Văn hóa sake

Không chỉ là món đồ uống cay nồng được ưa chuộng ở nhiều nơi trên thế giới khi dùng với các loại đồ ăn sống, sake còn được nâng tầm thành thứ văn hóa “quốc hồn quốc túy” của người Nhật Bản. Cứ đến tháng 9, khi tiết trời chuyển từ hạ sang thu, người dân ở nhiều vùng trên khắp nước Nhật lại thu hoạch gạo để nấu sake và ủ vào thời điểm lạnh nhất của mùa đông. Thậm chí, ngày 1.10 còn được coi là “World Sake Day” (Ngày Sake thế giới). Tương truyền, đây là ngày đầu tiên món sake được tạo ra ở Nhật Bản từ cổ xưa. 

Không ai biết chắc về nguồn gốc của sake nhưng vài nhà nghiên cứu lịch sử ẩm thực cho rằng món đồ uống này có nguồn gốc từ Trung Quốc, du nhập tới Nhật Bản khi người dân tại đây bước vào giai đoạn canh tác lúa nước ổn định từ khoảng những năm 300 trước Công nguyên. Cách ủ sake ngày trước khác hẳn ngày nay. Người Nhật thời xa xưa nhai cơm, hạt kê và hạt dẻ rồi nhổ vào một chiếc bình lớn. Trong phim hoạt hình ăn khách “Your Name” của đạo diễn Makoto Shinkai, cách làm này cũng được giới thiệu trong một trường đoạn phim. Sau này, khi người Nhật phát hiện ra men và enzyme nấm có thể thay thế nước bọt, cách ủ sake mới đã hình thành và được cải tiến qua nhiều thế kỷ.

Nguyên liệu chính của sake là gạo. Chất đường cần để tạo ra cồn phải được biến đổi từ tinh bột để làm sake. Trong quy trình ủ, việc hoán chuyển từ tinh bột sang đường, và từ đường sang cồn được làm trong ba bước khác biệt, nhưng đối với sake thì việc này phải được thực hiện liên tục. Ngày nay, sake còn có thể được kết hợp với nhiều loại hương vị khác đến từ gừng hay các loại trái cây khô. 

Sake là loại đồ uống đặc biệt vì có thể dùng ở nhiều dạng khác nhau, từ uống lạnh, nóng, bình thường hay thậm chí thêm đá. Thông thường sẽ dùng nhiệt theo kiểu trái mùa, đông hâm nóng, còn hạ uống lạnh. Để thưởng thức loại đồ uống này đúng cách nhất, người dùng phải nhấp một ít rượu, để rượu tan trong lưỡi rồi miệng. Sau đó, thở lên bằng mũi thật chậm. Cuối cùng là nuốt xuống để cảm nhận hết toàn bộ hương vị của sake.

Người Nhật đã nâng tầm văn hóa sake đi khắp thế giới và biến nó trở thành món đồ uống trứ danh. Cứ đến thời điểm trước ngày 1.10, nhiều sự kiện trên khắp thế giới diễn ra để tôn vinh sake và cũng là để chào đón mùa thu. 

Mùa thu hàng năm, khi thiên nhiên bắt đầu được nhuộm bởi màu vàng và đỏ từ những chiếc lá, rượu sake trở thành một nét văn hóa ẩm thực không thể thiếu. Chỉ cần một khay sake với chiếc bình sứ, điểm tô thêm vài chiếc lá phong đỏ, người thưởng thức có thể thấy như mùa thu nước Nhật ôm trọn trong hương vị nhẹ nhàng và mùi thơm của gạo lưu lại trong đầu lưỡi rất lâu.