Vòng quanh thế giới qua 20 ngôn ngữ

Từ trước đến nay, việc nghiên cứu các ngôn ngữ chẳng khác nào một đấu trường gian khổ trong giới trí thức. Đấu trường đó đẫm máu của các nhà thơ, nhà văn, nhà triết học, nhà tâm lý học, nhà sinh vật học, nhà nhân chủng học, nhà thần kinh học, và nhất là các nhà ngữ pháp học.

Theo sách "Sáng thế ký", thuở đầu, khi còn nói chung một ngôn ngữ, con người đã cùng nhau xây dựng tháp Babel, mong muốn chạm đến thiên đường. Thấy tháp Babel ngày một cao, Thiên Chúa đã ngăn chặn việc đó bằng cách tạo ra nhiều ngôn ngữ khác nhau, gây ra sự bất đồng về ngôn ngữ và khiến con người không thể hợp tác với nhau dễ dàng như trước. Tháp Babel trở thành ngọn tháp đại diện cho sự đa dạng của ngôn ngữ loài người.

Cuốn sách “Babel: Vòng quanh thế giới qua 20 ngôn ngữ” của nhà ngôn ngữ học Gaston Dorren đi từ những câu chuyện như vậy. Mỗi chương bắt đầu với một hồ sơ ngắn về ngôn ngữ được bàn đến: Tên gọi, ngữ hệ, số lượng người sử dụng, một số điểm cơ bản về ngữ pháp, phát âm và hệ thống chữ viết, cũng như thông tin về từ mượn. Tất nhiên những con số ấy vẫn chưa có căn cứ chắc chắn, vì số liệu thống kê về ngôn ngữ rất thất thường. Tác giả cho biết, ông đã tham khảo nhiều nguồn, bỏ qua những trường hợp ngoại lệ đáng ngờ, lấy trung bình của các con số còn lại và làm tròn đến con số gần nhất và dễ nhớ.

Dorren sử dụng một lượng chắt lọc tri thức chuyên môn kết hợp với những chi tiết đời sống hấp dẫn giúp cho việc đọc trở nên thú vị. “Babel: Vòng quanh thế giới qua 20 ngôn ngữ” được đánh giá là dễ tiếp nhận, ngay cả với những người đọc không có nền tảng dày dặn về ngôn ngữ, nhờ tác giả khéo léo lý giải những khái niệm ngôn ngữ học theo cách dễ hiểu. Cách tổ chức các chương, mục ngắn gọn nhưng nhiều thông tin, nhiều chi tiết hóm hỉnh. Riêng chương về tiếng Việt, Dorren cho biết để viết được chương này, ông đã cố gắng học tiếng Việt và nhận ra những điều lý thú của ngôn ngữ này.

“Babel: Vòng quanh thế giới qua 20 ngôn ngữ” do NXB Thế giới và Nhã Nam phát hành tại Việt Nam.