Quy định cụ thể, rõ ràng các chính sách ưu đãi của Nhà nước

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Tư, sáng 10.11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Phiên thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi) có Đoàn đại biểu do Tổng Thư ký Quốc hội và Hội đồng Nhà nước Cuba Homero Acosta Álvarez dự khán, nhân dịp Đoàn sang thăm và làm việc tại Việt Nam từ ngày 7 - 13.11.2022.

Hợp tác xã được ưu tiên trong đấu thầu cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích

Các đại biểu Quốc hội khẳng định sự cần thiết sửa đổi Luật Hợp tác xã và cho rằng, qua thực tiễn 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã cho thấy, phát triển khu vực kinh tế tập thể chưa đa dạng về mô hình, quy mô còn nhỏ, nguồn lực hạn chế và công tác quản lý, hỗ trợ của Nhà nước đối với kinh tế tập thể còn nhiều bất cập. Do đó, việc Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hợp tác xã là cần thiết và phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

ĐBQH Dương Văn Phước (Quảng Nam) nêu rõ, việc sửa đổi Luật nhằm tiếp tục cụ thể hóa hơn nữa các chính sách liên quan đến hợp tác xã theo Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16.6.2022 của Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, bảo đảm kinh tế tập thể phát triển bền vững, năng động, hiệu quả trong nền kinh tế quốc dân trong thời gian.

Quan tâm đến chính sách phát triển hợp tác xã, ĐBQH Khang Thị Mào (Yên Bái) đề nghị rào soát các chính sách hỗ trợ của Nhà nước về ứng dụng công nghệ thông tin trong canh tác, xúc tiến thương mại.

Theo đại biểu Khang Thị Mào, thời gian qua các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân đã tích cực triển khai Luật Hợp tác xã năm 2012, các văn bản hướng dẫn, thi hành Luật và các quyết định của Chính phủ về Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015-2020 và 2021-2026; ban hành, tổ chức nhiều chính sách hỗ trợ phát triển hợp tác xã. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn nhiều hạn chế, hiệu quả chưa cao. Đây cũng là một trong các nguyên nhân khiến nhiều hợp tác xã chưa xây dựng được phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, chưa chú trọng liên kết theo chuỗi giá trị đầu tư ứng dụng công nghệ cao, còn lúng túng trong tiêu thụ sản phẩm. Nhiều hợp tác xã sản xuất tự phát quy mô nhỏ, chưa gắn với nhu cầu của thị trường, thiếu nhân lực quản trị thiếu lao động được đào tạo nghề, thiếu vốn sản xuất kinh doanh. Tỷ lệ hợp tác xã tiếp cận được chính sách hỗ trợ của Nhà nước còn ở mức thấp do nhiều địa phương khó khăn trong bố trí nguồn lực, điều kiện và thủ tục hỗ trợ khá phức tạp, chưa tạo thuận tiện cho hợp tác xã, tổ hợp tác. Một số chính sách hỗ trợ chưa hấp dẫn, chưa bao phủ vốn đến các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

Với những hạn chế trên, đại biểu đề nghị Chính phủ, cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát các chính sách hỗ trợ quy định tại Chương II, nhất là Điều 19, dự thảo Luật, trong đó cần có các chính sách hỗ trợ với ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ cao trong canh tác và chế biến, ứng dụng kỹ thuật số để truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu, đa dạng hóa sản phẩm và kênh tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu; chính sách hỗ trợ xúc tiến thương mại; cơ chế thúc đẩy, khuyến khích liên kết chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị giữa các tổ chức kinh tế hợp tác và các doanh nghiệp.

Cũng tại kỳ họp này, Quốc hội đang nghiên cứu sửa đổi Luật Đấu thầu, Luật Đất đai. Đại biểu Khang Thị Mào đề nghị nghiên cứu sửa đổi các luật trên cần có quyết định ưu tiên đối tượng là hợp tác xã trong đấu thầu cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích, tạo điều kiện cho hợp tác xã, tổ hợp tác được nhận chuyển nhượng, thuê đất để đầu tư cơ sở chế biến logistics, phát triển vùng chuyên canh nông sản lớn theo chuỗi giá trị, xây dựng cụm công nghiệp chế biến, trung tâm hỗ trợ phát triển hợp tác xã...

Chưa quy định Nhà nước hỗ trợ miễn phí hay hỗ trợ với giá ưu đãi?

Cho rằng Điều 19, dự thảo Luật về nội dung chính sách chưa thể hiện rõ các chính sách ưu đãi của nhà nước, ĐBQH Trần Thị Hiền (Hà Nam) dẫn chứng tại Khoản 1, Điều 19, dự thảo Luật có quy định: Người dân, các tổ chức kinh tế hợp tác được hỗ trợ thông tin, tư vấn về pháp lý, thủ tục thành lập mới, chuyển đổi từ tổ hợp tác sang hợp tác xã và các vấn đề khác phát sinh trong quá trình hoạt động. Tuy nhiên, dự thảo Luật không quy định rõ dịch vụ hỗ trợ của Nhà nước là miễn phí hay hỗ trợ với giá dịch vụ ưu đãi?

Đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo cần sắp xếp lại theo hướng, tách Điều 19, dự thảo Luật thành hai điều cụ thể. Một điều quy định về những chính sách lớn Nhà nước phải làm để thúc đẩy phát triển hợp tác xã và kinh tế tập thể; và một điều quy định về các ưu đãi cụ thể, rõ ràng mà hợp tác xã được hưởng thì mới khả thi và hợp tác xã mới có thể được thụ hưởng.

Quan tâm đến chính sách về đất đai đối với hợp tác xã - một trong những chính sách của Nhà nước về hỗ trợ phát triển mô hình kinh tế hợp tác xã, đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) đề nghị, cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, luật hóa cụ thể chính sách đất đai, như: xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức kinh tế tập thể tích tụ đất đai cho sản xuất, kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp để hình thành chuỗi sản xuất, cung cấp dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông lâm ngư nghiệp quy mô lớn, bố trí quỹ đất cho các tổ chức kinh tế tập thể, ưu đãi hợp lý về giá và thời gian cho thuê đất đối với hợp tác xã chuyển đổi và thành lập mới chưa được hỗ trợ thuê đất để đảm bảo sử dụng đất đai có hiệu quả vào nội dung của Luật.

Đại biểu Dương Tấn Quân cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung chính sách ưu tiên nguồn lực hỗ trợ, khuyến khích, tạo điều kiện cho cá nhân, tổ chức là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để phát triển mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã nhằm để khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, giúp đồng bào dân tộc thiểu số sớm vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng và giảm nghèo bền vững.