Cơ hội và thách thức với bà Kamala Harris

Nhanh chóng giành được nhiều sự ủng hộ

Sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố từ bỏ nỗ lực tranh cử, Phó Tổng thống Kamala Harris đã chính thức rời vị trí vai trò hậu thuẫn mà trở thành một ứng viên tranh cử trên đường đua vào Nhà Trắng. Sự xuất hiện của một ứng cử viên trẻ tuổi hơn cựu Tổng thống Donald Trump - người vừa nhận được đề cử chính thức của đảng Cộng hoà, đã giúp đảng Dân chủ giải quyết được bài toán về tuổi tác. Đây cũng được xem là một ưu thế lớn giúp cho bà Harris nhanh chóng giành được nhiều sự ủng hộ từ cử tri và những người đồng đảng.

Đa số các đảng viên Dân chủ trên toàn quốc đều công khai đứng về phía bà Harris, trong đó có Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi. Theo ước tính của CNN, tính đến tối ngày 22.7, Phó Tổng thống đã nắm trong tay số phiếu nhiều hơn 1.976, đủ điều kiện giành được đề cử trong vòng bầu cử sơ bộ đầu tiên của đảng Dân chủ. Bên cạnh sự ủng hộ từ các chính trị gia đảng Dân chủ, chỉ trong 48 giờ sau khi Tổng thống Biden tuyên bố rút lui, số tiền đóng góp vào quỹ tranh cử của bà Harris đã tăng vọt. Ban vận động tranh cử của bà cũng thông báo đã nhận hơn 100 triệu USD của 1,1 triệu người ủng hộ từ trưa ngày 20.7 tới tối ngày 22.7.

Hơn nữa, kết quả thăm dò mới đây nhất được CNN thực hiện kể từ khi ông Joe Biden từ bỏ nỗ lực tái tranh cử cho thấy, cựu Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa đang dẫn trước Phó Tổng thống Kamala Harris của đảng Dân chủ, với cách biệt 49% - 46%, một tỷ lệ sít sao hơn so với các cuộc thăm dò trước đây của CNN về tỷ lệ ủng hộ đối với ông Trump và ông Biden. Khoảng 95% cử tri ủng hộ ông Joe Biden trong các cuộc thăm dò trước đây của CNN cho biết, họ sẽ ủng hộ bà Harris; trong khi 92% những người ủng hộ ông Trump trước đây khẳng định sẽ gắn bó với vị cựu Tổng thống này.

Cũng theo kết quả thăm dò trên, sự ủng hộ đối với bà Harris trong giới trẻ, cử tri da màu và cử tri nói tiếng Tây Ban Nha đã mạnh hơn so với ông Biden. Ngoài ra, Phó Tổng thống Mỹ cũng giành thêm lợi thế trong số các cử tri độc lập so với ông Biden khi khoảng cách giữa bà Harris và ông Trump đang thu hẹp đáng kể. Theo đó, ông Trump dẫn trước bà Harris với tỷ lệ 46% - 43% ở nhóm cử tri trên, trong khi cách biệt trước đây giữa ông Trump và ông Biden là 47% - 37%. Một tín hiệu tốt đối với đảng Dân chủ.  

Thêm vào đó, hôm 23.7, bà Harris đã chứng tỏ lợi thế tranh cử với tư cách một lãnh đạo Nhà Trắng, khi đã thay mặt Tổng thống Joe Biden (người đang trong thời gian cách ly vì Covid-19) để tổ chức tiếp đón các đội vô địch của Hiệp hội điền kinh Đại học quốc gia. Tại buổi tiếp đón, Phó Tổng thống Harris đã gửi lời tri ân xúc động đến ông Joe Biden, đồng thời đề cao những di sản của Tổng thống đương nhiệm sau hơn nửa thế kỷ tham gia chính trường.  

Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries và lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Chuck Schumer nhận định, “người tiếp đuốc” của Tổng thống Joe Biden “đã có một khởi đầu tuyệt vời trên đường đua tranh cử”, hứa hẹn một cuộc đua vào Nhà Trắng đầy cơ hội và thách thức. 

“Cơn bão” đang ở phía trước

Theo nhận định của CNBC, trong bối cảnh nữ Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đang đứng trước khả năng cao nhận được sự đề cử của Đảng Dân chủ cho cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, bà sẽ phải chuẩn bị đối mặt áp lực không nhỏ đến từ Đảng Cộng hòa và ứng viên Donald Trump; cũng như việc tiếp nối “di sản” của ông Joe Biden có thể mang lại những khó khăn nhất định cho bà Harris.

