Hiệu trưởng Trường THCS Dịch Vọng (Hà Nội) LƯU VĂN THÔNG:
Nhà trường - mắt xích quan trọng trong xây dựng học tập suốt đời
Nhà trường là một mắt xích then chốt trong xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời. Mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường là tấm gương không ngừng học tập về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp, kinh nghiệm làm việc và khả năng phối hợp trong tập thể. Các thầy cô giáo là người hướng dẫn học sinh cách thức, phương pháp tự học; đồng thời truyền lửa, khơi dậy tinh thần tự học, ham học trong từng học sinh, từ đó lan tỏa đến gia đình và cộng đồng.
Để khuyến khích tinh thần tự học của học sinh, trong các hoạt động giáo dục, nhà trường sử dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, tích cực như các tiết học được tổ chức theo các hình thức thảo luận, làm bài nhóm, nghiên cứu tình huống thực tế để học sinh có thể phát huy khả năng tự nghiên cứu, tự tìm hiểu, sự sáng tạo, chủ động. Sau mỗi bài giảng, các thầy cô giáo sẽ cung cấp video bài giảng e-learning, học liệu trực tuyến, bài tập bổ trợ... giúp học sinh tự học và làm bài tập thêm ở nhà.
Nhà trường cũng tạo ra nhiều sân chơi như kỳ thi Olympic các môn văn hóa cấp trường, thi nghiên cứu khoa học, tranh biện Tiếng Anh, ngày hội vượt qua thử thách... để học sinh cọ xát, nâng cao kiến thức, kỹ năng. Ví dụ, trong khuôn khổ Ngày hội "Sắc xuân Dịch Vọng" tổ chức hoạt động "Sân khấu hóa tác phẩm văn học". Hai tiết mục tiêu biểu là "Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục" và "Truyền thuyết Thánh Gióng - Bánh chưng, bánh dày" đã được các em học sinh tái hiện thông qua các màn kịch chuyển thể. Hoạt động này giúp các em hiểu hơn về lịch sử và văn học dân gian, đồng thời phát huy khả năng sáng tạo, kỹ năng biểu diễn, tạo điều kiện để học sinh phát huy vai trò tự chủ trong học tập.
Ngoài ra, Nhà trường cũng tăng cường công tác khuyến học khuyến tài, kịp thời động viên, hỗ trợ, khuyến khích tinh thần hiếu học của học sinh, như khen thưởng học sinh, giáo viên đạt thành tích cao; khen thưởng trong các hoạt động thể dục thể thao, công tác Đội và phong trào thiếu nhi…
Hiệu trưởng Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Lạng Sơn VƯƠNG XUÂN THUẬN:
Suy nghĩ và hành động để nuôi dưỡng tinh thần tự học
Bài viết “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư Tô Lâm củng cố niềm tin rất lớn đối với thầy và trò Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Lạng Sơn. Ngay trong Chương trình sinh hoạt đầu tuần ngày 3.3 vừa qua, Ban Giám hiệu đã triển khai đến giáo viên và học sinh nội dung bài viết này, yêu cầu Bí thư Đoàn Thanh niên các lớp đưa vào nội dung sinh hoạt chi đoàn, mỗi học sinh viết bài thu hoạch chủ đề "Suy nghĩ và hành động của bản thân về vấn đề tự học và học tập suốt đời".
Đối với học sinh nội trú, xa gia đình, không có sự giám sát trực tiếp từ phụ huynh, ý thức tự học vô cùng quan trọng. Đặc thù của lớp học nội trú là tính tự quản, tập trung, thúc đẩy được tinh thần tự học không chỉ giúp các em đạt kết quả học tập tốt mà còn trang bị kỹ năng làm việc độc lập, chủ động, là nền tảng quan trọng cho tương lai.
Ý thức về điều này, Nhà trường luôn đẩy mạnh xây dựng môi trường học tập thuận lợi, nuôi dưỡng tinh thần tự học. Nhà trường quán triệt, phân công giáo viên chủ động thiết kế bài tập, hệ thống phiếu học tập bộ môn… tổ chức hướng dẫn tự học cho học sinh. Đồng thời, giao trách nhiệm cho Đoàn Thanh niên phối hợp tổ chức cho học sinh chủ động học tập, tự ôn tập ngoài tiết học chính khóa.
Nhà trường khuyến khích giáo viên, học sinh làm quen, sử dụng phần mềm học tập trực tuyến, rèn luyện khả năng tự nghiên cứu. Mỗi giáo viên tự mở rộng học hỏi, tự học các lớp online, nâng cao trình độ, chia sẻ cách tự học với học sinh.
