Vai trò của cộng đồng trong hoạt động bảo vệ môi trường bền vững

Sự tham gia của cộng đồng trong hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu là rất quan trọng. Đó là những chia sẻ của Thứ trưởng Bộ TN - MT Bùi Cách Tuyến tại Hội thảo Đánh giá công tác phối hợp thực hiện chương trình liên tịch về bảo vệ môi trường giữa Sở TN - MT với các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh do Tổng cục Môi trường tổ chức mới đây, tại Hà Nội.

Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Truyền thông môi trường Trần Phong - Tổng cục Môi trường cho biết, ngay sau khi Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15.1.2004 của Bộ Chính trị về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đến nay, Bộ TN - MT đã ký kết 9 nghị quyết liên tịch với các tổ chức chính trị - xã hội cấp Trung ương, 3 quy chế phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng. Sau khi ký kết các nghị quyết liên tịch trên, Bộ cũng đã có văn bản hướng dẫn, đôn đốc các Sở TN - MT thực hiện các nghị quyết liên tịch phù hợp với tình hình cụ thể của từng địa phương.

Tính đến tháng 9.2012, đã có 49/63 Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố đã hoàn thành báo cáo về việc phối hợp liên tịch về bảo vệ môi trường với các tổ chức chính trị xã hội trên địa bàn. Điều đáng nói, trong số đó có nhiều chương trình mang lại kết quả và có ý nghĩa lớn như: phổ biến pháp luật về bảo vệ môi trường, xây dựng và thực hiện các quy ước, cam kết bảo vệ môi trường ở các địa bàn dân cư, tổ chức các phong trào có sức lan tỏa lớn kêu gọi toàn dân tham gia bảo vệ môi trường, cùng hưởng ứng các sự kiện môi trường của quốc gia và quốc tế như Ngày Môi trường thế giới, Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn, tham gia các đoàn kiểm tra, giám sát liên ngành về công tác bảo vệ môi trường… Một số mô hình đã đem lại hiệu quả tích cực như “Phân loại rác thải hộ gia đình”, “Quỹ quy vòng vốn vệ sinh và cải thiện nhà ở”, “Mái nhà xanh”, “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi nilon”, xây dựng các tổ tự quản bảo vệ môi trường…

Theo đánh giá của các đại biểu và một số chuyên gia thì các hình thức phối hợp đã góp phần quan trọng nâng cao nhận thức về môi trường và ý thức bảo vệ môi trường của đại bộ phận nhân dân. Phó tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Dương Tùng cho biết: Nghị quyết số 41- NQ/TW và một số nghị quyết liện tịch của Bộ với các tổ chức chính trị - xã hội như một biện pháp quan trọng để phát huy sức mạnh cộng đồng bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Điển hình như Mặt trận Tổ quốc TP Hồ Chí Minh từ năm 2007 đến nay đã trực tiếp đầu tư cho 13 xã, phường, thị trấn thực hiện nội dung bảo vệ môi trường dưới cấp độ của cuộc vận động “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường”. Liên minh các Hợp tác xã tỉnh Hà Tĩnh xây dựng và nhân rộng mô hình Hợp tác xã môi trường, trong đó hỗ trợ mỗi mô hình 150 triệu đồng mua xe vận chuyển rác thải, quy hoạch vùng bãi rác, nhất là thu gom và xử lý chất thải rắn ở cơ sở. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Hưng Yên phối hợp với Sở TN - MT đề ra kế hoạch tuyên truyền về môi trường hàng năm, riêng năm 2011 và 9 tháng năm 2012 đã phát 500 tin, bài đề cập về môi trường trong chương trình thời sự hàng ngày và chuyên mục “Môi trường với cuộc sống”, được đông đảo người dân quan tâm và đồng tình. Hội Nông dân tỉnh An Giang xây dựng 9 câu lạc bộ tham gia thu gom rác thải nông nghiệp, vận động 12.000 hộ dân đăng ký “hộ gia đình cam kết tham gia bảo vệ môi trường”...

Tuy nhiên, một số đại biểu cũng cho rằng, các mô hình bảo vệ môi trường còn đơn điệu, tính bền vững chưa cao, chưa có nhiều hình thức phong phú... Hoạt động kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội của các tổ chức chính trị xã hội với các chủ trương, chương trình, dự án bảo vệ môi trường tại địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Chủ tịch Hội Bảo vệ TN - MT Nguyễn Ngọc Sinh cho biết vai trò quan trọng của cộng đồng trong bảo vệ môi trường chưa được đánh giá đúng mức. Cộng đồng còn thiếu thông tin cần thiết về môi trường, chưa tạo được cơ chế tối thiểu  cho việc chủ động tham gia, chưa tăng cường được năng lực để cộng đồng có đủ sức bảo vệ môi trường như các quy định hiện hành của pháp luật yêu cầu. Do đó, cần phải có bước đột phá trong việc phát huy sức mạnh cộng đồng bảo vệ môi trường.    