Chuyên gia nghiên cứu quan hệ quốc tế thuộc Đại học St. Andrews (Scotland), ông Phillips O'Brien nhận định rằng: “Chính quyền của bà Kamala Harris sẽ không khác nhiều so với chính quyền ông Joe Biden. Điều này đồng nghĩa, ngoài việc tiếp nối những quyết sách bảo vệ quyền phá thai mang lại nhiều sự ủng hộ, bà Harris cũng phải tìm cách đảo ngược suy nghĩ của cử tri trong các vấn đề kinh tế, biên giới và viện trợ nước ngoài, đặc biệt khi ông Trump thường dẫn đầu cuộc thăm dò dư luận đối với các vấn đề này”.

Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của công ty Moody’s Analytics nhận định, nhiều khả năng bà Harris sẽ tiếp tục nỗ lực của ông Biden trong một số vấn đề và chấm dứt chương trình giảm thuế mà cựu Tổng thống Donald Trump đã triển khai vào năm 2017, dự kiến sẽ hết hạn vào năm 2025. Ông cho biết thêm, bà Harris vẫn có nhiều yếu tố kinh tế tích cực để dựa vào khi tranh cử. Chẳng hạn, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đang ở mức 4,1%, thấp so với tiêu chuẩn lịch sử, và khu vực phi nông nghiệp của Mỹ có thêm hơn 1,3 triệu công việc mới chỉ riêng trong năm 2024. Người tiêu dùng - lực lượng chiếm 2/3 trong nền kinh tế có quy mô 28 nghìn tỷ USD của Mỹ, vẫn giữ vững được sức chi tiêu, thể hiện qua tốc độ tăng trưởng doanh thu bán lẻ 2,3% trong vòng 1 năm trở lại đây.

Tuy nhiên, lạm phát vẫn là vấn đề khiến cử tri Mỹ bất mãn nhiều nhất. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 của Mỹ tăng 3% trong tháng 6 vừa qua so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ bằng 1/3 mức đỉnh hồi giữa năm 2022, nhưng vẫn cao gấp hơn 2 lần so với ở thời điểm ông Biden nhậm chức vào năm 2021. Giá thực phẩm đã tăng 21% kể từ khi ông Biden và bà Harris lên cầm quyền, giá năng lượng tăng 33% và giá nhà trung vị tăng 18,5%. Thêm vào đó, nợ công và thâm hụt ngân sách cũng là trở ngại không nhỏ đối với bà Harris. Cụ thể, nợ chính phủ liên bang Mỹ đã tăng thêm khoảng 7,2 nghìn tỷ USD trong nhiệm kỳ của ông Biden, tương đương mức tăng hơn 25%. Năm nay, thâm hụt ngân sách liên bang được dự báo sẽ tiến gần hơn tới mức 2 nghìn tỷ USD.

Trong vấn đề biên giới, Phó Tổng thống hiện không nhận được nhiều thiện cảm từ người dân. Vào đầu nhiệm kỳ, bà Harris đã được giao nhiệm vụ giải quyết cuộc khủng hoảng di cư tại biên giới Mỹ - Mexico; song bà đã có những phát biểu gây tranh cãi sau đó, bao gồm các phát biểu tại cuộc phỏng vấn trên đài NBC hồi năm 2021 với người dẫn chương trình Lester Holt, đã khiến bà trở thành mục tiêu công kích của đảng đối lập.

Ngoài ra, đội ngũ tranh cử của ông Donald Trump mới đây đã gửi đơn khiếu nại lên Ủy ban Bầu cử Liên bang (FEC), cáo buộc Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala vi phạm Đạo luật Chiến dịch Bầu cử Liên bang năm 1971. Theo lập luận từ các luật sư của ông Trump, bà Harris không có quyền sử dụng quỹ tài trợ 91 triệu USD do bà vẫn chưa chính thức trở thành ứng cử viên đại diện đảng Dân chủ. Hơn nữa, theo các nhà quan sát, chiến dịch tranh cử của ông Trump sẽ cố gắng biến lý lịch công tố viên thành điểm bất lợi đối với Phó Tổng thống Kamala Harris, bằng cách nhấn mạnh vào thành tích cải cách tư pháp của cựu Tổng thống; đồng thời tấn công các quyết định truy tố và ân xá trước đây của bà Harris.