Quyết tâm bảo vệ trận địa

Hiệp đồng chiến đấu tiêu diệt tập đoàn cứ điểm của địch

Sinh ra tại làng chiêm trũng Bắc Ninh, “từ nhỏ tôi đã chứng kiến cảnh bị giặc Pháp áp bức, nô dịch; thấy nỗi nhục của người dân mất nước, trong đó có gia đình tôi. Chưa đầy 16 tuổi (năm 1949), tôi xung phong nhập ngũ với suy nghĩ đi tham gia kháng chiến đánh đuổi giặc Pháp. Tôi được biên chế vào Đại đội 42, Tiểu đoàn 84, Trung đoàn 36, Đại đoàn 308. Sau một tuần huấn luyện là đi chiến đấu liên tục ở các chiến trường” - Đại tá Nguyễn Thụ kể.

Do có thành tích trong chiến đấu, năm 1952, khi đó ông 19 tuổi, được chọn đi học sĩ quan tại Vân Nam, Trung Quốc. Tốt nghiệp khóa học 1952 - 1953, ông được bổ nhiệm làm Trung đội trưởng thuộc Đại đội 269, Tiểu đoàn 54, Trung đoàn 102, Đại đoàn 308.

Trong khi đang làm công tác chuẩn bị đánh Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, ngày 26.1.1954, Đại đoàn 308 được lệnh lập tức sang Lào thực hiện chiến dịch Thượng Lào (từ ngày 29.1 - 13.2.1954) nhằm giúp bạn mở rộng vùng giải phóng và thực hiện nghi binh thu hút địch; đồng thời cô lập, không cho địch chi viện từ Lào sang Điện Biên Phủ, buộc chúng chỉ còn một con đường là chi viện cho Điện Biên Phủ bằng đường không. Hoàn thành giải phóng Thượng Lào, ngày 18.2.1954, Đại đoàn 308 được lệnh trở về Điện Biên Phủ tham gia chiến dịch tiêu diệt tập đoàn cứ điểm của địch.

Sau thắng lợi giòn giã ở đợt tiến công thứ nhất, bước sang đợt 2, ngay trong đêm 30.3.1954, ta đồng loạt đánh vào 5 ngọn đồi ở phía đông Mường Thanh là A1, C1, C2, D, E. Đêm ấy, ta diệt gọn 3 cứ điểm C2, D, E; còn đồi C1, A1 hai bên giằng co, mỗi bên giữ một nửa và kéo dài cả tháng trời. Đánh đồi A1 chủ yếu là Đại đoàn 316 và Đại đoàn 308. Trận đánh ác liệt này, mặc dù tiêu diệt nhiều địch nhưng cán bộ, chiến sĩ ta cũng hy sinh tổn thất rất lớn.

Trung đội do Đại tá Nguyễn Thụ chỉ huy được điều lên thay quân chiến đấu trên đồi A1 một ngày và gần 2 đêm. Quân số 16 người, được trang bị 2 trung liên, 4 tiểu liên, còn lại là súng trường, mỗi đồng chí 2 - 3 cơ số đạn, có 1 máy thông tin 2W.

“Thời gian này Trung đội tôi chiến đấu nhiều trận rất ác liệt. Do tiếng pháo binh ta bắn vào đồi A1 ác liệt và pháo binh địch chống trả, nên tai chúng tôi điếc đặc, không nghe được gì. Hiệp đồng và chỉ huy chiến đấu chỉ bằng quan sát ánh lửa đầu nòng súng của người chỉ huy. Sau trận đó, Trung đội tôi chỉ còn 5 đồng chí tiếp tục chiến đấu, còn lại là hy sinh và bị thương. Sau mỗi trận đánh, chúng tôi lại củng cố công sự, công sự nào tốt nhất thì dành cho thương binh khi chưa chuyển về tuyến sau được”, Đại tá Nguyễn Thụ nhớ lại.

Chiến đấu đến cùng, bảo vệ trận địa

Đến 17 giờ ngày 31.3, đợt phản kích bắt đầu. Đại tá Nguyễn Thụ cho biết, do chỉ còn 5 người nên các đồng chí thương binh có thể chiến đấu được cũng cầm súng. Pháo binh ta bắn dồn dập vào trận địa, quân địch kêu la inh ỏi và tháo chạy. Sau đợt chiến đấu này, 1 khẩu trung liên của trung đội bị hỏng, đạn và lựu đạn cũng gần hết, chiến sĩ thông tin hy sinh, máy 2W bị hỏng, Trung đội mất liên lạc với Sở Chỉ huy Trung đoàn và pháo binh. Nước uống và lương khô cũng hết, khát đến cháy cổ, song ai nấy bảo nhau chiến đấu đến cùng và sẵn sàng đánh giáp lá cà với địch, quyết tâm bảo vệ trận địa.

Đại tá Nguyễn Thụ kể: “Vào thời điểm gay go, chỉ khoảng 30 phút sau, thì ôi sung sướng biết bao khoảng 10 đồng chí cán bộ, chiến sĩ do chính Trung đoàn trưởng Hùng Sinh dẫn đầu mang theo cả vũ khí, máy thông tin lên trận địa. Tôi báo cáo nhanh tình hình ta, địch. Trung đoàn trưởng có hỏi tỉ mỉ vì sao ta vẫn không tiêu diệt được địch ở đồi A1. Lúc này địch lại tiếp tục phản kích. Do có máy thông tin liên lạc nên pháo binh ta bắn phá mãnh liệt và khá chính xác vào trận địa của địch nên chúng phải tháo chạy; nhưng không may đồng chí Trung đoàn trưởng bị thương vào đầu. Đến khoảng 7 giờ tối, Trung đoàn trưởng giao nhiệm vụ cho các đồng chí mới lên thay giữ vững trận địa và dặn dò tỉ mỉ cách xử trí một số tình huống, rồi cùng chúng tôi rời khỏi trận địa".

Về đơn vị, được dự rút kinh nghiệm, Trung đội trưởng Đại đội 269 mới rõ tình hình khi bị hỏng máy 2W, mất liên lạc với Trung đoàn. Trung đoàn trưởng phán đoán: “Có lẽ trận địa của ta đã thất thủ” và định đề nghị pháo binh của chiến dịch bắn trực tiếp vào trận địa ta vừa mất. Nhưng nhờ sự tỉnh táo và sáng suốt của người chỉ huy, đồng chí Trung đoàn trưởng đã bỏ ý nghĩ đó và cử chiến sĩ liên lạc lên kiểm tra, thấy quân ta vẫn giữ được trận địa. Vì vậy, Trung đoàn trưởng đã trực tiếp lên trận địa nghiên cứu tình hình...

Thành tích chiến đấu của Trung đoàn 102 đã góp phần cùng các đơn vị bạn đánh tan trung tâm đề kháng phòng ngự Đồi A1 của địch, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Sau trận đánh này, ông Nguyễn Thụ được thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng, Đại tá Nguyễn Thụ được điều về Trường Sĩ quan Lục quân 1 làm giảng viên. Sau 43 năm công tác phục vụ Quân đội, ông được tặng thưởng 1 Huân chương Quân công hạng Ba, 2 Huân chương Chiến công hạng Ba…

Ở 91 tuổi, Đại tá Nguyễn Thụ vẫn dành thời gian sáng tác văn học, viết báo, để lại cho con cháu những tác phẩm về người lính, chiến tranh và cách mạng, để thế hệ sau thấy được có được hòa bình hôm nay, thế hệ cha ông đã đổi cái giá rất đắt, từ đó ra sức học tập, công tác, cống hiến xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.