Để khắc phục những khó khăn trên, rút kinh nghiệm thực tế từ sự phối hợp trong thời gian qua, các tỉnh, thành phố đã xây dựng kế hoạch hành động thực hiện chương trình liên tịch về bảo vệ môi trường năm 2013 và những năm tiếp theo. Thứ trưởng Bộ TN - MT, kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến cho biết, Tổng cục Môi trường đã nhận được đề xuất của 19 tỉnh, thành phố với 176 chương trình, dự án. Trong đó có thể kể đến những chương trình nổi bật như: Xây dựng mô hình khu dân cư thực hiện hài hòa giữa xóa đói giảm nghèo và bảo vệ môi trường của tỉnh Điện Biên; Xây dựng thí điểm và nhân rộng mô hình khu dân cư thân thiện với môi trường của TP Đà Nẵng; Tập huấn kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường cho các doanh nghiệp của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; Xây dựng mô hình hộ chăn nuôi sử dụng đệm lót sinh học nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường của tỉnh Hà Nam.

Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ vừa phức tạp, cấp bách, có tính đa ngành và liên vùng rất cao, vì vậy cần sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của các cấp ủy Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước, sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội, toàn thể nhân dân nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao nhận thức, ý thức và trách nhiệm của mỗi người dân với bảo vệ môi trường, góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động bảo vệ môi trường - Thứ trưởng Bùi Cách Tuyến nhấn mạnh.

 8 hoạt động trọng tâm triển khai năm 2013

- Tiếp tục tuyên truyền, phổ biến, thực hiện Nghị quyết 41-NQ/TW ngày 15.4.2004 của Bộ Chính trị và Luật Bảo vệ môi trường năm 2005;

- Đẩy mạnh tuyên truyền Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia giai đoạn 2010 - 2020;

- Hoàn thiện việc xây dựng và nhân rộng các mô hình tiên tiến về bảo vệ môi trường theo hướng bền vững;

- Tăng cường năng lực cho cán bộ môi trường, cán bộ làm công tác truyền thông môi trường của các tổ chức chính trị - xã hội địa phương;

- Đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, giám sát, phản biện xã hội của các tổ chức chính trị - xã hội đối với các chủ trương, biện pháp, chương trình... tạo điều kiện để người dân phát huy quyền làm chủ, tích cực, chủ động thực hiện chủ trương, pháp luật, chính sách về bảo vệ môi trường;

- Tăng cường sự đồng thuận của nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ môi trường thông qua việc giải quyết tốt các tranh chấp, khiếu kiện, xung đột lợi ích giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo vệ môi trường;

- Đổi mới phương thức hoạt động, đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả các chiến dịch, phong trào, cuộc vận động cộng đồng tham gia BVMT;

- Đẩy mạnh xã hội hóa BVMT để tạo ra nhiều nguồn lực, nâng cao nhận thức và năng lực cho các thành viên, hội viên, làm cho họ tham gia BVMT một cách tự nguyện, tích cực và có hiệu quả.   

Môi trường

Samsung Electronics HCMC CE Complex khởi công dự án điện mặt trời mái nhà
Kinh tế

Samsung Electronics HCMC CE Complex khởi công dự án điện mặt trời mái nhà

Ngày 25.4, Công ty TNHH Samsung Electronics HCMC CE Complex (SEHC) chính thức khởi công dự án điện mặt trời mái nhà với công suất gần 28 MWp. Đây là dấu mốc quan trọng trong hành trình hiện thực hóa chiến lược phát triển bền vững và thể hiện rõ nét trách nhiệm xã hội của Tập đoàn Samsung tại thị trường Việt Nam.

Truyền thông hiệu quả - đòn bẩy giảm rác thải nhựa
Môi trường

Truyền thông hiệu quả - đòn bẩy giảm rác thải nhựa

Từ kinh nghiệm triển khai Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” do Cục Biển và Hải đảo Việt Nam chủ trì, phối hợp triển khai cùng Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF - Việt Nam) cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng của truyền thông – giáo dục trong việc đồng hành cùng chính sách, khơi dậy ý thức trách nhiệm, thay đổi hành vi góp phần giảm rác thải nhựa.

Ảnh minh họa
Xã hội

Sẽ ban hành kế hoạch quốc gia khắc phục ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí đang trở thành thách thức môi trường nghiêm trọng tại nhiều đô thị lớn ở nước ta. Trước thực trạng này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang hoàn thiện Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2025 - 2030 nhằm kiểm soát các nguồn phát thải lớn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển bền vững.

TP. Hà Tĩnh giảm nhựa để phát triển bền vững
Môi trường

TP. Hà Tĩnh giảm nhựa để phát triển bền vững

Với tầm nhìn chiến lược và sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, trong đó tập trung nâng cao nhận thức, phân loại tại nguồn, tăng cường tái chế, xử lý các điểm nóng…, thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh đang trên hành trình xây dựng đô thị không rác thải nhựa, hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.

