
- Các sản phẩm, dịch vụ của ngành công nghiệp văn hóa của nhiều nước trên thế giới đã tràn ngập ở nước ta, ví dụ như các bộ phim, truyện tranh Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… Vì vậy, chúng ta phải nghiên cứu học tập kinh nghiệm của các quốc gia này để định hướng và phát triển ngành công nghiệp văn hóa trong nước. Một trong những lợi thế của Việt Nam là có một nền văn hóa rất đa dạng và phong phú. Qua hàng nghìn năm lịch sử, có rất nhiều câu chuyện, những chất liệu để tạo ra các sản phẩm văn hóa. Khi các sản phẩm văn hóa của Việt Nam đa dạng, có chất lượng tốt như các sản phẩm văn hóa của các quốc gia khác thì người Việt Nam sẽ sẵn sàng quan tâm và đón nhận.
Do đó, vấn đề chúng ta cần giải quyết lúc này là phải học được những kinh nghiệm, học được những kỹ năng kinh doanh, biết cách khai thác những giá trị văn hóa Việt Nam để giúp cho các sản phẩm văn hóa trong nước phát triển, yêu thích nhiều hơn, có một thị trường tốt hơn ở ngay chính quê hương của mình.
- Theo ông, giải pháp cụ thể gì để công nghiệp văn hóa hình thành và phát triển trong cơ chế thị trường đúng định hướng xã hội chủ nghĩa?
Đầu tiên, phải bắt đầu từ nhận thức. Nhận thức là vô cùng quan trọng, nếu chúng ta có nhận thức đúng, đầy đủ thì sẽ có những hành động đúng.
Thứ hai, phải hoàn thiện hệ thống chính sách liên quan lĩnh vực công nghiệp văn hóa. Chúng ta không thiếu tài năng sáng tạo, không thiếu nguồn lực sáng tạo, chúng ta chỉ thiếu môi trường thể chế tạo điều kiện để những tài năng phát huy được những giá trị văn hóa vốn rất giàu có, đa dạng và phong phú.
Thứ ba, cần có những Chương trình quốc gia hỗ trợ phát triển công nghiệp văn hóa. Đồng thời, có những cơ chế chính sách để huy động nguồn lực của xã hội, để tạo điều kiện cho xã hội đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.
Thứ tư, cần có hệ thống cơ sở hạ tầng để phát triển công nghiệp văn hoá. Phát triển điện ảnh thì chúng ta phải có những rạp chiếu phim quy mô hoành tráng, các bảo tàng, thư viện về điện ảnh, nghệ thuật. Đồng thời, cũng cần có các thiết chế văn hóa đủ tầm để tổ chức các sự kiện quốc tế nhằm nâng cao các sản phẩm, dịch vụ văn hóa của chúng ta.
Ngoài ra, tuyên truyền cũng là giải pháp cần phải quan tâm để tạo ra những điều kiện tốt hơn, tạo cảm hứng, truyền những thông điệp hay, đẹp về công nghiệp văn hóa cho người dân.
- Xin cảm ơn ông!