Đặc biệt, Nhà trường đẩy mạnh xây dựng các câu lạc bộ giúp học sinh phát triển thói quen đọc sách, tìm hiểu tri thức qua nhiều hình thức. Chương trình sinh hoạt đầu tuần chọn các chủ đề khác nhau để toàn trường thảo luận...
Nhận thức học tập không dừng ở trong trường học, nhà trường triển khai hoạt động trải nghiệm thực tế, hướng nghiệp cho học sinh thông qua hoạt động ngoại khóa trải nghiệm tìm hiểu văn hóa, di tích lịch sử, ẩm thực, lễ hội truyền thống để mở rộng tri thức ngoài sách vở…
Tự học không chỉ là nhiệm vụ của học sinh mà còn là văn hóa của nhà trường. Tin rằng khi giáo viên, học sinh cùng nỗ lực, môi trường giáo dục sẽ trở nên năng động, hiệu quả hơn. Tới đây, Nhà trường sẽ tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp đổi mới, nâng cao năng lực tự học của học sinh, góp phần đào tạo công dân có tư duy độc lập và khả năng học hỏi không ngừng.
Phó Hiệu trưởng Trường THPT Đặng Thúc Hứa (Nghệ An) NGUYỄN THỊ NGA:
Tiếp thêm động lực để không ngừng học tập
Đọc bài “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư, tôi ấn tượng khi Tổng Bí thư viết: học tập suốt đời để dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung, để trở thành những người hữu dụng. Quan điểm này cho thấy trách nhiệm cũng như tiếp thêm động lực để mỗi cá nhân không ngừng học tập, hoàn thành nhiệm vụ được giao và trở thành một người sống có ích.
Ở phương diện một người công tác trong lĩnh vực giáo dục, tôi ấn tượng với sự thẳng thắn của Tổng Bí thư khi chỉ ra hạn chế trong thực hiện chủ trương học tập suốt đời. Tôi thực sự mong Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống giáo dục theo định hướng mở, linh hoạt, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân và thực hiện đào tạo theo nhu cầu của thị trường lao động. Bởi ý thức tự học và tinh thần học tập suốt đời được xây dựng càng sớm càng có ý nghĩa đối với sự phát triển của mỗi cá nhân và cộng đồng, và nhà trường là môi trường tốt để hình thành, bồi đắp ý thức này từ sớm.
Thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trường đã chuyển hướng từ dạy học thụ động sang dạy học chủ động. Thầy cô định hướng cho học sinh nghiên cứu tài liệu, tìm hiểu kiến thức trước khi đến lớp; đổi mới phương pháp trong giờ lên lớp, chú trọng bồi dưỡng cho học sinh kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống.
Bên cạnh đó, thực hiện kiểm tra, đánh giá bám sát yêu cầu cần đạt của chương trình, khuyến khích học sinh xây dựng và tham gia các dự án, hoạt động cộng đồng. Ví dụ, môn khoa học tự nhiên, học sinh phải thực hành, tạo ra sản phẩm; môn khoa học xã hội, học sinh tìm hiểu những vấn đề thực tế liên quan đến địa phương. Như vậy, nội dung học tập ngày càng gắn liền với cuộc sống...
Với mô hình Ngôi nhà Trí tuệ trong nhà trường, chúng tôi khuyến khích học sinh tự tổ chức các buổi học vẽ tranh, đan lát, đọc sách, tìm hiểu, thảo luận về chủ đề các em quan tâm.
Chúng tôi cũng tuyên truyền, khuyến khích học sinh không chỉ học tập ở trường mà còn học bằng nhiều cách khác nhau. Những buổi không đến lớp thì tham gia hoạt động lao động, sản xuất, chăm sóc gia đình; thông qua các hoạt động của đời sống, lấy thực tiễn để bổ sung kiến thức vào bài học.
Tôi cho rằng, hoạt động dạy học hiện nay được tổ chức đa dạng, linh hoạt, góp phần bồi dưỡng kỹ năng tự học và thúc đẩy ý thức học tập suốt đời của học sinh. Bài viết của Tổng Bí thư chắc chắn sẽ tạo thêm động lực cho đội ngũ thầy cô giáo và các nhà trường trong hành trình chuyển đổi quan trọng này, góp phần tạo nên thế hệ công dân Việt Nam giàu có về trí tuệ, có đầy đủ kiến thức, kỹ năng để thích nghi trong một thế giới nhiều biến động.