Phú Yên: Đồng bộ giải pháp giảm rác thải nhựa, chú trọng bảo vệ môi trường biển
Môi trường

Phú Yên: Đồng bộ giải pháp giảm rác thải nhựa, chú trọng bảo vệ môi trường biển


Là một trong những địa phương ven biển tiên phong tham gia các chương trình giảm thiểu rác thải nhựa từ năm 2018, tỉnh Phú Yên đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm thực hiện hiệu quả công tác quản lý, giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa, đặc biệt là rác thải nhựa đại dương.

Quận Thanh Khê, Đà Nẵng: Điểm sáng giảm rác thải nhựa
Môi trường

Quận Thanh Khê, Đà Nẵng: Điểm sáng giảm rác thải nhựa

Trong bối cảnh ô nhiễm nhựa đang trở thành thách thức toàn cầu, cùng với mục tiêu của Đà Nẵng xây dựng hình ảnh Đô thị xanh, quận Thanh Khê đã và đang khẳng định vai trò là một trong những đơn vị tiên phong triển khai hiệu quả các mô hình, sáng kiến và giải pháp bền vững nhằm giảm thiểu rác thải nhựa.

TP. Rạch Giá, Kiên Giang: Quyết liệt xử lý điểm nóng về ô nhiễm
Môi trường

TP. Rạch Giá, Kiên Giang: Quyết liệt xử lý điểm nóng về ô nhiễm

Cùng với hoàn thiện khung chính sách, công tác xử lý các điểm nóng ô nhiễm được TP. Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang triển khai quyết liệt, kết hợp lắp đặt camera giám sát và trồng cây xanh để ngăn ngừa tái diễn. Nhờ đó, công tác quản lý và giảm thiểu rác thải nhựa đã đạt nhiều kết quả tích cực.

Huyện A Lưới, TP. Huế: Quản lý rác thải nhựa hiệu quả nhờ phát huy vai trò cộng đồng
Môi trường

Huyện A Lưới, TP. Huế: Quản lý rác thải nhựa hiệu quả nhờ phát huy vai trò cộng đồng

Với sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương cùng sự tham gia của cộng đồng, huyện A Lưới, TP. Huế đã cải thiện hệ thống quản lý rác thải với 150 thùng rác phục vụ phân loại tại các điểm công cộng và cơ quan, xây dựng hai trạm tập kết rác thải, qua đó đóng góp hiệu quả vào công tác quản lý rác thải nhựa trên địa bàn.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo tập trung khắc phục nhanh hậu quả do cháy rừng tại Quảng Ninh
Xã hội

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo tập trung khắc phục nhanh hậu quả do cháy rừng tại Quảng Ninh

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Công điện số 36/CĐ-TTg ngày 13.4.2025 về việc tập trung khắc phục hậu quả do cháy rừng trên địa bàn phường Đại Yên, thành phố Hạ Long và thị trấn Bình Liêu, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh; tiếp tục chủ động triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp về phòng cháy, chữa cháy rừng.

Bài 1: Hiệu quả tích cực
Hoạt động của Đoàn ĐBQH

Bài 1: Hiệu quả tích cực

“Không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế”- đó là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của tỉnh Nghệ An nhằm phát triển bền vững. Giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành trên địa bàn tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh ghi nhận: các nhiệm vụ bảo vệ môi trường nhận được sự quan tâm, lãnh đạo và chỉ đạo sâu sát từ Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành, địa phương đã mang lại hiệu quả tích cực.

Cần nỗ lực rất lớn để hạn chế sản phẩm nhựa dùng một lần
Môi trường

Cần nỗ lực rất lớn để hạn chế sản phẩm nhựa dùng một lần

Chỉ còn gần 8 tháng nữa, quy định không lưu hành và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học tại các trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn, khu du lịch sẽ có hiệu lực. Điều này đòi hỏi nỗ lực rất lớn của các bên liên quan để bảo đảm tiến độ đề ra.

Nông dân sử dụng phân bón Đầu Trâu Bio-Canxi trong canh tác lúa. Ảnh: PV
Môi trường

Trả lại dinh dưỡng cho đất lúa

Đã đến lúc cần giải pháp quản lý rơm rạ theo hướng nông nghiệp tuần hoàn: biến rơm rạ thành phân bón hữu ích thay vì đốt bỏ, qua đó giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và đồng thời tăng hiệu quả kinh tế cho người trồng lúa.

Nghệ An: Nhiều sai phạm tại Công ty CP Xi măng Sông Lam
Xã hội

Mỏ đá “tra tấn” hàng chục hộ dân tại Nghệ An

Từ khi mỏ đá tiếp tục hoạt động trở lại, hơn 30 hộ dân sống ở thôn Yên Xuân, xã Tân Xuân, huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An luôn sống trong nỗi sợ hãi, “tra tấn” bởi khói bụi mịt mù và tiếng nổ mìn làm nứt nẻ nhà cửa từ mỏ đá thuộc khu vực Lèn Bút do Công ty TNHH Khoáng sản Tín Hoằng khai thác.